Yaz sonu La Nina hava olayının etkili olması bekleniyor

Haziran ayının başlamasıyla hava sıcaklıkları da yurdun birçok bölgesinde yükselişe geçti. Sıcaklıkların şimdiden 30 dereceye yaklaşmasıyla yaz mevsimine süratli bir giriş yapıldı. Bugün 2024 yılının en sıcak günü oldu. Birdenbire yükselen hava sıcaklıklarıyla El Nino periyodunun sona ermesinin akabinde yaz sonundan itibaren La Nina hava olayının tesirli olmaya başlaması beklenirken uzmanlar iklim değişikliğinin güçlü tesirleri nedeniyle bu periyotta de sıcaklık rekorlarının devam edebileceği ihtarında bulunuyor.

Anadolu Ajansının, yaklaşık bir yıl süren El Nino’nun tesirlerini ele aldığı haber belgesinin yedinci ve son kısmı El Nino sonrasında yaşanması beklenen La Nina devri ve bu devirde meydana gelebilecek aksiliklere ayrıldı.

Pasifik Okyanusu’nda meydana gelen El Nino hava olayı, öncelikle okyanuslara kıyısı olan bölgelerde, akabinde dünya genelinde sıcaklık artışına neden olurken bunun aksisi formunda nitelendirilebilecek La Nina, dünya için daha soğuk hava şartları manasına geliyor. Bu iki hava olayı ortasındaki geçişte de nötr, yani doğal hava olayları geçerli oluyor.

Genellikle 9-12 ay tesirli olan El Nino ve La Nina, kimi yıllar daha uzun sürebiliyor. 2 ila 7 yılda bir meydana gelen ve geçen yıl haziran ayında başlayıp bu yılın nisan ayında sona eren El Nino’nun akabinde, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yönetiminin (NOAA) varsayımlarına nazaran birkaç ay nötr şartların yaşanması yaz sonuna hakikat da La Nina hava olayının tesirli olmaya başlaması bekleniyor.

“ABD, EN KUVVETLİ KASIRGA DÖNEMİNE HAZIRLANIYOR”

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, dünya geneli açısından El Nino’nun ekstrem bir durum oluşturduğunu, bununla birlikte La Nina’nın da öbür bir sorun getirici hava olayı olduğunu söyledi.

El Nino ve La Nina’nın salınan hava olayları olduğunu, sıcaklığın üst çıkmasında El Nino, aşağı inmesinde de La Nina yaşandığını anlatan Kurnaz, buna rağmen La Nina devrinde de sıcaklık rekorları kırılabileceğine dikkati çekti.

Kurnaz, “Şimdi La Nina tarafına geliyoruz, muhtemelen yazın sonu, eylül başı üzere La Nina tesirlerini görüyor olacağız. La Nina ortalama sıcaklıkların aşağıya düşmesidir lakin El Nino 3 yıl hiç görülmese ve bu 3 yıl boyunca La Nina olsa bile yüksek sıcaklık rekoru kırılır zira art taraftaki iklim değişikliği çok şiddetli hale geldi.” diye konuştu.

La Nina’nın Türkiye’ye yağışlar açısından çok şiddetli bir tesirinin olmayacağını lakin dünyanın pek çok bölgesinde yağış rejiminin değişeceği öngörüsünü paylaşan Kurnaz, ABD’nin La Nina ile birlikte gelecek olan en kuvvetli kasırga dönemine hazırlandığını, La Nina’nın yağış ve fırtınaların şiddetlenmesi üzere felaketler getirdiğini aktardı.

İstanbul’a her vakit kar yağabileceğini fakat bunun her geçen yıl biraz daha sürpriz kabul edileceğini lisana getiren Kurnaz, La Nina’nın bu ihtimali biraz daha artırdığını bildirdi.

“TÜRKİYE’DEKİ TESİRLERİ DAHA AZ BELİRGİN”

Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu Üyesi Dr. Tufan Turp, El Nino ve La Nina periyotlarında yaşanan dalgalanmaların hava sıcaklıklarında, atmosferik basınç ile rüzgar sistemlerinde ve deniz yüzey suyu sıcaklıklarında değişimlere neden olduğu bilgisini verdi.

İklim değişikliğinin tesiriyle artan sıcaklıkların kuvvetli El Nino ile birlikte rekor düzeylere çarçabuk eriştiğini vurgulayan Turp, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“NOAA’ya nazaran haziran ile ağustos ortası devirde La Nina’nın gerçekleşme mümkünlüğü yüzde 50. Avrupa Orta Vadeli Hava İddiaları Merkezinin (ECMWF) tekrar bu ay içerisinde yapmış olduğu mevsimsel kestirimleri de NOAA’nın varsayımlarını takviyeler nitelikte. Son El Nino’nun tesirlerinin kuzey yarımkürede yaz boyunca zayıflayarak devam edeceğini ve kış mevsimi başında La Nina beklentisinin daha muhtemel olduğunu beyan ediyor.”

Türkiye’de El Nino ve La Nina tesirlerinin Pasifik Adaları, Okyanusya, Avustralya, Güney Amerika, Kuzey Amerika ve Asya üzere bölgelerdeki kadar bariz olmadığını ve bu nedenle Türkiye özelinde net biçimde kıymetlendirme yapmanın yanlışsız olmayabileceğini tabir eden Turp, bu hava olaylarının Türkiye’deki tesirlerinin global ölçekteki tesirlerle benzerlik gösterse de daha az besbelli olduğunu ve bu yüzden dengeli öngörülerde bulunmanın zorlaştığını anlattı.

Turp, “Bundan bağımsız olarak ECMWF’nin önümüzdeki yaza dair mevsimsel iddiaları Avrupa’nın kuzeyinde ortalamanın üstünde, güneyindeki birtakım bölgelerde ise ortalamanın altında yağış beklemektedir. Tekrar önümüzdeki yaz için çok daha sıcak şartlar beklenmekle birlikte bilhassa Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz Havzası’nda sıcaklık artışlarının çok daha fazla olacağı varsayım ediliyor.” kelamlarını sarf etti.

“DENİZLERDE ISINMA TRENDİ DEVAM EDECEK”

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, önümüzdeki periyotta görülecek La Nina’nın, soğuk devir olduğunu lakin bunun denizler için olağan sıcaklıklar manasına geldiğini, kimi La Nina devirlerinin daha soğuk olabildiğini kaydetti.

Salihoğlu, “İklim değişiminden dolayı artan sıcaklıkların devam edeceğini öngörüyoruz yani deniz suyu sıcaklıkları için önemli bir olağanlaşma göremeyeceğiz. Isınma trendi El Nino periyodundaki süratle olmasa bile La Nina periyodunda de devam edecek.” değerlendirmesinde bulundu.