Türk bilim insanları kuraklığa karşı geliştirdi! Tescil yolunda

Kuraklık tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de her geçen gün artarak tesirini gösteriyor. Yağışların azalması, barajların ve göllerin kuruması en çok tarımı etkiliyor. Kuraklıkla birlikte rekolte ve randımanda önemli düşüşler yaşanıyor. Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknoloji Fakültesinde bir ortaya gelen bilim insanları kuraklık felaketine karşı dayanıklı/toleranslı farklı bitki çeşitlerine ilişkin yeni çeşitlerin geliştirilmesi için çalışmalarını sürdürüyor. Geçtiğimiz yıllarda başlayan çalışmalar tüm süratiyle devam ediyor. Bilim adamları 240 dönümlük tarım yerinde buğdaydan ay çiçeğine birçok bitki tipi üzerinde ıslah çalışmaları yapıyor. Bu kapsamda bilim adamları tarafından geliştirilen buğday çeşitleri ise tescil yolunda ilerliyor. Üretilen tohumların 3-4 yıl içerisinde çiftçinin kullanımına sunulması hedefleniyor.

“BU SENE KURAKLIK ÇOK ÖNEMLİ BOYUTTA”

Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tolga Karaköy, mevzuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Gördüğünüz üzere bu sene kuraklık çok önemli boyutta. Tüm dünyayı ve Türkiye’yi etkilediği üzere bizi de etkiledi. Buğdaylar soğuk ziyanı ve kurak ziyanından ötürü kısa boyluyken başaklarını çıkarmaya başladı. Lakin biz ıslah çalışmamıza devam ediyoruz. Kuraklık kıymetli bir etken ve üretimi önemli manada sınırlayan bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Kuraklığa güçlü yeni çeşitlerin geliştirilmesine yönelik olarak da çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bu kapsamda kuraklığa dayanıklılığıyla bilinen ve bu genleri taşıyan buğdaylarla şuanda burada başaklanma devrinde bölgemizde çok verimli lakin kuraklığa tolerans seviyesi düşük olan buğday çeşitlerine melezleme çalışmaları yapıyoruz’’ dedi.

“ÇALIŞMALARIMIZI SÜRDÜRÜYORUZ”

Prof. Dr. Karaköy, geçtiğimiz günlerde yaşanan don olayının kendilerini de etkilediğini lakin bunu bir test olarak değerlendirdiklerini belirterek,  “Bu sene çok özel bir sene malum biliyorsunuz 10-11 Mayıs tarihlerinde çok önemli bir soğuk yaşandı. Bu soğuk ister istemez benzeri ekolojilerde yaşandığı üzere bizi de etkiledi. Akabinde birde kuraklık olunca ister istemez bitkilerimizden istediğimiz performansı göremedik. Bu çiftçi için makûs bir şey olsa da bizim için test oldu. Burada kuraklığa güçlü çeşitlerimizi gözlemleme fırsatı bulduk. Bizimde bu içinde bulunduğumuz parselde çeşit adaylarımız var yani biz bunları ilerleyen devirlerde tohumluk tescil ve sertifikasyon merkezinde çeşit adayı olarak sunmayı planlıyoruz. Biz bu kademede da bizim seçtiğimiz ve bu güne kadar ıslah çalışmasında getirdiğimiz malzemeler içerisinde, buğday genotipler içerisinde soğuk ve kuraklığa güçlü tipler var. Bunlarla ilgilide hala hassas olan genotiplere sağlam olan genotiplerden gen aktarmak ismine çalışmalarımızı sürdürüyoruz’’ biçiminde konuştu.

“3-4 YIL İÇERİSİNDE ÇİFTÇİMİZİN ELİNE GEÇECEK”

Dekan Prof. Dr. Tolga Karaköy, geliştirdikleri buğday çeşitlerini tescile verdiklerini lisana getirerek,  “Bunları şuanda parseller halinde ektik biz tescil öncesi randıman denemelerini yapıyoruz. Bu yıl tescile verdik, seneye tohumluk tescil ve sertifikasyon merkezi bunu test eder ve akabinde tohumluk üretimine başlarız. 3-4 yıl içerisin de çiftçimizin eline geçecek formda tohum üretimi yaparak hizmete sürebiliriz. Uzman öğretim üyesi hocalarımızın yapmış olduğu ıslah çalışmaları kapsamında bin 750 ton farklı genotip ay çiçeği ekimi yaptık. Bunlar f4, f5, f6, f7, kademesinde bunlarla ilgilide ıslah çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bunun yanında yöremizde yetiştirebilecek alternatif eserlere de bakıyoruz. Fasulye, nohut ve mercimekte de ağır ıslah çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ayrıyeten arpa bilhassa hayvancılık açısından son derece değerli bölgemizde de yazlık olarak yetiştiriliyor ve randıman seviyesi düşüyor. Kışlık arpa ve çeşitleriyle alakalı geliştirilmeye yönelik ıslah çalışmalarımız da var. Bölgemizde şeker pancarı çok değerli bir eser tohumunda biz büyük orandan neredeyse tamımın da dışa bağımlıyız. Şeker pancarı ıslah çalışmalarını da yürütüyoruz’’ sözlerini kullandı.

“DENEMELERE DEVAM EDİYORUZ”

Prof. Dr. Muhammad Asım ise, “Şu anda biz iki farklı alan üzerinde çalışıyoruz hem laboratuvar şartlarında hem de tarla kurallarında denemelere devam ediyoruz. Evvelden bahsettiğimiz üzere bitki biyoteknolojisi ile biz bu çalışmaları laboratuvar kaidelerinde yapay ortam üzerinde bir kuraklık oluşturarak denemelere devam ediyoruz. Bu formda ki çalışmalara en kısa vakitte bir optimizasyon yapıp orada ki çeşitleri seçip daha sonra ki kademelerde toprak ve tarla kaidelerinde devam edeceğiz. Mevcut duruma nazaran biz 4 ya da 5 sene içersin de bu bölgeye ve ülkemize ilişkin kuraklığa sağlam bitkiler temin etmeyi düşünüyoruz’’ dedi.