TÜSİAD Başkanı: Yerel ve merkezi idare arasında uyuma ihtiyacımız var

TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, dünyanın içinde bulunduğu durum üzerinden değerlendirmeler yaptı. Turan, şunları söyledi:

* “Uzunca bir mühletten beri dünyamızı esir almış olan muazzam değişim ve dönüşüm sürecini takip ediyor, bu sürece ayak uydurmaya çalışıyoruz. Dünya iktisadında ve global güç mimarisinde kıymetli değişimler meydana geliyor. Global çapta iktisatta de, siyasette de kıymetli kırılganlıklar yaşıyoruz. Dünya iktisadında şokların sayısında ve sıklığında daima bir tırmanış görüyoruz. 2020 yılında bu yana baktığımızda salgınlar, finansal çalkantılar, güç krizi, terör olayları, bölgesel savaşlar, büyük afetler üzere bir dizi felaket üst üste geldi. Bunların yanı sıra ikiz dönüşüm olarak tarihlenen bir süreç yaşıyoruz. 

* Yeşil ve dijital dönüşüm dünyanın geleceğini tekrar şekillendiriyor. Bir yandan iklim değişikliği, fevkalâde hava olaylarının sıklığı ve şiddetlerindeki artış, biyoçeşitlilik krizi, ekolojik kriz bizi yeşil dönüşüme zorluyor. Öteki yandan düşük büyüme, genç işsizliği, gelir dağılımındaki bozulma, nüfus yaşlanması, göç dalgaları, besin fiyatlarındaki artış, toplumsal tansiyonlar üzere zorluklarla da baş etmemiz bu alandaki değişimlere hazırlıklı olmamız gerekiyor. Bütün bunları üst üste koyduğunuzda sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçmemiz gerektiği ve bu geçiş sürecini sağlıklı bir formda yönetmemiz gerektiği ortaya çıkıyor. Bu sürecin gerçek yönetilmesi önümüzdeki fırsatlardan yararlanarak hayalimizdeki Türkiye’ye ve kentlere ulaşmamızı sağlayacak.”

“YEREL İDARELERDE YÖNETİŞİM ALANINDA DÖNÜŞÜM GEREKİYOR”

“Sürecin uygun yönetilememesi büyüme, gelir dağılımı, istihdam yaratmak, sürdürebilir etraf ve toplum açısından baş etmesi güç bir imtihanla karşı karşıya kalacağımızı gösteriyor” diyerek kelamlarını sürdüren Turan, şunları kaydetti:

* “Nüfus yaşlanmasından göçlere, yeşil dönüşümden teknolojik dönüşüme, gelir dağılımının daha adaletli hale getirilmesinden, yeni istihdam imkanlarının yaratılmasına, birçok alanda karşı karşıya olduğumuz değişimler kentlerimizin de değişimini gerektiriyor. Karşı karşıya olduğumuz bu problemlerin mahallî seviyede de tahlillerine akıl yormak zorundayız. Yaşamakta olduğumuz bütün bu değişimler nedeniyle günümüzde lokal idareler bundan 10-20 sene önceye oranla artık çok daha değerli bir fonksiyona sahip oldu. Değişim mahallî idareleri geçmişe kıyasla daha kıymetli hale getirdiği üzere değişime ayak uydurabilmek için lokal idarelerde de bilhassa yönetişim alanında dönüşüm gerekiyor.

“YETKİYİ TABANA YAYMAK GEREKİYOR”

* Yaratıcılığı destekleyen, herkesin katkısını alabileceğimiz iştirakçi ve yatay modellere muhtaçlığımız var. Artık yetkiyi ve sorumluluğu merkezde toplamak değil, tabana yaymak gerekiyor. Bunun için de hesap verebilirliği nasıl daha fazla geliştirebileceğimiz üzerine de baş yormalıyız. Bütün bunlar mahallî idareleri çok daha değerli hale getiriyor. Lokal idarelere yesyeni bir bakış açısıyla bakmamız da gerekiyor. Karşı karşıya olduğumuz çoklu değişimleri yönetmek ve gereksinimlere yanıt vermek için birinci şart mahallî bilgiye, deneyime ve vizyona kıymet vermek Pandemi süreci ve geçtiğimiz yılki sarsıntı felaketi mahallî kapasitenin kritik ehemmiyette olduğunu hepimize öğretti. 

* Lokal idarelere bilhassa de kent idarelerine büyük vazife düşüyor. Yerele ilişkin bilgiyi öne çıkartmalıyız. Değişim yönetmek için gereken yeni bakış açısının ikinci kıymetli özelliği ise yetkiyi, sorumluluğu ve hesap verebilirliği tabana yaymak. Hiyerarşik ve merkezi yaklaşımdan vazgeçmeliyiz. Lokal idarelere yeni bakış açısının üçüncü özelliği ise lokal ve merkezi yönetim ortasında uyum ve iş birliği olmalı. Zira dünyada da Türkiye’de de çoklu krizleri yaşıyoruz. Artık dünyada bir pandemi sürecinde global işbirliklerinin artması gerekiyor. Ülkedeki ulusal sorunlarda de ulusal iş birlikleri. Burada iş dünyası, özel bölüm, sivil toplum örgütleri, kamu, devlet, üniversiteler iş birliği yapmak zorundayız.

“YENİ BİR İŞ BİRLİĞİ MODELİNE DE GEREKSİNİMİMİZ VAR”

* Geçen haftalarda TÜİK tarafından açıklanan bilgilere nazaran Türkiye nüfusunun yüzde 68’i ağır kent olarak sınıflandırılan yerlerde yaşıyor. Ağır kentlerde yaşayan nüfusun karşılanmayı bekleyen bir dizi talebi var. Bu taleplerin başında daha güzel barınma şartları. Daha sağlıklı bir etraf, daha fazla istihdam, daha yüksek gelir. Daha güçlü kültürel hayat, daha gelişkin sportif imkanları, yaşlanan nüfusun sıhhat ve başka gereksinimleri sistemsiz göçlerin ekonomik, toplumsal ve kültürel tesirlerine karşı korunma. Çocuklar ve gençler için kaliteli eğitim, süratli ve ucuz ulaştırma geliyor. Bu talepleri mahallî idareler tek başlarına sağlayamaz. Fakat bu talepler yalnızca merkezi bir perspektife dayanarak lokal bilgi ve deneyim olmadan da sağlanamaz. Bu nedenle mahallî ve merkezi yönetim ortasında ahenge ve yeni bir iş birliği modeline de muhtaçlığımız var.”