Rusya’nın enerji şantajını Alman şirket kabul etmeye hazır

Almanya’nın en büyük güç şirketlerinden Uniper, Rusya’nın dayattığı ödeme yolunu kabul etmeye hazır olduklarını açıkladı.

ÖBÜR BİR HESAPTA RUBLEYE ÇEVRİLECEK

Uniper doğalgaz için parayı euro cinsinden Gazprom’un İsviçre’deki bankası Gazprombank’a yatıracak ve akabinde bu para Rusya’daki öbür bir hesapta rubleye çevrilecek.

Avrupalı birtakım güç şirketlerinin de tıpkı yolu izlemeyi planladığı aktarılıyor. Financial Times gazetesine nazaran Avusturyalı OMV ve İtalyan ENI bu şirketlerden kimileri.

Avrupa Kurulu geçen hafta şirketlerin ödemeyi euro olarak yaptıktan sonra, para rubleye çevrilmeden evvel buna dair bir makbuz alırlarsa yaptırımları delmemiş sayılacaklarını açıklamıştı.

Lakin bu mevzuda farklı görüşler de var. Avrupa Komitesi başkanı Ursula von der Leyen, bu uygulamanın tekrar de yaptırımları ihlal edeceğini söylemişti.

BBC News İktisat Muhabiri Daniel Thomas’a konuşan bir AB yetkilisi de Rusya’da euronun rubleye çevrilmesinin, Rusya Merkez Bankası’nın dahli nedeniyle “yaptırımların etrafından dolaşmak” manasına geleceğini belirtmiş, “Şirketlerin iki farklı hesap açarak paralarını rubleye çevirmeye zorlanmalarını kabul edemeyiz” demişti.

Rus güç şirketi Gazprom, bu hafta bu ödeme usulünü reddeden Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz akışını kesti. İki ülke kararın mukavelelere alışılmamış olduğunu açıkladı. Avrupa Kurulu kararı “şantaj aracı” olarak nitelendirdi.

Macaristan ve Slovakya ise Rusya’nın dayattığı formülü kabul ettiklerini açıkladı. Almanya İktisat Bakanı Robert Habeck de “Bu yol AB’nin bize önerdiği yöntemdir” dedi ve ekledi:

“Bu mevcut yaptırımlarla da uyumlu. Alman şirketleri mukavelelerine uymak için bu formülü izliyor. Birçok AB ülkesinin de bunu tercih ettiğini görüyoruz.”

Bulgaristan Güç Bakanı Alexander Nikolov Çarşambasabahı yaptığı açıklamada, ülkenin halihazırda Nisan ayı gaz teslimatının tüm ödemesini yaptığını söyledi ve Gazprom’u kontratı ihlal etmekle suçladı.

“Şu anda, devam eden savaşta doğal gaz daha çok bir siyasi ve ekonomik silah olarak kullanılıyor” diyen Nikolov; Bulgaristan’ın, AB’nin Rusya’nın doğal gaz ödemelerinin ruble ile yapılması isteğini yerine getirmeme konusundaki pozisyonunu takip ettiğini belirtti.

Bulgaristan Başbakanı Kiril Petkov da Gazprom’un hareketini “devam eden mukavelenin ihlali” olarak kıymetlendirdi; hudut komşuları Yunanistan ile görüştüklerini ve iki ülkenin güç güvenliği konusunda birlikte çalışmaya devam edeceğini söyledi.

YENİLEMEYE SICAK BAKMIYOR

Rusya’nın doğal gaz akışını durdurması sonrası İngiltere Başbakan Yardımcısı Dominic Raab, bu kararın Rusya’yı memleketler arası sahnede, yalnızca politik olarak değil ekonomik olarak da, daha çok yalnızlaştıracağını söyledi.

Polonya devlet gaz şirketi PGNiG da Gazprom’un mukaveleyi ihlal ettiğini ve tazminat için tüm türel yolları arayacaklarını belirtti.

İki ülkenin de Rusya ile gaz mukaveleleri bu yılın sonunda bitecek ve iki hükümet de bunları yenilemeye sıcak bakmıyor.

Bulgaristan’ın Türkiye üzerinden geçen boru çizgisiyle Azerbaycan’dan daha fazla gaz almayı hedeflediği, Polonya’nın ise Ekim’de açılacak olan, Norveç’ten gaz taşıyacak boru çizgisi ile Rus gazının açığını kapatmayı planladığı aktarılıyor.

Rusya Parlamentosu’nun alt kanadı Duma’nın sözcüsü Vyacheslav Volodin ise Telegram kanalından, Gazprom’un Bulgaristan ve Polonya’ya doğal gaz akışını durdurma kararında haklı olduğunu ve Rusya’nın da düşmanca davranan ülkeler için birebir şeyi yapması gerektiğini söyledi.

Rusya’nın bu hareketinin akabinde gözler öbür büyük güç sağlayıcılarına çevrildi.

Avrupa’nın kilit gaz tedarikçilerinden Norveç’in en büyük gaz ve petrol üreticilerinden Vaar Güç, şu anda üretebileceği en yüksek doğal gazı ürettiğini ve kısa vadede bunu artıramayacaklarını açıkladı. Norveç 2020 yılında Avrupa’ya Rusya’dan sonra en çok gaz tedarik eden ülkeydi.

Avrupa Birliği’nin (AB) yürütme organı olan Avrupa Komitesi da Rusya’ya reaksiyon gösterdi.

Avrupa Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, “haksız ve kabul edilemez” olarak değerlendirdiği Rusya’nın doğal gazı kesme kararının “şantaj aracı” olduğunu söyledi.

Ursula von der Leyen, “Rusya, gaz tedarikçisi olarak güvenilmez bir ülke” dedi.

Von der Leyen, AB’nin Rusya’ya karşı planları olduğunu, Avrupa Kurulu’nun alternatif gaz tedariki ve en yeterli depolama düzeylerini sağlama konusunda üye ülkelerle yakın alakayı sürdürdüğünü söyledi.

Von der Leyen ayrıyeten alternatif gaz akışı için memleketler arası ortaklarla da çalışmaların süreceğini ve hem Avrupa hem de dünya önderleriyle çalışmaya devam edeceğini belirtti.

NEDEN POLONYA VE BULGARİSTAN?

Rusya’ya gaz ödemesini euro üzerinden yapan Avusturya tedarikin kesintisiz devam ettiğini söyledi. Ülkenin doğal gazının yüzde 80’ini Rusya’dan sağlıyor.

Tıpkı biçimde ödemeyi ruble üzerinden yapmayı reddeden Almanya da durumu takip ettiklerini lakin kendi tedariklerinin şu an için devam ettiğini belirtti.

PEKALA GAZPROM NEDEN BULGARİSTAN VE POLONYA’YA GAZ AKIŞINI DURDURDU?

BBC’den Emily McGarvey, Moskova’dan neden bu iki ülkenin gaye alındığına dair şimdi bir açıklama yapılmadığını söyledi. Lakin Ukrayna ile uzun bir sonu bulunan Polonya, savaşın başından bu yana Kiev’e askeri ve finansal yardım yapıyor. Birebir vakitte Gazprom da dahil 50 Rus oligarkına ve şirketine yaptırım uyguluyor.

Bir vakitler Rusya’nın yakın müttefiki olan Bulgaristan ise Ukrayna’nın işgalini kınamış ve AB’nin yaptırım kararını desteklemişti. Ülkenin her ne kadar Ukrayna’ya askeri yardım sağlama konusunda çekinceleri olsa da savaşın başından beri Ukrayna’ya insani yardım sağlıyor.