Mussolini için özel yapılan sığınaklar ziyarete açıldı

AA muhabiri, Roma’nın Nomentana Caddesi üzerinde yer alan, bir periyot Mussolini’nin de ikametgahı olan Villa Torlonia’daki Casino Nobile Malikanesi’nde savaş sırasında faşist diktatörün isteğiyle inşa edilen ve uzun onarım sürecinin akabinde nisanda yine ziyarete açılan sığınakları görüntüledi. 

Sığınakların duvarlarına Mussolini ve ailesinin Villa Torlonia’da çekilmiş fotoğrafları, savaş sırasında müttefiklerce Roma’ya 19 Temmuz 1943 ile 3 Mayıs 1944 ortasında yapılan bombardımanların manzaraları, müttefik uçaklarından atılan ikaz niteliğindeki afişler ile bombardıman altında sığınaktaki hayatı anlatan animasyon manzaraları yansıtılarak ziyaretçilere İkinci Dünya Savaşı devrine dair tecrübe yaşama fırsatı sunuluyor. 

Ayrıca Mussolini, ailesi ve yakın grubu için daha korunaklı inşa edilen kısımda sesler ve fizikî efektlerle gerçeğe yakın bombardıman simülasyonunu deneyimleme imkanı bulunuyor.

 “Binanın dışına gerçek bir sığınak kazılması kararı çıktı” 

Villa Torlonia Parkı ve Müzeleri Sorumlusu Annapaola Agati, Mussolini’nin 1925’te Roma’daki ikametini sembolik fiyat olan bir liretlik kira karşılığında Villa Torlonia’ya taşıdığını söyledi. 

Agati, bu taşınmada Mussolini’nin buraya bir devir sıkça davetler için gitmesinin ve Torlonia ailesiyle uygun bağlantılarının rol oynadığını lisana getirdi. 

Malikanenin içinden geçilen ve sığınağa dönüştürülen birinci kısmın aslında binanın bodrum katı olduğunu anlatan Agati, “Mussolini, burayı güçlendirdi. Zırhlı kapılar ve hava deveranını sağlayacak düzenek getirtti. Binanın içindeki bir alanı sığınağa dönüştürmüştü lakin savaş yaygınlaştığında ve bombardıman tehlikesi arttığında Mussolini’nin yakın grubu, sarayın içindeki bu sığınağın gereğince inançlı olmadığına karar verdi. Böylelikle binanın dışına gerçek bir sığınak kazılması kararı çıktı” diye konuştu. 

Yerin altından binanın dışına gerçek uzanan bu tünellerin “gerçek sığınak” olarak hazırlandığını belirten Agati, “Biri halihazırda var olan, kısmen sığınağa dönüştürülerek yapılan bir yer meğer oburu özel oluşturulan ve binanın dışına çıkış sağlayan gerçek bir sığınak” tabirlerini kullandı.

“Bu sığınağı hiç kullanamadı” 

Agati, ikinci sığınağın betonarme silindirlerle kapatılabildiğini ve su geçirmez formda tasarlandığını fakat inşasının bahçedeki birtakım arkeolojik kalıntılar nedeniyle o periyot yavaş ilerlediğini anlattı. 

Roma’nın İkinci Dünya Savaşı sırasında 19 Temmuz 1943’te birinci sefer havadan bombalandığına işaret eden Agati, “O tarihte sığınak şimdi tamamlanmamıştı. Mussolini de Roma’da değildi.

(Nazi Almanyası lideri Adolf) Hitler ile Feltre’de buluşmuşlardı. Daha sonra 25 Temmuz 1943’te tutuklandı ve bir daha Villa Torlonia’ya dönemedi. Bu nedenle de bu sığınağı hiç kullanamadı.” halinde konuştu. 

Agati, sığınağın varlığından haberdar olan semt halkının sonraki yıllarda farklı münasebetlerle burayı kullandığına dair ispatların bulunduğunu söyledi. 

Sığınakların yine ziyarete açılmasına yönelik çalışmalara ait bilgi veren Agati, “Basit bir düzenek oluşturuldu. Yalnızca insanların geçebileceği bir platform koyduk, aksi takdirde yürürken zorlanacaklardı. Gerçek bir bombalama simülasyonu tesiri yaratan ses sistemi koyduk” dedi. 

“Yeni jenerasyonların savaşın ne olduğunu deneyimleyebilecekleri bir alan burası” 

Mekanın bölge sakinleri tarafından esasen bilindiğini anlatan Agati, yine düzenleme yaparak görünürlük kazandırmak istediklerini söz etti. 

Agati, kelamlarını şöyle tamamladı: 

“Tabii ki tarihi bir an. Değişik bir tecrübe, bir sığınağa inmek üzere, bu kadar güçlü hisleri birinci elden deneyimlemek, uçakların gelişini hissetmek, bombardıman korkusunu yaşamak üzere bir tecrübe. Yeni kuşakların savaşın ne olduğunu deneyimleyebilecekleri bir alan burası.”