Şair Ali Emre: Türkiye’deki Şiir Ortamı İyi Bir Dönem Yaşıyor

Şair Ali Emre, Türkiye’deki şimdiki şiir ortamına ait, “Bugün 120 civarında edebiyat mecmuası, 12 bin civarında şairden kelam ediliyor. Yüzde ikisi bile sahiden şair olsa yeterli bir sayı bu.” değerlendirmesini yaptı.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından şiir okumayı, yazmayı ve yayınlamayı teşvik etmek hedefiyle ilan edilen 21 Mart Dünya Şiir Günü, 25 yıldır kutlanıyor.

Dilsel çeşitliliğe de bir fırsat sunması hedeflenen Dünya Şiir Günü kapsamında, birçok ülkede çeşitli etkinlikler düzenleniyor.

“Çeyizime Bir Kefen”, “Yeryüzüne Dağılan”, “Milyon Sesli Mızıka” ve “Kıyamet Mevsimleri” üzere çok sayıda şiir kitabına imza atan Emre, şiir seyahatini, geçmişten bugüne Türkiye’de şiirin durumunu ve şiire olan ilgiyi AA muhabirine anlattı.

“İyi bir kitap insanın önünde yeni ufuklar açabilir”

Şiirin beşere gelen, beşerde bekleyen ve biriken bir edebi çeşit olduğunu belirten Ali Emre, “Şiir, edebiyat dediğimiz o büyük ormanın en nadide ağacı olarak görülebilir. Ben de şiire ilkokul çağında bendeki tahminen o parıltıyı, ışığı gören öğretmenlerimin tesiriyle okuyarak başladım. Evvel küpü bir doldurmak lazım. Onu ne kadar yeterli ve farklı okumalarla doldurursanız o halde dışına taşar.” sözlerini kullandı.

Şair Emre, birinci şiirlerini ortaokul yıllarında yazdığını kaydederek, öğretmenlerinin yönlendirmesiyle Kastamonu’da kimi şiir yarışlarına katıldığını ve mükafatlar aldığını hatırladığını söyledi.

Liseyi Kastamonu Ticaret Lisesi’nde okumasına karşın oradaki edebiyat öğretmeninin yönlendirmesiyle edebiyattan kopmadığını vurgulayan Emre, şunları kaydetti:

“İyi bir öğretmen ya da okunan düzgün bir kitap insanın önünde yeni ufuklar açabilir. Hatta tahminen hayata bakışını değiştirebilir. Bende de o denli oldu desem yeridir. Hakikaten ticaret lisesine uygun bir alanda okumayı değil, mümkünse edebiyat okumayı istemiştim. Allah da nasip etti. Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi’nde 1985-1989 yılları ortasında Türk Lisanı ve Edebiyatı kısmını okudum.

O öğretmenimin yönlendirmesiyle, 15-16 yaşındayken Kastamonu Gazetesi’nde birtakım şiirlerimin yayınlandığını hatırlıyorum. Üniversiteyi bitirmek üzereyken 1989-1990 yılında yavaş yavaş birtakım mecmualara şiirlerimi gönderdiğimi biliyorum. Birinci değerli şiirlerim Mustafa Kutlu’nun çıkardığı Dergah mecmuasının kapağında yayınlandı. Üniversiteden beni seven bir hocamla birlikte Dergah Yayınları’na gitmiştik. Mustafa Kutlu’ya bir tomar şiir teslim etmiştim sağ olsun yayınladı.”

Ali Emre, üniversiteden sonra öğretmen olarak Sivas’ın İmranlı ilçesine atandığını ve oradayken İstanbul’daki edebiyat dünyasını takip edemediği bir periyot yaşadığını lisana getirdi.

İlk şiirlerinin öznel ve içrek tarafları olduğuna dikkati çeken Ali Emre, “Sevgiliden, aşktan çok tahminen çocuk teması öne çıkar benim birinci şiirlerimde. Bunda olağan fakirliğin tesiri vardır. Kastamonu’da küçük bir kentte, büyük kentlere has nimetlerden uzak bir ortamda geçen çocukluğun ve ailenin izleri daha baskındır. O yüzden his açıklamaları diyebileceğimiz öznel, içrek bir şiirdir. Ancak süreç içerisinde toplumsal hayata daha geniş bakan, 28 Şubat sürecinin bütün ülkeyi bir karanlığa sevk ettiği ortamda şiirimin de sertleştiğini, doğuşçu bir nitelik ve epik bir karakter kazandığını da söyleyebiliriz.” biçiminde konuştu.

“Edebiyatımız tarihinin en yeterli periyotlarından birini yaşıyor”

Emre, Türkiye’deki şimdiki şiir ortamına ait ise şu değerlendirmelerde bulundu:

“Salgın sonrası süreçte toplumsal medyanın da olumsuz manada etkilemesiyle bir düşüş yaşandığı söylenebilir lakin bence bizim edebiyatımız hem nicelik hem de nitelik bakımından tarihinin en güzel periyotlarından birini yaşıyor. 1950 ve 1960’lı yıllarda da insanın ayağını yerden kesen, insanı etkileyen tahminen 4-5 tane şiirle karşılaşıyordu beşerler. Bugün 120 civarında edebiyat mecmuası, 12 bin civarında şairden kelam ediliyor. Yüzde ikisi bile nitekim şair olsa âlâ bir sayı bu. Avrupa’daki birçok ülkede bile artık şiir, edebiyat mecmualarının çıkmadığını, kapandığını, esaslı bir geleneği olanların da dijital alana çekildiğini görüyoruz. Türkiye’de tahminen şiir alanında niteliksiz eser çok fazla lakin canlı, ayakları yere basan, dünyadaki şiirden, edebiyattan da haberdar, söz dağarı güçlü, insanın ve yaşadığımız ülkenin temel ıstıraplarına, sorunlarına değinen, lirik-epik bütünlüğü gözeten, biçim ve biçem istikametinden de araştırıcı bir karakteri olan şiirlerin az sayıda da olsa yazıldığını görüyoruz.”

Türkiye’de yılda 2 bin şiir kitabı basıldığını ve bunun bu edebi çeşit için yeterli bir sayı olduğunu vurgulayan Ali Emre, edebiyata ve şiire ait yapılan her aktifliği pahalı bulduğunun altını çizdi.