Meteoroloji uzmanından ‘giydirme cam’ uyarısı… Fark 10 derece

İstanbul’da birçok ilçede göze çarpan cam giydirme binalar, iklim şartlarını olumsuz tarafta etkiliyor. Bu yapıların güneş ışığını yansıtma vazifesi üstlenmesi ise kentlerde ısı adaları oluşmasına yol açıyor. Yapılan çalışmalarda ısı adaları nedeniyle yerleşim alanı ile çabucak yanı başındaki yeşillik alanda ölçülen sıcaklıkların farklılıklar gösterdiği belirlendi. 

“BELGRAD ORMANI’NDA HAVA SICAKLIĞI 30 DERECE, MASLAK’TA 42- 43 DERECE”

Gökdelenlerin kentlerde hissedilen hava sıcaklığını arttırdığını belirten Ahmet Köse, “Aşırı kentleşme, betonlaşma ve asfalt yüzeyler kentleri önemli manada etkiliyor. Her yağış sele neden oluyor. Her yağış su baskınına neden oluyor. Ve şunun farkına vardık ki, yazın Maslak’ın 2 kilometre ilerisindeki Belgrad Ormanı’nda hava sıcaklığı 30 derece olsun, nem yüzde 55 olsun, hissedilen sıcaklık 32 derece iken, bulunduğumuz bölgede hissedilen sıcaklık 42- 43 derece oluyor. Şanlıurfa sıcağını hissediyoruz.” dedi.

“GİYDİRME CAM ISIYI ARTIRIYOR”

Köse, “Nasıl oluyor bu? Buradaki hava sıcaklığı 32-33 derece. Nem tekrar yüzde 55 olsun. Lakin giydirme cam binaların, yapılan bilimsel çalışmalarda ortamın ısısını 3 derece kadar arttırdığı tespit edilmiş, tekrar beton ve asfalt yüzeylerin sıcaklığı 54 dereceye, 30 derece sıcaklıkta asfalt yüzeyin sıcaklığı ise 58 dereceye kadar çıkabiliyor. O yüzden bunların ve mercek misyonu gören giydirme cam binaların da tesiriyle sıcaklığı 45 dereceye yakın hissediyoruz. Yeniden memleketler arası tıbbi merkezin yaptığı araştırmalara nazaran 2003 yılında Avrupa’da sıcak hava dalgaları sebebiyle yaklaşık 70 bin kişi hayatını kaybetti. Yapılan çalışmalar şunu gösteriyor ki sıcak hava dalgasının yaşandığı günlerde mevt oranları yüzde 10 oranında artıyor. Ülkemizde bununla ilgili çok önemli çalışmalar olmasa da yapılan yalnızca Avrupa’da değil Amerika’da da yapılan çalışmalarda yüzde 14’lere kadar mevt olaylarında önemli artışlar görülüyor. Bu da kalp krizi ve beyin kanaması risklerinin arttığını gösteriyor” dedi. 

“MERCEK VAZİFESİ GÖRÜYOR”

Gökdelenleri ‘Rüzgar kapanı’ olarak isimlendiren meteoroloji mühendisi Köse, “İstanbul’un hakim rüzgar tarafı yüzde 70 poyrazdır. Biz gökdelenleri İstanbul’un hakim rüzgar aldığı alanlara diktik ve ortalarında boşluk bırakmadığımız için rüzgar bir taraftan geliyor, başka taraftan çıkamıyor. Çıkamadığı için o gökdelenlerin art tarafında kalanlar yaklaşık bunun 50 katı arada rüzgarsız kalıyor. Rüzgarsız kalmak ne demek? Hava sirkülasyonu olmaması, hava kirliliğinin artması manasına geliyor. Gökdelenin öteki tarafında kalanlar ise bu kez türbülans sebebiyle başta kulak rahatsızlıkları olmak üzere çok önemli hudut harbine neden olan hastalıklara maruz kalmak zorunda kalıyor.” dedi.

Köse “Dolayısıyla biz bir şeyler yaparken, bir şeyleri göz gerisi ediyoruz. Mesela gökdelenler, tamam cam giydirme binalar çok şık duruyor. Gece gündüz siz art taraftakini göremiyorsunuz, işiniz gidiyor. Fakat öbür taraftan baktığınız vakit gelen ışığın bir kısmını gökdelenler geri yansıtıyor. Bu da mercek misyonu görüyor. Hatta İngiltere’ de bir olay var. Birebir yere park eden bir vatandaş aşikâr bir mühlet sonra bakıyor ki arabası o mercek misyonu sebebiyle boyası yanmış ve dava açıyor. Bunun üzere olayları artık gelecekte de sık sık biz görmeye başlayacağız. Öncelikle meteorolojik tesir kıymetlendirme dediğimiz bir hadise var. Bir yörenin kentleşme yapılırken meteorolojik hadiselere, parametrelere bakılması gerekiyor. O yörenin suyu yetecek mi, insanlara havası kâfi mi, gereğince pak mi? Ya da biz dere boyunca, mesela Büyükdere Caddesi diyoruz. Derenin haberi yok bundan. Her tarafa plazalar dikmişiz. İki damla yağmur düştüğü vakit buralarda sel ve su baskınları yaşanıyor ve sonrasında bütün cürmü iklim değişikliğine bağlıyoruz” diye konuştu. 

“ŞEHİRLEŞME VE İMAR PLANLAMALARINDA METEOROLOJİ UZMANLARI DİNLENMELİ”

Şehirleşme ve imar planlamalarında meteoroloji uzmanlarının dinlenmesi gerektiğini savunan Ahmet Köse, “Şehirleşmeyi tekrar bizim tasarlamamız gerekiyor. Artık günümüzde sürdürülebilir şehircilik kavramı sınır safhada ön plana çıkmış durumda. Zira biz gelecek kuşaklara artık yaşanabilir kentler bırakabilmemiz için meteoroloji mühendislerinin kelamlarına dikkat ederek, imar planlarında onlara yer vererek imar planlarını tekrar revize etmemiz gerekiyor. Çatı eğiminden, binaların taraf seçimine kadar mesela biz kuzey-güney cepheler yapıyoruz. Binalara kuzey-güney istikamette yerleştiriyoruz, batı-doğu istikamette yerleştiriyoruz. Bunlar gerçekten o yöresel kaidelere uygun mu? Mesela İstanbul da hakim rüzgar tarafı poyraz olduğu için güneşi azamî alacak halde kentleri planlamamız gerekiyor. Binaları planlamamız gerekiyor. Çünkü mimar yere bakıyor. Kente en fazla kaç metrekare alan çıkıyorsa ona nazaran binayı tasarlıyor ki şu an uygun günlerimiz” tabirlerini kullandı. 

“BU KISIR DÖNGÜ DEVAM ETTİĞİ SÜRECE BİZİM MESELELERİMİZ KATLANARAK DEVAM EDECEK”

Gökdelenlerin plansız biçimde yapılması durumunda yaşanacakları kıymetlendiren Köse, “Her geçen gün, tez ediyorum her sene sel olayları katlanarak devam edecek, çatı uçmaları katlanarak devam edecek ve orman yangınları katlanarak devam edecek. Bunu önlemenin yolu sürdürebilir kentleşme ve ulaşım. Orta çağdaki ahşap binaların ısı yalıtımı ile mevcut cam giydirme binaların ısı yalıtımı muadil. Münasebetiyle biz bu konutları karşılamak için kışın daima buraları ısıtmak yazın ise soğutmak ile uğraşıyoruz. Bu da hava kirliliğine neden oluyor zira daima sera gazı salmak zorunda kalıyoruz. Bu kısır döngü devam ettiği sürece bizim problemlerimiz katlanarak devam edecek” dedi.