Vatandaş harcamayı kıstı

Salgın toplumu ekonomik zahmetler ile sıhhat riskleri ortasına sıkıştırmaya devam ediyor. Bir yanında iktisat, başka yanında sıhhatin olduğu bir tahterevalliyi izliyoruz; olay sayısı arttıkça sıhhat telaşı her şeyin önüne geçiyor, sonra alınan tedbirlerle olay sayısını azalınca ekonomik tasalar yine yükseliyor.

Son kapanma periyodu ile hadise sayıları görece azalınca ekonomik sıkıntılar tekrar sıklıkla lisana getirilmeye başlandı. Neredeyse görüştüğümüz tüm vatandaşlar ülke iktisadı için bir tehlike kelam konusu olduğunu söz ediyor. O denli ki, 58 haftadır yaptığımız bu daima araştırmada “ülkenin en kıymetli sorunu” sorusuna “ekonomi” karşılığını verenlerin oranı hiç bu kadar yüksek olmamıştı.

Her üç hanenin ikisinde harcamalar artmış ve hane borcu yükselmiş durumda. Her dört vatandaştan üçü kendisini ekonomik olarak inançta hissetmiyor. Salgın şartları nedeni ile maddi takviyeye muhtaçlık duyduğunu belirtenlerin oranı %70’i aşıyor. Vatandaşların %80’inden fazlası bu sıkıntıyla mücade gayesiyle harcamaları kısma yoluna gidiyor.

Can kayıplarını engellemek için kapanma, izolasyon tedbirleri elbette olmazsa olmaz uygulamalar. Fakat geldiğimiz noktada hem virüsle gayrete devam etmek, hem de ekonomik faaliyetin yine hızlanmasını sağlamak mecburiyeti olduğunu görüyoruz. Bunun yolu da süratli ve kapsamlı aşılamadan geçiyor diye düşünüyorum.

Her 10 bireyden 7’si virüsün şahsî ekonomileri üzerinde çok önemli tehlike oluşturduğunu düşünüyor

Salgının  başından itibaren olay sayılarındaki artış ve inişlere paralel olarak koronavirüs ya da iktisat Türkiye’nin en kıymetli sorunu olarak birinci sıraya yerleşiyor. Mayıs ayına gelindiğinde hadise sayılarının 60 binlerden 20 bin civarına gerilemesi ve tıpkı vakitte mayıs ayındaki 17 günlük kapanma sonrası hadise sayılarının daha da düşeceğine yönelik beklenti ile nisan ayında en kıymetli sorun olarak belirtilen salgın mayıs ayında birinci sıradaki yerini tekrar iktisada bıraktı. Birebir vakitte iktisadın en kıymetli sorun olarak belirtilmesi  salgının başladığı birinci günden beri en yüksek skoru elde etti (%53). Hadise sayılarındaki düşüşün tesirinin yanı sıra tam kapanma ile birlikte yeniden esnafa verilen takviyenin çok kâfi bulunmaması, restaurant/ cafe üzere yerlerin açılmaması, enflasyondaki ve dolar kurundaki artış üzere etkenler ve bu mevzuda yapılan haberler de toplumun ekonomiyi en değerli sorun olarak belirtilmesinde etken.