İnşaat ve tekstilde konkordato furyası

YÜKSEK faizler, kredi musluklarının kısılması şirketlerin finansmana erişimini kıymetli ölçüde sınırlandırınca ‘zombi şirketler’in sayısı artmaya başladı. Kemer sıkma siyasetleri, döviz ve faize hassas dallarda kan kaybının daha büyük olmasına neden oldu. Yılın birinci üç ayında 389 inşaat firması konkordato talep ederken, döviz hassasiyeti yüksek 201 dokumacılık firması da havlu atmak durumunda kaldı.

Son periyotlarda küçülen kâr marjları münasebetiyle önemli bir sorun yaşayan akaryakıt istasyonları ise konkordato sıralamasında 72 firma ile üçüncü oldu.  SÖZCÜ müellifi, vergi uzmanı Dr. Nedim Türkmen, nakit akışında yaşanan bozulmanın firmaları kıymetli ölçüde zorladığına işaret etti. Konut kredisi faizlerinin aylık yüzde 5.8’e kadar çıktığını hatırlatan Türkmen, “Bu faizlerle krediyle konut almak imkansız hali gelince elinde konut stoku olan şirketler bile havlu atıyor” dedi.

YÜZDE 85’i BATIYOR

Türkmen, TL kredilerde faizlerin yüzde 67’ye ulaştığına dikkat çekerek döviz geliri olan kuruluşların döviz cinsi ticari kredilere yöneldiğini de vurguladı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun datalarına nazaran döviz cinsi ticari kredilerin büyüklüğü 141.6 milyar dolara ulaştı.

Konkordato talep eden şirketin mahkeme kararı ile 29 aylık bir mühlet kazandığı belirten Türkmen, “Ancak benim deneyimlerime nazaran maalesef konkordato isteyen şirketlerin yalnızca yüzde 15’i ticari hayata dönebiliyor. Yüzde 85’i iflas ediyor” sözlerini kullandı.

319 firma korunma istedi 

2020 yılında 419 kuruluş konkordato talebinde bulundu. Nedim Türkmen’in verdiği bilgiye nazaran 2021’de 451, 2022’de 404, geçen yıl ise 519 firma iflastan korunmak için konkordato talep etti. Krizin firmalar üzerindeki tesirlerinin derinden hissedildiği bu yıl ise yalnızca 4 ayda 319 kuruluş konkordato istedi. Türkmen, yüksek faizler ve kredilerdeki daralma münasebetiyle bilhassa küçük ve orta ölçekli firmalar için yaz aylarının güçlü geçeceğine işaret etti. Karşılıksız çek probleminin da giderek kıymetli bir sorun haline geldiğine işaret eden Dr. Nedim Türkmen, “İlk 4 aylık bilgiler dramatik bir sonun başlangıcını gösteriyor. Karşılıksız çek meblağı mart ayında 5.13 milyar TL iken, bu meblağ nisan ayında 11.26 milyar TL’ye çıktı. Karşılıksız çıkan çek adedi bir evvelki aya nazaran 8 bin 270’ten 20 bin 98’e yükseldi yani yüzde 143 arttı” değerlendirmesini yaptı.

İş ortaklarını peşlerinden sürüklüyorlar 

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Haziran 2023’te yayınladığı raporda Türkiye’deki 1 milyon 100 bin şirketin yüzde 13’ünün ‘zombi şirket’ olduğuna işaret ettiğini hatırlatan Nedim Türkmen, “Şirketler batarken, iş ortaklarını da peşlerinden sürüklüyor. Yaz aylarında bir iflas furyası ile karşılaşabiliriz. Bu natürel işsizliğin de artmasına neden olacak. Konkordato sürecinin akabinde bir işsizlik dalgası da gelecek” değerlendirmesini yaptı.