‘Türkiye’de 1,5 milyona yakın talasemi taşıyıcısı var’

Cem YILDIRIM/ANKARA
 
Talasemi (Akdeniz anemisi) Türkiye’de ve dünyada en yaygın görülen genetik hastalıkların başında geliyor. Ülkemizde akraba evliliklerinin fazla olması, genetik geçişli hastalık olan talaseminin görülme sıklığını arttırıyor.

Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Genel Lideri Ecz. Nurten Saydan, engellenebilir bir hastalık olmasına karşın dünyada her yıl en az 365 bin talasemi hastasının doğduğunu ve tedavi gördüğünü hatırlatarak, “Türkiye’de 1,5 milyon talasemi taşıyıcısı var” diyerek şunları söyledi:
 
“Akdeniz ülkesi olan Türkiye’de her 40-50 şahıstan biri, Antalya, Adana ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ise her 10 şahıstan biri talasemiye yol açabilecek genleri taşıyor. Anne-babadan gelen taşıyıcı genlerin yol açtığı, genetik bir kan hastalığı olan talasemi, önemli kansızlık ve buna bağlı olarak çok halsizlik, çabuk yorulma, etrafa ilgisizlik, renkte solgunluk, çarpıntı ve gelişme geriliği üzere belirtilerle kendini gösteriyor. Anne babadan her ikisi de talasemi taşıyıcısı ise çocuklar hasta, taşıyıcı yahut olağan olabilir. Bu türlü çiftler yüzde 25 olasılıkla olağan, yüzde 50 olasılıkla kendileri üzere taşıyıcı ve yüzde  25 olasılıkla da talasemili çocuk sahibi olabilir.” 
 
TALASEMİDE TEDAVİ

Akdeniz anemisi hastası bebekler doğduklarında olağandır ve belirti göstermezler. Lakin ekseriyetle 6’ncı aydan sonra Akdeniz anemisi olan bebeklerde kansızlık sorunu ortaya çıkar. Talasemi hastalarında tedavileri boyunca tertipli demir seviyelerinin takibinin yanı sıra, kalsiyum ve D vitamini açısından da izlenmeleri ve muhtaçlık duyulduğunda da takviye tedavileri uygulanması gerekiyor. Tüm talasemililerin kesinlikle hepatit A ve B aşılarının yapılması gerekiyor.

EVLENMEDEN EVVEL TEST

2018 yılında Türkiye’de evlilik öncesi talasemi testi mecburî hale getirildi. Genetik teşhis ile çiftlerin talasemi hastalığına yol açabilecek taşıyıcı genlere sahip olduğu saptanırsa, doğacak çocuklarının da taşıyıcı ya da hasta olma ihtimalleri de hesaplanabiliyor. Gebelik öncesi gen ayıklanarak tüp bebek prosedürü ile sağlıklı bir bebek sahibi olunabilir.