Türkiye’nin son 10 yılda ortaya koyduğu kimi projeler yalnızca talep muhtaçlığının giderilmesinden çok daha büyük manalar taşıyor… Tahminen de bu …
MMU ile ilgili ayrıntılara geçmeden evvel kısa bir bilgi paylaşalım… Milletlerarası Anadolu Kartalı 2021 Eğitimi geçtiğimiz günlerde 3’üncü Ana Jet Üs Komutanlığında yapıldı. 30 Haziran’daki Basın ve Seçkin Gözlemci Günü esnasında Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından Ulusal Muharip Uçak (TF-X) projesiyle ilgili bir sunum gerçekleştirildi.
Çok sayıda birincisi bu kapsamlı sunumda öğrenmekle kalmadık, proje takvimine ait de kritik ayrıntıları bilme bahtına sahip olduk. Sunuma katılan isimlerden biri de Savunma Sanayii Araştırmacısı Anıl Şahin idi. Bu nedenle MMU ile ilgili aklımızdaki sorular için onun kapısını çaldık.
Silah istasyonlarına dair ayrıntılar birinci sefer açıklandı
Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından basına açık olarak birinci defa MMU Projesi ile ilgili bu derece kapsamlı bir sunum gerçekleştirildiğini anlatarak giriyor kelama Anıl Şahin. Gerçekleştirilen sunumla MMU’nun sensör, mühimmat, radar kesit alanı, menzil ve program takvimine ait çok değerli bilgiler paylaşılmış.
TRT’den Sertaç Aksan’ın haberine nazaran; Hangi mühimmatların iç silah istasyonunda ve hangi mühimmatların dış silah istasyonlarında taşınacağı da yeniden birinci defa bu sunum aracılığıyla kamuoyuna ilan edilmiş.
Ulusal Muharip Uçak hangi yılda kaç tane üretilecek?
MMU’nun harekat yeteneklerine ait kıymetli bilgilerin de paylaşıldığı sunuma dair Şahin’in dikkati çektiği noktalardan biri de ulusal savaş uçağının üretim evreleri oluyor. Biz bugüne kadar daima ‘2023’te hangardan çıkacak’ sloganını duyduk ve haliyle Şahin’e de bu tarihi sorduk. “TUSAŞ, birinci olarak Blok-0 konfigürasyonunda 3 adet prototip uçak üretecek” bilgisini paylaşan Anıl Şahin, bu uçakların MMU programı kapsamında test maksatlı kullanılacaklarını söylüyor.
Şahin’in anlatımına nazaran 2029 yılında Blok-1 konfigürasyonu ortaya çıkacak. Blok-1 konfigürasyonundaki 10 uçak 2033 yılı sonuna kadar Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığına teslim edilecek. MMU programı kapsamındaki başka blokların geliştirme ve üretim faaliyetleri ise 2033 yılından itibaren devam edecek.
Ulusal Muharip Uçak hangi füzeleri taşıyabilecek?
Sunumu incelediğimizde en çok dikkatimizi çeken hususlardan biri MMU’nun iç ve dış silah istasyonlarına dair paylaşılan bilgiler oluyor. Şahin de bu duruma işaret ediyor. Bir savaş uçağı haberi yapıyorsanız en çok merak edilen sorulardan biri olan “Peki bu uçak hangi füzeleri taşıyabilir?” sorusuna da karşılık aramak zorundasınız. Biz de bu nedenle Şahin’den MMU’nun muharip gücünü anlatmasını istiyoruz:
“Baktığımızda iç silah istasyonunun, hava-yer gayeli mühimmatlar için çok geniş olmadığını görüyoruz. Yani bir SOM seyir füzesini şu an için iç silah istasyonunda taşımayacak. Benim izlenimim; uçağın iç silah istasyonlarının, daha çok hava-hava vazifeleri için tasarlandığı.
Natürel ki dış silah istasyonlarında, birçok hava-yer mühimmatını taşıyacaktır. Lakin iç silah istasyonlarının hacminin nispeten küçük olması, uçağın düşük görünürlük kapasitesinin dizaynında hava-hava vazifelerinin daha ağır bastığını gösteriyor. Biraz daha kolaya indirgeyecek olursak; bu uçak, silah istasyonları açısından F-35’ten daha çok F-22’ye benziyor değerlendirmesini yapabiliriz.”
Yerli ve ulusal mühimmatlar MMU’nun kanadında
Sunumdaki görsellerden birinde Türkiye’nin yerli ve ulusal savaş uçağının, tekrar yerli ve ulusal mühimmatlarda donatıldığı bir kareyi hatırlatıyoruz Şahin’e. ‘MMU’nun tasarımı kanatlarında yerli ve ulusal mühimmatların hangilerini taşımaya müsaade veriyor?’ sorusu bu noktada kıymetli. Yerli mühimmatlara geçmeden evvel bizim de atladığımız bir mevzuyu işaret ediyor Anıl Şahin ve “Avrupa merkezli MBDA firmasının mühimmatlarına da epeyce yer verilmiş. Bence bu pas geçilmemesi gereken bir nokta” yorumunu paylaşıyor.
Yabancı füzelerin neredeyse tamamına yakınının yerli muadili MMU’ya entegre edilebiliyor. Sunumda birinci sefer duyurulan bir diğer bilgiyi de bizimle paylaşıyor Şahin ve “Geliştirme faaliyetleri devam eden AKBABA Ulusal Anti-Radyasyon Füzesi’nin ismi de birinci defa zikredildi. MMU’nun AKBABA Füzesi’ni taşıyacağı bilgisi resmen paylaşıldı ve bu türlü bir füzenin varlığı da en yüksek kaynak tarafından şahsen doğrulandı” diyor.
Takvim ne kadar gerçekçi?
Savunma sanayii projelerinin en kritik sorunlarından biri proje takvimidir. Bu sunumda tahminen de MMU takviminin birinci defa ayakları bu derece yere basarken göründüğünü belirtiyor Anıl Şahin… “Şu anda bu takvimin yaklaşık 1 sene gerisindeyiz fakat hangardan çıkışın 2023 yılında gerçekleştirilmesi büyük ehemmiyet arz ediyor” dedikten sonra devam ediyor Şahin:
“Uçağın hangardan çıkış yapmasından envantere girişine kadar olan müddet, yaklaşık 7 yıl. Bu 7 yıl çok gerçekçi bir tarih. Bu tarih 3 yahut 4 yıl üzere verilseydi, sunum bu kadar dikkat çekmezdi ve ‘hayal’ olarak algılanırdı.
Ayrıyeten takvimin bize söylemek istediği kıymetli bir öbür konu daha var… ‘Biz bir anda 5’inci kuşak bir savaş uçağı yapmayacağız’ vurgusunu bas bas yapıyor bu sunum. Evet, MMU Programı’nın sonuncu amacı 5’inci kuşak bir savaş uçağı yapmak lakin ne 2025 yılında göreceğimiz Blok 0 konfigürasyonu ne de 2029’da göreceğimiz Blok 1 konfigürasyonu, 5’inci kuşak olmayacak. 4,5 kuşak özelliği taşıyacak ve bu epey realist bir tavır. Türkiye’de ulusal projelere, bilhassa de yerli uçak, yerli tank, yerli otomobil üzere işlere son derece haksız tenkitlerin yönetildiği periyotlar de görüyoruz. Haberimizin konusu olan MMU ile ilgili tenkitleri de anlamaya çalışmakla birlikte, bu uçağın bir bakıma Türk Hava Kuvvetlerinin geleceği olduğunu unutmamak gerek. Tek dileğimiz en kısa müddette MMU’yu hür ve özgür semalarımızda görmek…”