Koronavirüs Sonrası Şoke Eden Hastalık!

Alp’in tedavisini gerçekleştiren İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Ağır Bakım Uzmanı Dr. Fatih Varol, “Alp, son periyotta gördüğümüz değişik bulgularla gelen hastalarımızdan biri. Alp’i aslında ölümcül diyabet atağı ile bir dış merkezden kabul ettik. Fakat kan kıymetlerinde trigliserit dediğimiz lipit bedellerinin çok çok yüksek, 15 bin üzere bir seviyeye çıktığını fark ettik. Kovid’le bağlı olabilir mi diye baktığımızda hem antikor hem de PCR’ının müspet olduğunu saptadık. Standart tedavilerle denetim altına alamadığımız için plazma değişimi ve lipit aferezi üzere özellikli tedaviler uygulamak durumunda kaldık” dedi.

Alp’in getirildiği anda saptanan kandaki lipit kıymetine, daha evvel literatürde rastlamadıklarını vurgulayan Dr. Varol, “Diyabet ataklarında lipit yüksekliği gördüğümüz bir tablodur aslında. Lakin bu kadar yüksek seviyedeki trigliserid bedellerine literatürde rastlamadık. Kovid ile bağlı olarak ise hiç bu türlü bir tablo görmedik. Bu yüzden özellikli bir olay olduğu için Alp’in durumunu literatürde de paylaşmayı düşünüyoruz” diye konuştu. Şeker hastalarında diyabetin ortaya çıkış halinin çoklukla bir enfeksiyonun tetiklemesiyle olduğuna işaret eden Dr. Varol, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Alp daha evvel diyabet hastası değildi. Lakin Kovid’in kendisi de bir enfeksiyon olduğu için, altta yatan diyabetini tetikleyerek bunu ortaya çıkarmış olabilir. Burada bizim dikkat çekmek istediğimiz nokta, bu çocuklarda Kovid, daha ağır bir klinik tabloya neden olabiliyor.”

Bir yılı aşkın bir müddettir sürdürülen Kovid uğraşında, çocuklarda Kovid sonrası gelişen MIS-C olaylarına çok sık rastladıklarını belirten Dr. Varol, şu bilgileri verdi:

“Bu salgını üç pik üzere düşünürsek, birinci iki pikte de biz MIS-C hadiselerini görüyorduk. Birinci İngiltere’de tanımlandığında, Kawasaki gibisi bir sendrom olarak tanım edilmişti. İnflamatuar bir süreç, romatolojik hastalıkları taklit eden bir süreç üzere görünüyordu. Birinci iki dalgada bu türlü hastalarımız oldu. Lakin üçüncü dalgada, MIS-C olaylarının klinik müracaat hallerinde bir ölçü değişmeler olduğunu fark ettik. Tahminen bizim hastalığı daha düzgün tanımaya başlamamızdan kaynaklı olabilir, tahminen farkındalığımızın da artmasının tesiri olmuş olabilir. Mesela bu dalgada Kovid sonrası böbrek yetersizliği ile başvuran hastalarımız oldu, pankreas iltihabı ile başvuran hastalarımız oldu, inme, santral hudut sistemi tutulumları, kalp sıkıntıları, romatolojik birtakım hastalıkları taklit eden cilt döküntüleri ile başvuran hastalarımız oldu. 3 tane ağır diyebetik atakla gelen, organ yetmezliğine giden çocuk hastalarımız oldu. Hepsini şifa ile taburcu ettik. Lakin bunlarda daima Kovid hikayesinin bulunması, antikor olumluluğu saptanmış olması bu hastalıkların Kovid’le ilişkili olarak ortaya çıktığı tarafındaki kuşkularımızı destekliyor.”

Kovid’in çocuklarda diyabet hastalığına yol açabileceği istikametindeki tartışmalarda bilim dünyasının şimdi tam bir uzlaşmaya varamadığına dikkat çeken Dr. Fatih Varol, araştırmaların sürdürüldüğünü ve daha çok bilgiye muhtaçlık olduğunu kaydetti. Varol, kelamlarını şöyle noktaladı:

“Bu hususta aslında şimdi tam bir fikir birliği yok. Lakin çalışmalardan kimileri şunu söylüyor, çocukların acile müracaat sayılarının bu devirde azalmış olmasına karşın, diyabetle başvuran çocukların sayısında azalma yaşanmadı. Bu da diyabet ile Kovid’in sanki bir ilgisi var mı yok mu sorusunu beraberinde getiriyor. Onun dışında, Kovid’in diyabeti birincil olarak tetikleyebileceğini söyleyen yazılar da var literatürde. Fakat diyabet ve Kovid’in büsbütün birbirinden bağımsız olarak da ilerlediğini söyleyen çalışmalar da var. Sanırım kesin yargıya varmak için biraz daha data elde etmemiz gerekiyor, hastalığı daha fazla tanımamız gerekiyor.”

Anne Aysun Eskalan , oğlunun daha evvel diyabet hastası olmadığını anlatarak, şunları söz etti:

“30 Nisan’da Mete Alp’i acil olarak özel bir hastaneye götürdük. Ondan bir hafta kadar öncesinde de birtakım ıstırapları vardı aslında, baş dönmesi, halsizlik üzere şikayetleri vardı. Zayıf olduğu için, kansızlığı mı var diyerek çok üzerinde durmadık. Hastaneye gitmeden iki gün evvel önemli ezaları başladı. Çok uyuyordu, yemek yiyemiyordu. Sonra apar topar özel bir hastaneye gittik. Orada şeker komasına girdiğini söylediler ve ivedilikle buraya sevk edildi. Getirdiğimizde kendinde değildi zati. Sonra Kovid olduğunu öğrendik. Kovid’in tetiklemesinden kaynaklı şekeri yükselmiş ve bu ortada kan yağ seviyeleri de felaket derecede artmış. Kasım ayında eşim ve ailesi Kovid oldu, hatta kayınpederimi kaybettik. Sonra biz de Kovid geçirdik ancak Mete Alp’de hiçbir belirti olmadı. Hafifi geçirdi diye düşündük o devir. Bu vakte kadar çocuğumun şeker hastası olduğunu dahi bilmiyorduk. Kanı değiştirildi. Buradaki hekimlerimiz sayesinde çocuğum hayata döndü. Ailemizde diyabet yok lakin artık Alp, Tip 1 diyabet hastası olarak hayatını sürdürecek.”