Ünlü Ekonomist Jagdish Bhagwati Tarafından Ortaya Atılan “Yoksullaştıran Büyüme” ile İlgili 10 Bilgi

Şöyle düşünün, iktisadın büyümesi aslında hepimize güzel geliyor üzere görünür, lakin bu her vakit bu türlü değil. İşte tam da burada, Jagdish Bhagwati’nin ‘yoksullaştıran büyüme’ dediği kavram devreye giriyor. Bu demek oluyor ki, kimileri partiye davetli üzere hissederken, aslında müzik çalmaya başlayınca dans pistine yalnızca birkaç kişi atlıyor. Yani, ekonomik büyüme kimilerini zenginleştirirken başkalarını daha da yoksullaştırabilir.

Hindistan kökenli olmasına karşın Amerika’da değerli bir meslek yapmış bir ekonomist. Bilhassa fakirleştiren büyüme konusundaki çalışmalarıyla tanınıyor.

Yoksullaştıran büyüme, bu pastayı kimileri için daha büyük yaparken, başkalarının dilimini küçültür. Yani, zenginler daha fazla kazanırken, fakir bölümlerin yararı ya hiç artmaz ya da yetersiz kalır. İşte bu durumda gelir dağılımı adil olmaktan çıkar.

Ekonomik büyüme dediğimiz olay, bazen işleri daha da karıştırır. Mesela, kimileri büyümeyle birlikte zenginliklerine zenginlik katarken, başkaları ise yoksulluk sarmalına daha sıkı sıkıya sarılır. İşte tam da bu durumda toplumsal eşitsizlik yeterlice barizleşir ve olay, fakirleştiren büyüme olarak isimlendirilir. Yani, hepimizin birebir gemide olduğunu düşünürken aslında kimileri daha lüks kabinlerde seyahat ederken, öbürleri sallanıp durur.

İşte, iktisadın kritik bir kesimi olan siyasetlerin ne kadar belirleyici olduğu. Kimi siyasetler, gelir dağılımını daha da bozarak zenginleri daha da zenginleştirirken, fakirleri ise daha da ıstıraba sokabilir. İşte bu noktada ‘yoksullaştıran büyüme’ kavramı devreye girer. Yani, siyasetlerin herkesin çıkarını göz önünde bulundurması kıymetli.

Gelir dağılımındaki bozulma, kimilerinin zenginleşirken oburlarının daha da fakirleşmesine yol açar. Sonuç olarak, fakir kısımların ömür standartları düşer ve yoksulluk daha da içinden çıkılmaz bir hâl alır.

Bu hoşnutsuzluk ve tansiyon, toplumsal dengesizliklerin derinleşmesine ve toplumsal huzursuzlukların artmasına neden olabilir. Gelir eşitsizliği, toplumsal hareketliliği kısıtlayarak fırsat eşitliğini zayıflatır ve toplumsal dokuda çatlaklar oluşturabilir. Ayrıyeten, yüksek gelir kümelerinin siyasi ve ekonomik gücünün artması, demokratik süreçleri ve kurumları etkileyebilir, bu da toplumdaki güvensizliği ve adaletsizlik algısını artırabilir. Bu nedenle, gelir eşitsizliğiyle uğraş etmek ve adil bir toplum için tahliller üretmek, toplumsal ahenk ve refah için hayati değer taşır.

Gelir dağılımındaki adaletsizliği gidermek için daha adil ve kapsayıcı siyasetlerin benimsenmesi koşul. Tıpkı vakitte, iktisat siyasetleri tasarlarken herkesin haklarını ve çıkarlarını korumak değerli. Bu sebeple, toplumsal refahı ve eşitliği sağlamak ismine gelir dağılımını düzeltecek siyasetlerin hayata geçirilmesi gerekli.

Yani, ‘yoksullaştıran büyüme’ denen şey, ekonomik büyümenin uzun vadeli sıhhatini önemli biçimde tehdit edebilir. Gelir eşitsizliği ve yoksulluk arttıkça, toplumun genel refahı ve istikrarı da önemli biçimde tehlikeye girebilir. Bu sebeple, iktisat siyasetlerinin sürdürülebilir olması, yani hem bugünün hem de yarının muhtaçlıklarını göz önünde bulundurması hayati kıymet taşır.

Uluslararası ticaret ve sermaye hareketleri, gelir dağılımını şekillendirir ve bu da fakirleştiren büyümeye katkıda bulunabilir yahut bu olumsuz tesirlerle uğraş edebilir. Yani, aslında her ülkenin aldığı ekonomik kararlar global boyutta bir tesire sahip. Bu nedenle, memleketler arası işbirliği ve adil ticaret siyasetleri hayati değer taşır.