Kızamığa karşı önlem alın

Uzmanlar, dünyadaki kızamık olaylarında geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 79’luk artış görüldüğünü belirtiyor. DSÖ Avrupa Bölgesi’nde Ocak ve Ekim 2023 tarihleri ortasında 30 binden fazla kızamık olayı bildirilmiş. Bu sayı 2022 yılının tamamında tespit edilen 941 hadiseyle karşılaştırıldığında 30 kattan fazla bir artışı gösteriyor. DSÖ datalarına nazaran son bir yıl içerisinde ülkemizden bildirilen kızamık hadise sayısının 4 bin 903 olduğunu, bir evvelki sene bu sayının 125 olarak kayda geçtiğini belirten Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Emine Manolya Kara, hastalıktan korunma yollarını şöyle anlattı:

Doç. Dr. Emine Manolya Kara

Nasıl korunabiliriz?

Kızamığa yakalanmayı yahut hastalığın diğerlerine yayılmasını önlemenin en düzgün yolu aşı olmaktır. Aşı inançlı ve etkilidir. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı Aşı Takvimi’ne göre, çocuklara 12.ay ve 48.ay’da kızamık-kızamıkçık-kabakulak (KKK) içeren aşı fiyatsız olarak uygulanmaktadır. Hadise sayılarının arttığı periyotlarda (günümüzde bu durum geçerlidir), bebek 9 aylıkken ek muhafaza dozu yapılmaktadır. Toplumda kızamık virüsü sirkülasyonu ağır olduğu için bu aşıların aksatılmaması hayati kıymet taşır.

Tedavisi nedir?

Kızamığınözgül bir tedavisi yoktur. Hastalığın idaresi, semptomları hafifletmeye, kişiyi rahatlatmaya ve komplikasyonları önlemeye odaklanmalıdır. Yeterli sıvı alımı ateş, ishal yahut kusma nedeniyle kaybedilen sıvıları yerine koymak açısından çok değerlidir. Kızamık sırasında gözlenebilen zatürre, kulak ve göz enfeksiyonlarını tedavi etmek için antibiyotik kullanımı gerekebilir. Özellikle A vitamini eksikliği olanlara ve iki yaş altındaki çocuklara A vitamini desteği vermek, hastalığa bağlı komplikasyonları azaltabilir.

EN ÇOK KİMLER RİSK ALTINDA?

Kızamık herkesi etkileyebilir. Lakin kızamığa bağlı komplikasyonlar en çok 5 yaşın altındaki çocuklarda ve 30 yaşın üzerindeki yetişkinlerde görülür. Yetersiz beslenen çocuklarda, bilhassa de kâfi A vitamini almayanlarda, HIV, kanser, organ nakli üzere öteki hastalıklardan ötürü bağışıklık sistemi zayıf olanlarda ağır hastalık daha sık görülür. Kızamığın kendisi de bağışıklık sistemini zayıflatır ve bedeni öteki enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakır.

HANGİ SIKINTILARA YOL AÇAR?

Kızamık enfeksiyonu sırasında körlük, ensefalit (beynin şişmesine ve potansiyel olarak beyin hasarına neden olan bir enfeksiyon), şiddetli ishal ve buna bağlı dehidratasyon (vücutta su kaybı), kulak enfeksiyonları, zatürre dahil önemli teneffüs sorunları ve mevt gözlenebilir. Bir bayanın hamilelik sırasında kızamığa yakalanması anne için tehlikeli olabilir ve bebeğinin de düşük doğum yüküyle erken doğmasına neden olabilir. Birinci iki yaş içerisinde kızamık geçiren çocuklarda risk daha fazla olmak üzere, kızamık enfeksiyonundan sonra ileriki yıllarda SSPE (Subakut Sklerozan Panensefalit) ismi verilen, ölümcül olabilen bir nörolojik hastalık gelişebilir. Kızamık aşısı, bu komplikasonların tamamına karşı müdafaa sağlar.

Nasıl bulaşır?

Kızamık, dünyanın en bulaşıcı hastalıklarından biridir; enfekte burun yahut boğaz salgılarıyla temas (öksürme yahut hapşırma) yahut kızamık hastası birinin soluduğu havanın solunması yoluyla yayılır. Virüs havada yahut enfekte yüzeylerde iki saate kadar etkin ve bulaşıcı kalır. Bu nedenle epeyce bulaşıcıdır ve kızamık hastalığına yakalanan bir kişi, aşılanmamış yakın temasta bulunduğu 10 bireyden dokuzuna hastalığı bulaştırabilir. Virüs, enfekte bir kişi tarafından döküntünün başlangıcından dört gün öncesinden döküntünün ortaya çıkmasından dört gün sonrasına kadar bulaşabilir.

Hangi belirtilerle kendini gösterir?

Kızamık, bir virüsün neden olduğu epeyce bulaşıcı bir hastalıktır. Erken bulguları, soğuk algınlığından ayırt etmek mümkün değildir. Hastalığın ilerleyen günlerinde, yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı, gözlerde kızarıklık (konjonktivit) ve bedenin her yerine yayılan ağır cilt döküntüsü gözlenir.