Phaselis’te halk plajlarına bilirkişiden olumsuz kanaat

ANTALYA’da antik Likya kenti Phaselis’teki Bostanlık ve Alacasu koylarında imali büyük ölçüde tamamlanan halk plajları için proje müsaadesi ve ihaleye karşı mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı verdiği 2 davada uzman incelemesinin akabinde raporlar çıktı. Eksper raporlarında, biyoçeşitlilik ve 1’inci Derece Arkeolojik Sit Alanları’nın bu durumdan olumsuz etkilenebileceği tarafında görüşe yer verildi.

Kemer ilçesinde antik Likya kenti Phaselis’in hudutları içerisinde bulunan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün ihalesini alan özel şirket, 1’inci Derece Arkeolojik Sit Alanı niteliğindeki Alacasu ve Bostanlık koylarındaki 2 halk plajı projesinin inşaatına, şubat ayında başladı. İnşaat çalışmalarına karşı birtakım etraf örgütleri ve meslek odaları, içerisinde büfe, kafe, tuvalet üzere ünitelerin bulunduğu 2 halk plajı projesinin iptalini istedi. BİRİNCİ KARAR, HEYET MÜSAADESİNE KARŞI ÇIKTI

‘Phaselis Antik Kenti Ören Yeri ve Bütünleyici Kıyı Alanı Etraf Düzenlemesi İmal İşi’ ismiyle ihale edilen proje kapsamında başlatılan çalışmalara karşı birinci dava, Peyzaj Mimarları Odası ve 8 çevreci tarafından, Antalya Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Şurası’nın projeye müsaade kararının iptali için açıldı. Antalya 3’üncü Yönetim Mahkemesi, kelam konusu ihaleye yönelik üretim işlerinin uygulanması halinde, ‘telafisi güç yahut imkansız ziyanlar doğurabilecek nitelikte bulunması’ nedeniyle nisan ayında yürütmeyi durdurma kararı verdi.

İKİNCİ DAVA İHALE VE PROJEYE KARŞI

Bakanlık ve ihaleyi alan firma, mahkeme kararının ihaleyle ilgisi olmadığını münasebet göstererek, inşaat çalışmalarını devam ettirdi. Mimarlar Odası Antalya Şubesi ve 14 çevreci, ulusal park sonları içerisinde 1’inci Derece Arkeolojik ve Doğal Sit olan Antalya Phaselis Antik Kenti’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca yapılan halk plajı ve günübirlik tesis üretim ihale kararı ve ihale konusu projenin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle ikinci bir dava açtı. Ankara 11’inci Yönetim Mahkemesi, 30 Mayıs 2023 tarihli kararında, yürütmeyi durdurma istemini oy birliğiyle kabul etti.

MİMARLAR ODASI’NDAN AÇIKLAMA

KIYI KANUNU KARARLARINA AYKIRI

Bilirkişi raporunda, dava konusu alanda bulunan günübirlik tesis alanlarının, elektrik trafo ve idare binası, mescit, WC, günübirlik tesis ve açık stant alanı yapılarının tamamının kıyı şeridinde kaldığı, önerilen işlevlerin yapı yasağı olan kıyı şeridinde olması nedeniyle Kıyı Kanunu kararlarına ters olduğu belirtildi.

Raporda, dava konusu projelerin yer aldığı koyların, barındırdığı ulusal ve milletlerarası ölçekte bedele sahip biyoçeşitlilik, endemik çeşitler, bozulmamış habitatlara sahip olması, özgünlük, hoşluk ve seçkinlik özellikleri arz etmesi üzere huşulardan ‘Doğal Sit’ özelliklerini de gösterdiği kaydedildi. Alanların flora ve fauna açısından barındırdığı ulusal ve memleketler arası ölçekte biyoçeşitliliğe sahip olduğu da vurgulanan raporlarda, lokal ve endemik tiplere habitat oluşturduğu, alanların genel manada biyotop oluşturacak hacme ve bütünselliğe sahip olduğu lisana getirildi.

YÜKSEK YANGIN RİSKİ, ?YOK OLMA TEHDİDİ

Koyların, turistik ve rekreasyonel emelli kullanılan kısımlarında, insan kullanımına bağlı kirliliğin oluştuğu da belirten eksper raporlarında, turistik ve rekreasyonel hedefli kullanımlar sonrasında etrafa dağılan şişe ve gibisi parlak cisimlerinin muhafaza altında bulunan alanda yangına neden olma potansiyelinin yüksek olduğu kaydedildi.

Koylarda yapılacak tesis ve yolların etrafa olan tesirleri açısından, yapıların alana ekleyeceği turistik kullanım artışı bakımından yapılan değerlendirmede müdafaa altındaki koyların doğal alanlarında öncelikle delinmelere neden olacağı belirtildi. Ardından delinen alanların kullanımlar nedeniyle daha da genişleyerek parçalanmaya neden olacağı, bu formda parçalanan alanlarda öncelikle daralmaların ardından yıpranma ve yok olma tehdidinin bulunduğu kaydedildi.

Arazilerdeki gerek lokal gerek endemik cinslerde, tıp çeşitliliğinin azalmasına neden olabileceği belirtilen raporlarda, “Alanın kapasitesinin üzerinde konuk ağırladığı, mevcut dayanak ünitelerinin yetersiz kaldığı ve 1’inci Derece Arkeolojik Sit Alanlarının bu durumdan olumsuz etkilenebileceği, kanaatlerine ulaşılmıştır” denildi. Mimarlar Odası’ndan yapılan yazılı açıklamada, mahkemenin uzman heyeti raporunu karara temel alarak davaların iptali istikametinde karar vermesinin beklendiği kaydedildi.