Bordan üretildi: Kullanıma hazır hale getirildi

Bursa Teknik Üniversitesinde (BTÜ), inşaatlarda kullanılmak üzere bor madeninden geliştirilen enjeksiyon gereciyle zelzelelerde meydana gelen taban sıvılaşmasının engellenmesi amaçlanıyor.

BTÜ Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Eyübhan Avcı ile Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Mollamahmutoğlu tarafından 10 yıldır üzerinde çalışılan enjeksiyon materyali, testleri tamamlanıp patenti alınarak kullanıma hazır hale getirildi.

Bor ve yerli mamul sodyum silikattan üretilen ve içine çeşitli kimyasalların karıştırıldığı husus, her türlü yere uygulanabiliyor.

Sıvı halde bulunan ve enjekte edildiği yerde donarak tabanın güçlenmesini sağlayan gerecin ne kadar müddette donacağı yapılan çalışmalarla belirlenebiliyor.

Madenlerde ve tünel açma çalışmalarında da kullanılarak çökmelerin önüne geçmesi hedeflenen gereç, en küçük taneli silt ismi verilen tabanlara bile enjekte edilebiliyor.

Takımın yaptığı araştırmalarda materyalin, kazıkla gerçekleştirilen taban güzelleştirmelerine nazaran yüzde 80, jet groutla (yüksek basınç altında çimento su karışımının yere enjeksiyonu ile kolon oluşturularak yapılan bir konsolidasyon tekniği) iyileştirmelere oranla yüzde 50 daha ekonomik olduğu saptandı.

“BARAJLARDA GEÇİRİMSİZ YÜZEYLERİN OLUŞMASINDA DA KULLANILABİLECEK”

Projenin yürütücüsü Doç. Dr. Eyübhan Avcı, AA muhabirine, geliştirilen gerecin ekonomik ve etraf dostu olduğunu söyledi.

Arazi çalışmalarından sonra bu unsurun uygulama etabına geçeceklerini belirten Avcı, şu bilgileri paylaştı:

“Deprem anında sıvılaşma dediğimiz olayla karşılaşıyoruz. Bu sıvılaşma olayında çok sayıda can ve mal kaybı yaşanabiliyor. Sıvılaşabilir yerlerde bu enjeksiyon materyalini kullanarak laboratuvar ve arazi testlerini yaptık, epeyce tesirli sonuçlar elde edebileceğimizi gördük. Bununla birlikte oluşabilecek can ve mal kayıplarını minimuma indirebileceğiz ve bunları önlemede yol katetmek istiyoruz. Jel halinde olan malzemeyi yerde boşluklara enjekte ettiğimizde taban içindeki yerlere gereç yerleşiyor ve katılaşarak yerin büsbütün sert bir hale gelmesini sağlıyor. Tabanın dayanımı çok artıyor, geçirgenlik dediğimiz olayı çok artırıyor.”

Avcı, tünel açma işlerinde yurt dışından alınan materyallerin değerli olduğunu, firmaların kendilerinden daha ekonomik bir eser istediklerini anlattı.

Geliştirdikleri yer enjeksiyon gerecinin kullanım alanlarının fazla olduğunu vurgulayan Avcı, “Barajlarda geçirimsiz yüzeylerin oluşmasında, temel altı tabanların güzelleştirilmesinde çok rahat bir formda kullanılabilecek.” dedi.

Doç. Dr. Avcı, bu teknikle insanlara birebir vakitte ekonomik bir tahlil üretmiş olacaklarını lisana getirdi.

Materyalin, madencilikte hafriyat yapılacak yüzeye enjekte edilerek jelleşme sonrası çok rahat bir biçimde madeni açmada fayda sağlayacağını aktaran Avcı, “Arazideki ekipmanlarını kendimiz tasarlıyoruz. Bu gereç yer altı suyuna karışsa bile organik olduğu için rastgele bir sorun oluşturmayacaktır. Talep çok fazla, belediyeler bunu çok istiyor.” diye konuştu.

Türkiye zelzele jenerasyonunda yer aldığı için geliştirilen eserin çok yarar sağlayacağına inandığını belirten Avcı, tabanların faal bir biçimde güzelleştirilebileceğini kelamlarına ekledi.