Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun 9,5 milyonu aşması bekleniyor

Ankara Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Emine Özmete, gelecek yıl Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun gelecek yıl 9,5 milyonu aşmasının beklendiğini belirtti.

Üniversitenin Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (YAŞAM) müdürü de olan Özmete, 18-24 Mart Yaşlılar Haftası hasebiyle AA muhabirine açıklamada bulundu.

Türkiye’de yaşlı nüfusun son 5 yılda yüzde 22,6 artarak 2022’de 8 milyon 451 bin 669 kişi olduğunu bildiren Özmete, Türkiye’de yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının, 2023’te yüzde 10,2’ye çıkarak Cumhuriyet tarihinde birinci kere çift haneyi gördüğünü hatırlattı.

Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranlarına ait Özmete, şu bilgileri verdi:

“1935’te yüzde 3,9, 1950 yılında yüzde 3,3, 1970 yılında yüzde 4,4, 2000 yılında yüzde 5,7 olarak hesaplandı. Kelam konusu oran, 2010 yılında yüzde 7,2’ye çıkarken bu tarihten itibaren de yükselişini sürdürdü. 2020’de yüzde 9,5 düzeyine yükselen bu oran, geçen yıl yüzde 10,2’ye çıktı ve böylelikle Cumhuriyet tarihinde birinci sefer çift haneyi gördü. Türkiye’de 2022 yılında 33,5 olan ortanca yaş, 2023 yılında 34’e yükseldi. “

Özmete, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Türkiye’de 2025 yılında 65 yaş ve üstü kişi sayısının 9 milyon 731 bin 422’ye yükselmesi ve bu sayının ilerleyen yıllarda giderek artması bekleniyor. Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 12,9, 2040 yılında yüzde 16,3, 2060 yılında yüzde 22,6 ve 2080 yılında yüzde 25,6 olacağı öngörülüyor.”

En kıymetli toplumsal dönüşüm

Emine Özmete, nüfusun yaşlanmasının, aile yapısı ve kuşaklararası bağların yanı sıra işgücü ve finansal piyasalar da dahil olmak üzere toplumun çabucak hemen tüm kesimlerini etkilediğini vurguladı.

Başta konut, ulaşım ve toplumsal müdafaa üzere mal ve hizmetlere olan talebi de etkileyen bu durumun, 21. yüzyılın en değerli toplumsal dönüşümlerinden biri olduğunu aktaran Özmete, bu sebeple kentlerde alınacak siyaset tedbirlerinin ehemmiyetine işaret ederek, şöyle konuştu:

“Yaşlıların ve ailelerinin desteklenmesi için sıhhat ve toplumsal bakımın bütünleşik olarak planlanması ve yürütülmesi, palyatif bakım, Alzheimer hastalarına bakım üzere ihtisaslaşmış bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması, bakım sigorta sisteminin hayata geçirilmesi üzere çoklu programlara gereksinim duyulmaktadır.”

Yerel idarelerde yaşlı kurulları oluşturulsun önerisi

Bu hususta mahallî idarelerin de üstüne düşen misyonlar olduğunu vurgulayan Özmete, şu değerlendirmeleri yaptı:

“Şehirlerin, yaşlılar ve aileleri için erişilebilir olması topluma iştirak hakkını desteklemek için kıymetlidir. Lokal idarelerde yaşlı kurullarının oluşturularak yaşlıların bilgi ve deneyimlerinden yararlanılması ve kararlara iştiraklerinin sağlanması belediyelerin en kıymetli sorumluluğu olarak görülmelidir. Toplumdaki toplumsal ve kültürel algılara nazaran kişi emekliye ayrıldığında yaşlı kabul edilir. Halbuki emeklilik yaşlılığa etkin ve sağlıklı bir halde geçiş yapmak için kıymetlendirilmesi gereken bir devirdir. Emeklilik devri sıhhat, toplumsal, kültürel, arkadaşlık ve akrabalık bağları ve öteki taraflarıyla yaşlılığa yatırım yapılması gereken bir süreç olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle mahallî idarelerin faal yaşlanmayı destekleyecek uygulamaları ve ileri yaşlarda bakım ve dayanak hizmetlerini sunmaları değerlidir.”

Prof. Dr. Emine Özmete, daha uzun bir hayatın sırf yaşlılar ve aileleri için değil tıpkı vakitte toplumlar için de bir fırsat olduğunu; toplumda yaşlıları destekleyici fizikî ve toplumsal ortamların oluşturulması gerektiğini kelamlarına ekledi.