Sınava hazırlığa sahaf desteği

2 Haziran’da yapılacak Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi imtihan ve 8-9 Haziran’da uygulanacak Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) yaklaşık bir ay kaldı. Son düzlükte adayların daha çok soru çözmesi ve daha fazla deneme sınavı gerçekleştirmesi gerekiyor. Bunun için de bol ölçüde imtihan ve soru kitabına gereksinimleri var. Fakat artan kağıt ve baskı masrafları ile nakliye maliyetleri imtihana hazırlık kitaplarının fiyatlarını etkiledi. Test kitaplarının fiyatları tek bir ders için ortalama 250 TL civarında. İkinci el kitap satan dükkanlarda ise bu kitapların az kullanılmış olanları ortalama 100 TL, biraz yıpranmış olanları ise 50 TL’ye bulunabiliyor.

Hüsnü Tekeşin

Kullanılmış kitapların satıldığı bir sahaf dükkanın sahibi olan Tarih öğretmeni Hüsnü Tekeşin, artan kitap fiyatlarından ötürü öğrencilerin LGS, YKS üzere imtihanlar için yayınları eski kitapçılara daha fazla sormaya başladıklarını belirtti. “Zamanında sıfır kitapları satarken bile uygun fiyatlar koyabiliyorduk” diyen Tekeşin şunları söyledi:

BAZEN 20 TL BİLE AĞIR GELİYOR
“Artık incecik bir kitap bile 100 TL’den aşağıya satılmıyor. Çocukların ve velilerin de buna bütçe ayıracak gücü olamayabiliyor. İkinci el kitaplarda bile bazen 20-30 TL ağır geliyor ve ‘Daha uygun bir şey bulabilir miyim’ kanısı oluşuyor. İmtihan kitaplarının farklı cinsleri var. Mevzu anlatımlı ve deneme imtihanları olarak ayrılıyor en temelde. Mesela daha düşük sayfalı ‘10’lu deneme’ cinsleri daha uygun fiyatlardan satılıyor. Bilhassa sayfa sayısı ve nakliye maliyetinin artması fiyatları çok etkiliyor. Biz kitapları ‘yeni’, ‘iyi’ ve ‘idare eder’ üzere kriterlere ayırıyoruz. Çizik olan kitaplara bile talep az da olsa var. Lakin ne olursa olsun test kitaplarını her vakit daha uygun fiyatlara satmaya çalışıyorum.”

Murat Polat

HURDACIDAN 10 TL’YE ALINIYOR
Özellikle okullar kapandıktan sonra ellerine çok fazla test kitabı geçtiğini söyleyen bir öteki sahaf Murat Polat ise “Kitapçılar, pak kitapları yayınevinin pahasına bağlı olarak hurdacıdan 10 – 15 TL’ye alıyor. 50 ile 80 TL ortasında değişen fiyatlara satılıyor. Eğitim kurumlarının fiyatsız dağıttığı yayınlar ise genelde çok bedelli görülmüyor. Bazen çok pak kitaplar geliyor. Kimi kitapların içinde ise testi çözülmüş sayfalar oluyor. Onlar temizleniyor. Doğal o kitap daha uygun fiyatlı oluyor. Fiyatları belirleyen bir etken de kitabın hangi yayınevinden çıktığı. Birtakım yayınevlerinin kitapları daha değerli oluyor” dedi.

SINAV KİTAPLARI, DEVASA BİR KESİM
Ahmet Balcı – Sahaf
“Normalde sahaf olarak eğitim kitabı satmıyoruz. Buna karşın sahafiye malzemeyi eski ve ucuz kabul etme eğilimi, öğrencilerin bizlere daha çok sınav kitabı sormasına neden oldu. Çok fazla sorulduğu için biz de ikinci el sınav kitabı satanlara yönlendirme yapıyoruz. Ekonomik etkenler insanları daha ucuza yönlendiriyor. Ama bunun sonu yok, kitaplar artık daha ucuz olamaz. Ben daha evvel yayın bölümünde çalıştım. Baskı maliyetleri o kadar yükseldi ki, yayınevleri bunu yansıtmak zorunda kalıyor. Yıllık imtihanlara odaklı eğitim sistemi devasa bir imtihan kitapları bölümü yarattı. Bu kesimden çok para kazananlar da var. İşin tüketici tarafına baktığımızda tüm imtihan kitaplarını çocuğunun önüne sıralamakla övünen bir veli tipi de görüyoruz. Bu durumda dar gelirli öğrenci de öbür alternatifler arıyor. Bir kitabı üç kişi alıp testleri üzerine kalem değdirmeden çözüp birbirleri ile paylaşıyorlar mesela. Ya da üçü farklı kitaplar alıp ortalarında döndürüyorlar, çözen başkasına veriyor. Hayat pahalılığı çeşitli dayanışma modellerini mecburî kılıyor.”

OLUMSUZ DURUM TEST KİTAPLARINA YANSIDI
Ümit Nar – Sahaflar Derneği Başkanı
“Kitap fiyatları çok yükseldi. Münasebetiyle bu durum ders kitaplarına da yansıyor. Bu türlü bir problem var şu an. Beşerler artık ilkel çağın trampa iktisadıyla işleri çözecek hale geldi. Askıda kitap üzere uygulamaların yanı sıra üniversitelerde bile öğrencilerin ağır kitap maaliyetlerini karşılaması için kitap değiş tokuşu sağlayan projeler yapılıyor. Öbür yandan ikinci el kitap satanlar için en çok gelir sağlayan alan eğitim kitapları diyebiliriz.”