Müfredatın Eğitimdeki Önemi ve Sosyal Öğrenmenin Getirileri

Bu çerçevede program geniş bir toplumsal mutabakata sahip olmadan uygulanmaya başlanırsa içerisinde barındırdığı politik ajanda yüzünden sıkıntılar yaşanabilir. Geldiğimiz nokta prestijiyle mevcut iktidarın toplumsal mutabakata çok da dikkat etmediği, dahası toplumun kendilerine oy vermeyen geri kalanını da öğretim programı eliyle dönüştürmeye çalıştığı algısı oluşmaktadır. Program çalışmaları esnasında farklı fikirler beyan eden iştirakçilerin kelamlarının dikkate alınmadığı şikâyetleri, buna en hoş örnektir.

Bununla birlikte en büyük sorunlardan biri de toplumsal öğrenmenin öne çıkmasıdır. Eğitimistlerin gözden kaçırdığı en değerli gerçeklik de ailenin, sokağın, televizyonun, toplumsal medyanın klâsik sınıf anlayışını ve öğretimini boşa düşürmesidir. Toplumsal öğrenme, bireylerin müşahede yoluyla yahut toplumsal etkileşimlerle bilgi ve marifet edindiği bir süreçtir. Son yıllarda toplumsal medya ve dijital platformların süratle yaygınlaşması, toplumsal öğrenmenin eğitim üzerindeki tesirini artırmış ve formal öğrenmenin klâsik yapısını baskı altına almıştır. Toplumsal medya sayesinde bilgiye erişim kolaylaşmış olsa da bu bolluk, öğrencilerin hakikat ve yanlış bilgiyi ayırt etmesini zorlaştırabilmektedir. Çocuğun sokakta ve toplumsal medyada maruz kaldığı karakter eğitimi, okulda öğretmen tarafından öğretim programı eliyle inşa edilmeye çalışılan karakter eğitiminden çok daha tesirli olmaktadır.

Olsa idi bugün toplum hepimizin şikâyet ettiği durumda olmazdı. Yeni programın bu tezi daha evvelki programlarda da vardı lakin toplumu değiştirmeye güçleri yetmedi. Toplumda eksik olanın dersini koyma algısının bir an evvel ortadan kalkması lazım. Kıymet yalnızca paha eğitimi ile fazilet yalnızca fazilet eğitimi ile kazandırılacak bir olgu değildir.

Daha kolay bir anlatı ile toplumun KDV’ye bakış açısı “Fiş almazsam ne kadar olur?” ise okulun bakış açısının “Vergilendirilmiş çıkar kutsaldır!” olmasının bir manası olmaz. Toplumu dönüştürmek tezinde olanların birinci ve öncelikli hedefleri toplumsal mutabakatı sağlamak olmalıdır. Toplumun yalnızca bir kısmına hitap eden siyasi amaçlı değişimlerin kadük kalacakları aşikârdır.Daha açık bir sözle kıymetler eğitimi çalışmaları esnasında düşülen yanlışlara düşülmemelidir. İslami referanslar, sözler, tabirler kullanılarak yapılmaya çalışılan yenilikler kendi seçmenine bildiri vermekten öteye geçmemektedir. Üniversal ahlaki pahaların merkeze alındığı toplumsal bir dönüşüm eğitim sistemi üzerindeki baskıyı kıracak ve dahi dayanak olacaktır.

Burada bahis İslami referansların yeterliliği konusu değil, toplumsal mutabakat mevzusudur. İslami pahalar kâfi olmakla birlikte toplumun tamamı tarafından kabul görecek olsalar bile siyasal İslam bakış açısının yarattığı algı ile toplumun kimi kesitleri tarafından kuşku ve kuşku ile yaklaşılır bir hâl almıştır. Dinin siyasi bir düzenek tarafından kullanıldığına dair tezin İslam’ın münezzeh çehresine verdiği ziyanı göz arkası etmemek gerekir. Lakin bu biçimiyle toplumda gerekli toplumsal dönüşüm sağlanabilir. Fazilet, bedel yapıları inşa edilebilir. Burada en temel vazife devlete düşmektedir.

1-    Kuralı koy! (Park etmek yasak!)

2-    Kurala uymayı kolaylaştır! (Park yerleri inşa et!)

3- Uymayanı kişi, kurum, makam ayırt etmeksizin cezalandır! (Kim olursa olsun hala park edene cezasını yaz!)

Konunun maalesef “erdem”den evvel bahsedilen yetkin birey yetiştirme kısmı ise bu vakte kadar yapılan tüm dönüşümler üzere başlamadan bitecek bir hâldedir. Havalı isimler, toplumsal medyada paylaşın, TT yapın üzere baskılar dahi öğretim programlarının imtihan sistemleri karşısındaki acizliklerini gizleyemez. Ak Parti iktidarı esnasında uygun niyetli çokça akademik değişim çalışması oldu. Avrupa Birliği ile uyumlama, 21 yy. maharet setlerini programa yedirme, ölçme ve kıymetlendirme algısını değiştirme vs. vs. vs… Hepsi bir Türkiye gerçeği olan LGS, TYT, AYT üzere imtihanlar karşısında tarihin sayfalarında başarısız olarak yerlerini aldılar.

Her vakit söylediğim bir gerçeklik var: Bakanlığın ve okulun gündemleri birbirlerinden farklı! Bunu sıradan bir eğitim paydaşına sorun size direkt olarak aslında söyler. Bakanlık kendince bilgi kümeleri ile başlayan bir ağaç çizse de okul, bu kümeler imtihanda çıkar mı, sorusuna yanıt arıyor. Aile fen lisesi derken Bakanlık Sosyal-Duygusal Öğrenme Hünerleri, Erdem-Değer-Eylem Modeli, Sistem Okuryazarlığı vs. diyor. Hâliyle Bakanlığın düzgün niyetli hiçbir değişikliği sınıfta karşılık bulmuyor. Kaldı ki son değişiklik hayli geniş kapsamlı, iç içe geçmiş birçok modelden oluşan, bütüncül bir algı ile oluşturulmuş bir yapıdır. Bu yapıyı öğrenciye aktaracak öğretmenin kalitesi, okulun hazırbulunuşluğu, mimarisi, okul yöneticisinin yeterliliği, il-ilçe yöneticilerinin bakış açıları prestijiyle uygulanabilirliği çok düşük kalacaktır. Neyi ölçüyorsanız ona ehemmiyet veriyorsunuz, der L. Resnick. Daha kolay bir sözle LGS’de sormayacağınız hiçbir yeniliğin okulda ve ailede karşılığı yoktur.

Ülkede sınav eğitimin tek patronudur. Sınavı kaldırmadan daha âlâ matematik öğretme, daha uygun Türkçe öğretme, daha güzel fizik vs. öğretme ya da genel manasıyla akademik hünerlerin gelişmesine dair yapacağınız hiçbir değişiklik en son amacına ulaşamayacaktır. Dahası bu baskı sizin erdem, muhalefetin de “Kendine Seçmen Yetiştirme” olarak baktığı yapıyı kurmanıza da mani olacaktır. Kendi içinde çok programlı akademik ve mesleksel olarak ayrılan bir lise kurgusuna geçip tüm imtihanları kaldırmak çok da güç değildir. Buradaki zorluk özel okul, yayınevi, dershane, kur merkezi yapılarıyla baş edebilmektir. Tahlil kolaydır. Asıl sorun iradenin gösterilmesidir. Yeni öğretim programının en büyük eksiği okulun gereksinimlerine ve okuldan beklenilenlere yanıt verebilecek halde hazırlanmamış olmasıdır. Bu haliyle program maalesef toplumsal beklentilere yanıt vermeyecektir.

Özetle; eğitimist bakış açısının tıkandığı en değerli nokta eğitimin tek kurtarıcı olduğuna dair sarsılmaz inançtır. Bu inanç geniş bir bakış açısı ile problemlere bakmayı, muhtaçlıkları ortaya koymayı, değişiklikleri toplumsal mutabakat yerinde gerçekleştirmeyi engellemektedir. Mevzuyu bağlamı dışında “Yapalım, olur!” mantığı üzerinden tartıştığınızda program öğretmene iş yükü, veliye maliyet, öğrenciye ödev, müdüre baskı, vilayet, ilçe yöneticisine her türlü dijital alanda paylaşma vazifesinden diğer bir mana tabir etmeyecektir.

Sağlıcakla…

Instagram

Twitter

Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün fikirleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio