Türklerin yurt dışı gayrimenkul alımlarında yeni zirve

Yabancıların Türkiye’de gayrimenkul alımı düşerken, Türklerin yurt dışındaki gayrimenkul alımlarındaki süratle artıyor.

Türkiye’de gayrimenkulde fiyat artışı enflasyonun altında kalırken zenginler yurt dışına yöneliyor ve ülkeden döviz çıkışına neden oluyor.

Merkez Bankası (TCMB) bilgilerine nazaran, yurt içi yerleşiklerin yurt dışı gayrimenkul yatırımları 2024 yılı Mart ayında 298 milyon dolarla aylık bazda rekor kırdı. 

İlk üç aylık periyotlar için, pandemi öncesinde 2019’da 74 milyon dolar, 2020’de 99 milyon dolar, 2021’de 126 milyon dolar, 2022’de 97 milyon dolar, 2023’te 368 milyon dolar olan yurt dışı gayrimenkul yatırımları, 2024’te yüzde 62’lik artışla 597 milyon dolara yükseldi.

BİR YILDA 2,3 MİLYAR DOLARI AŞTI

Türklerin yurt dışı gayrimenkul alımları Nisan 2023-Mart 2024 periyodundaki son 12 ayda da 2 milyar 315 milyon dolara ulaştı.

Yurt dışı gayrimenkul yatırımları, 2023’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 163,7’lik artışla 2 milyar 86 milyon dolar ile rekor kırmıştı. 

Türklerin yurt dışı gayrimenkul yatırımı 2020’de 282 milyon dolar, 2021’de 526 milyon dolar, 2022’de 791 milyon dolar olmuştu.

Türklerin yurt dışı gayrimenkul yatırımlarının ülkelere nazaran dağılımı TCMB datalarında yer almıyor fakat Türklerin genel yurt dışı direkt yatırımlarının ülke kırılımına ulaşmak mümkün. 

Gayrimenkul yatırımı artarken, Yunanistan’a 2021’de 21 milyon dolar, 2022’de 52 milyon dolar olan Türklerin direkt yatırımının 2023’te 203 milyon dolara yükselerek dörde katlanmıştı.

Yunanistan üzere Türklerin gayrimenkul alımı yoluyla altın vize müracaatlarında öne çıkan Portekiz’de de kelam konusu direkt yatırım sayısının 2022’de 13 milyon dolarken 2023’te 159 milyon dolara yükselmesi dikkat çekmişti.

Türklerin direkt yatırımlarında 2022’den 2023’e İtalya 26 milyon dolardan 112 milyon dolara, İspanya 39 milyon dolardan 89 milyon dolara, İngiltere 211 milyon dolardan 513 milyon dolara yükselmişti.

YABANCILARA KONUT SATIŞI AZALDI

TÜİK bilgilerine nazaran, yabancılara yapılan konut satışları 2023 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 48,1 azalarak 35 bin 5 olmuştu. Bu sayı, 2017 sonrasındaki altı yılın en düşüğü olarak kayıtlara geçmişti.

2022’de yüzde 4,5 olan toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının hissesi, 2023’te yüzde 2,9’a gerilemişti.

2022’de 6 milyar 273 milyon dolarla rekor kıran gayrimenkul kaleminde net yabancı girişi, 2023’te yüzde 43,3’lük düşüşle 3 milyar 560 milyon dolara gerilemişti.

Yabancılara yapılan konut satışları 2024’ün Ocak-Mart periyodunda ise bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 48,0 azalarak 5 bin 685 oldu.

Yabancıların Türkiye’de net gayrimenkul yatırımı da 2024’ün birinci çeyreğinde geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 41,9 düşüşle milyon dolara geriledi.

Vatandaşlık için gayrimenkul alımlarında gerekli olan fiyat, Eylül 2018’den itibaren 1 milyon dolardan 250 bine düşürülmüş, gelen reaksiyonların üzerine 13 Haziran 2022’de 400 bin dolara çıkarılmıştı.

16 Ekim 2023 tarihinden itibaren ise yabancıların ikamet müsaadesi alabilmek için alacakları taşınmazlarda 75 bin dolar olan alt hudut 200 bin dolara çıkarılmıştı.

Uzmanlar, Türkiye’de dolar bazında fiyatların çok yükselmesi, sarsıntı riski, vatandaşlık ve ikamet müsaadesi için gerekli limitlerin yükseltilmesi üzere münasebetlerle yabancıların konut alımında düşüş olduğuna işaret ediyor.