Ukrayna savaşında son durum: Dünya şaşkın… Bu kadarını kimse beklemiyordu! Son durumu Zelenski açıkladı

Dünyanın gözü kulağı 24 Şubat’tan beri Ukrayna’dan gelen haberlerde.

Rus ordusu savaşın birinci gününde gayesini ülkenin başşehri Kiev olarak belirlemiş, aylarca süren çabanın akabinde Ukrayna’nın kalbini düşürememişti.

Daha sonra gayesini Donbass olarak belirleyen ve bu bölgede ilerleyişe geçen Rus ordusu bir müddettir savunma konumunda.

Zira Ukrayna güçleri haftalardır farklı noktalardan taarruza geçmiş durumda. Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski, alandaki son durumu açıkladı.

Zelenski, birliklerin Eylül ayında doğuda ve güneyde Rus denetiminde bulunan 6 bin kilometrekareden fazla alanı geri aldığını duyurdu.

Tarihte hiçbir devletin Rusya’nın yaptıklarını yapmadığını savunan Zelenski, Zaporijya Nükleer Santrali etrafında yaşananlar için şu tabirleri kullandı;

‘Zaporijya Nükleer Santrali’nde radyasyon terörü mevcut. Rus provokasyonları ve santral topraklarının bombalanması Ukrayna’yı ve tüm Avrupa’yı bir radyasyon felaketinin eşiğine getirdi. Dünyadaki birçok ülke güç kaynakları, elektrik ve ısınma fiyatlarındaki dramatik artıştan ötürü acı çekiyor. Rusya, Avrupa’daki gaz piyasasını taammüden istikrarsızlaştırıyor. Bu, Rusya’nın çok alaycı ve büsbütün hesaplanmış bir taktiği. Neyse ki ortaklarımız, Birleşmiş Milletler ve Türkiye ile birlikte bir tahıl ihracatı teşebbüsü gerçekleştirmeyi başardık. Rusya, limanlarımızın ablukasını kaldırmak zorunda kaldı. Ancak artık tekrar abluka tehdidinde bulunuyor.’

Rusya ise 4 günlük akının Ukrayna’ya maliyetinin 4 bin asker kaybı olduğunu açıkladı.

ABD’Lİ ANALİST: TAM BİR BOZGUN

Rus birliklerinin çekilmesi ve Ukrayna ordusunun süratli ilerleyişi dünya kamuoyunu şaşkına çevirmiş durumda. Çünkü pek çok askeri uzman bu derece süratli bir iletleyişi beklemiyordu.

BBC’ye konuşan ABD merkezli niyet kuruluşu Institute for the Study of War’dan (ISW) Mason Clark, alandaki son durumun çok sayıda ekipman bırakmak zorunda kalan Rus birliklerinin ‘tam bir bozguna uğraması’ manasına geldiğini söyledi.

Ukrayna askerleri bir ZPT’nin içerisinde cephe çizgisine gerçek ilerliyor… (Fotoğraf: AP)

UKRAYNA TAARUZU HANGİ TEHDİTLERİ BARINDIRIYOR?

BBC’nin Savunma Muhabiri Jonathan Beale, savaşın altınca ayında Kiev’in elde ettiği bu muvaffakiyetin art planını inceledi ve Kiev’i bekleyen tehditleri sıraladı.

Yazın konuştuğum üst seviye bir askeri uzman bana, “Ukrayna’nın sürpriz yapma yeteceğini hafife almayın” demişti. Bu cümleyi kurduğu sırada Rusya Donbas bölgesinde ilerlemeye devam ediyordu.

Ukrayna’nın sürpriz yapabilme yeteneği bu savaşa damga vurdu. Rusya’nın Kiev etrafından çekilmesinin sağlanması ve yakın vakit evvel Kırım’da yapılan saldırılar… Ülkenin doğusunda artık bir sürpriz daha yaşanıyor.

Her ne kadar yavaş ilerlese ve asker kaybı yaşasa da, bu bölgede kazanım elde eden bugüne dek Rusya’ydı. Artık kazanım elde taraf Ukrayna. Hem de günler içinde binlerce kilometrekarelik bir alan geri alındı.

En büyük kazanımlar Harkov kentinin doğusunda elde edildi. İngiltere’nin son istihbarat raporları, Ukrayna’nın Londra kentinin iki katı büyüklüğünde bir alanı geri aldığını gösteriyor. Fakat ilerleyişin tam tespiti, gazeteciler bölgeden uzak tutulurken güç.

Ukrayna stratejik olarak kıymetli İzyum ve Kupyansk kentlerini ele geçirdiğini açıklıyor. Bu kentler Donbas’taki birliklere askeri materyal desteği yapmak üzere Rusya tarafından üs haline getirilmişti. Sırf bu bile Moskova’nın askeri amaçlarına önemli bir darbe vurur.

Sürpriz ögesi Ukrayna ilerleyişinin merkezinde bulunuyor. Tıpkı biçimde düşmanın destek yollarını, cephaneliklerini ve kumanda merkezlerini yerle bir eden batı kaynaklı askeri gereç, İngiltere ve ABD’den alınan uzun menzilli roketatar sistemleri de çok kıymetli.

GÜNEY TAARRUZU BİR ŞAŞIRTMA SALDIRISI MIYDI?

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, yaz boyunca 400 kilit amacın uzun menzilli top atışlarıyla vurulduğunu aktarıyor.

Bu silahların Ukrayna’ya verilmesi öncesi Rusya, topçu sayısında avantajlıydı. Lakin şu anda tabela değişmişe benziyor. ABD istihbaratı, Moskova’nın milyonlarca top mermisi edinebilmek için Kuzey Kore’nin kapısını çaldığını argüman ediyor. Rusya’nın elindeki mühimmatın altıncı ayına giren savaşta, önemli oranda azaldığı sonucuna varılıyor.

Bir Ukrayna askeri ağır hasar aldığı için geride bırakılmış bir Rus tankının üzerinde… (Fotoğraf: AFP)

Batının silah yardımı ve Ukrayna’nın topraklarını geri alma kararlılığı, Rus birliklerini, taşeronlarıyla birlikte kaotik bir geri çekilmeye sürüklemişe benziyor. Toplumsal medyadaki paylaşımlarda, zırhlılar, tanklar, silahlar ve cephanenin terk edildiği görülüyor.

Doğudaki ilerleyiş, duyurusu çok evvel yapılan güneydeki Herson taarruzundan çok daha süratli kazanımla sonuçlandı.

Ukrayna güneydeki taarruzu çok evvelden duyurmuştu lakin doğudaki akın planı konusunda sessizdi. Bugün artık tamamının bir planın kesimi olduğu anlaşılıyor. Güney saldırısı şayet bir şaşırtma saldırısı değildiyse, doğuda yapılacak hücum hazırlığının bu biçimde gizlenmek istendiği sonucu çıkıyor.

Rusya’yı başarılı formda aykırı ayakta bıraktığı ortada… Son aylarda Rusya güneydeki savunmasını güçlendirmek için doğudaki güçlerini kaydırıyordu. Bugün iki cephe de kırılgan bir hale geldi.

Ukrayna doğudakinin bilakis güneyde toprak elde etmekte zorlanıyor. Burada arazi doğunun tersine açık alanlardan oluşuyor. İlerleyen ordunun, savunmadaki orduyu geçebilmesi için daha fazla birliği ve silah gücü olması gerekiyor.

Şimdi Ukrayna’yı bekleyen tehlike, Rusya’nın savaşın başlarında yaşadığı tehlikeye benziyor. Farklı cephelerde ilerleme gayreti, cephane, gereç ve birlik manasında maliyetli olabilir. Elde edilen alanın büyüklüğü, tedarik uzaklığının de uzaması manasına geliyor. Bu uzaklık açılırsa savunmadaki taraf bundan yararlanabilir.

Aynı halde aranın açılması cephe sınırındaki birliklerin kuşaltılması sonucunu da doğurabilir. Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov da doğudaki birliklerinin tehdit altında olduğu değerlendirmesine katılıyor.

Alanı elde etmek kadar alanı elde tutmak da kıymetli. Şayet mahallî halk sizin yanınızdaysa bu daha kolay olabilir.

KIŞ ÖNCESİ BATIYA MESAJ

Ukrayna’nın çift cephedeki taaruzu hala riskli. Çok süratli halde meseleler baş gösterebilir.

Bir Ukrayna askeri Harkiv’de bombardıman sonrası kullanılamaz hale gelen bir aracın yanında… (Fotoğraf: AP)

Ancak son kertede maksat toprakları geri almak olsa da Kiev için ataklar şu an için bundan daha fazlası demek.

Ukrayna dünyaya, savaşı nitekim kazanabileceği bildirisini vermek istiyor. Hali hazırda alanda elde edilen kazanımlar daha fazla silah talebi için kullanılmaya başlandı bile.

Taaruz zamanlaması ile de kıymetli. Daha güç savaşılacak kış ayları öncesinde Batının takviyesi de test ediliyor.

Savaş bitmekten hala uzak. Ancak Ukrayna dünyaya bir defa daha sürpriz yapma ve eksiklikleri aşabilme yetisini gösteriyor.