Kayseri’deki Tarihi Cırgalan Hanı Bakımsızlık Nedeniyle Harabeye Döndü

KAYSERİ’de, 13’üncü yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı Alaeddin Keykubad’ın eşi Hunat Hatun tarafından yaptırıldığı bedellendirilen tarihi Cırgalan Hanı, bakımsızlık nedeniyle harabeye dönmüş durumda. Tarihçi Mehmet Çayırdağ, “Kervansarayın taşları üzerinde ustaların kullandığı damgalar, Hunat Mescidi’nde kullanılan taşlarla teğe bir örtüşüyor. Birebir ustalar hem hanı, hem de camiyi yapmışlar. Kitabesi yok fakat Selçuklu devri ve Hunat Hatun’un yapıtı olduğu pek muhakkak. Büsbütün kaybolmuş üzere değil. Kolaylıkla onarılacak bir vaziyeti var” dedi.

Kocasinan ilçesi Cırgalan Mahallesi’nde bulunan tarihi Cırgalan Hanı 13’üncü yüzyılda inşaa edildi. Kentin girişinde bulunan han, o periyotta kervanların dinlenme yeri olarak kullanıldı. Geçen süreçte kıymetini kaybeden tarihi hanın büyük bir kısmı yıkıldı. Halk tarafından kalıntılarının içine gübre konulan han, bakımsızlık nedeniyle mukadderatına terk edildi. Rastgele bir kitabesi olmayan hanın, Anadolu Selçuklu Hükümdarı Alaaeddin Keykubad’ın eşi Hunat Hatun tarafından yaptırıldığı düşünülüyor. Tarihi han ile ilgili bilgi veren eski Vakıflar Bölge Müdürü ve Erciyes Üniversitesi’nde Tarih okutmanı Mehmet Çayırdağ, “Kayseri ve etrafında çok ölçüde Selçuklu Kervansarayları var. Örneğin Alaaeddin Keykubad’ın yaptırdığı Sultan Hanı, Celaleddin Karatay’ın yaptırdığı Karatay Hanı, Kara Mustafa Paşa Kervansarayı var. Bunlar ortasında birçok küçük hanlar da var. Yalnızca kalıntıları kalan Cırgalan Hanı’da Selçuklular vaktinde Alaaeddin Keykubad’ın zevcesi Hunat Hatun tarafından yaptırıldığına kanaat getirdik. Bu handan kimsenin haberi yoktu. Cırgalan Hanı’nı literatüre kazandırdım. Burayı oradaki halk çok makûs bir halde kullanıyordu. Harap haldeydi. Hatta kalıntılarının içine gübreler konmuştu. Belediyede danışmanlık yaptığım sırada hazineden belediyeye tahsis edildi. Belediye orada bir paklık yaptı. Yine onarım projeleri hazırlanarak tamamlanmaya çalışılıyor” sözlerini kullandı.

‘TAMAMEN KAYBOLMUŞ ÜZERE DEĞİL’

Cırgalan Hanı’nın fonksiyonuna değinen Çayırdağ, “Yapıyı incelediğimizde kente yakın bir yerde dışarıdan gelen kervanların kente girmeden dinlendiği bir yer olarak faaliyet göstermiş. Bu han, ayrıyeten Hunat Hatun’un Kayseri‘de yaptırdığı külliyesinin ve türbesinin vakfıydı. İçinde yaptırmış olduğu kervansarayın da ona ilişkin olması gerekiyor. Kervansarayın taşları üzerinde ustaların kullandığı damgalar, Hunat Cami’nde kullanılan taşlarla teğe bir örtüşüyor. Birebir ustalar hem hanı, hem de camiyi yapmışlar. Kitabesi yok fakat Selçuklu devri ve Hunat Hatun’un yapıtı olduğu pek belirli. Han tamir edilip ayağa kaldırıldıktan sonra bir toplumsal hizmet yeri olarak tahsis edilecektir. Bütün planı ortada. Büsbütün kaybolmuş üzere değil. Basitçe onarılacak bir vaziyeti var” diye konuştu.

‘BU HAN HER TÜRLÜ ÇALIŞMAYA SAHNE OLABİLİR’

Tarihi hanın kıymetlendirilmesi gerektiğini belirten tarihçi Çayırdağ, şöyle konuştu: “Buradaki kalan tonozlarda Selçuklu vaktinde sıvanmış olduğu aşikâr. Öteki yapıtlarda de bunu görüyoruz. Birçok eski eser tamirlerinde tonozların derzleri yapılarak çok berbat bir halde açıkta bırakılıyor ve sıvanmıyor. Halbuki tavanlardaki moloz taş tonozların sıvayla kapatıldığını bu handa da görmüş oluyoruz. Kente çok yakın değerli bir han. Değerlendirilirse yeterli olacak. Hanlar işlevlerini kaybetti. Belediyeler her tarafa toplumsal hizmet binaları yapıyorlar. Bu han her türlü çalışmaya sahne olabilir. Hem turizme hem de hizmete kazandırılması gerekiyor. Kayseri halı ve kilimin merkezlerinden birisi. Lakin bunları sergileyecek bir müze yok.” (DHA)