Kadınlar ‘Ben de varım’ diyor

Türkiye nüfusunun yarısını oluşturan bayanlar artık çalışma hayatında “ben de varım” diyor. Salgın devrinde gerileyen bayanların istihdama iştirak ve istihdam edilme oranları, 2021 yılının son çeyreğiyle birlikte toparlandı. 2020 yılının son çeyreğinde yüzde 26.3 olan bayanların istihdam edilme oranı, 2021 yılının son 3 aylık devrinde yüzde 29.4’e çıkarken, bayanların istihdama katılma oranı da bir yıllık devirde yüzde 30.8’den yüzde 34.2’ye yükseldi. Erkek nüfusun istihdama iştiraki ve istihdam edilme oranlarıyla kıyaslandığında ise, bayanlarda oranların yarı yarıya düşük olduğu görülüyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun dataları, iktisatta Türkiye’nin en büyük gücünün bayanlar olduğunu gösteriyor. 2021 yılı datalarına nazaran nüfusun yüzde 49.9’unu bayanlar, yüzde 50.1’ini ise erkekler oluşturuyor. Bayan nüfus 42 milyon 252 bin 172 kişi, erkek nüfus 42 milyon 428 bin 101 kişi düzeyinde bulunuyor. Bayanların çalışma hayatında düşük düzeylerde bulunması “tek kanatla uçmaya çalışmak” olarak bedellendiriliyor.

ORAN ‘EĞİTİMLE’ ARTIYOR

TÜİK’in “İstatistiklerle bayan 2021” çalışmasına nazaran ise, bayanlarda eğitim durumu yükseldikçe işgücüne iştirak oranı da artıyor. Okuryazar olmayan bayanların işgücüne iştirak oranı yüzde 12.4, lise altı eğitimli bayanların işgücüne iştirak oranı yüzde 24,1 olurken, lise mezunu bayanların işgücüne iştirak oranı yüzde 29.9’a çıkıyor. Mesleksel yahut teknik lise mezunu bayanların işgücüne iştirak oranı yüzde 37’ye, yükseköğretim mezunu bayanların işgücüne iştirak oranı ise yüzde 65.6’ya kadar yükseliyor. Datalar bayanların yarı vakitli çalışmada ise erkeklerin önünde olduğunu gösteriyor. Buna nazaran yarı vakitli çalışanların istihdam içindeki oranı genel olarak yüzde 12.4 olurken, bu sayı erkeklerde yüzde 9.3 düzeyinde kalıyor. Bayanlarda ise yüzde 19.5’a kadar çıkıyor.

EKONOMİK BAĞIMSIZLIK

Ipsos tarafından yapılan “Koronavirüs Salgını ve Toplum Araştırması 97. devir verilerine” nazaran ise, hala bayanların yaşadığı en değerli sorun ekonomik bağımsızlık. Araştırmaya nazaran her 10 bayandan 7’si bugün bile eşinden ve ailesinden müsaade almadan çalışma hayatına katılamadığını ve ekonomik bağımsızlıkları olmadığı için de gerek mesken içi gerekse de konut dışı bahislerde karar alıcı olamadıklarını söylüyor. Ayrıyeten iş hayatında da bayanların ayrımcılığa maruz kaldığı görüşü hayli baskın bir görüş. Bayanların yüzde 65’i işte ayrımcılığa maruz kaldığını, terfilerde erkeklerle eşit hakka sahip olmadığını ve yüzde 55’i birebir iş için erkeklerden daha az fiyat aldıklarını düşünüyor. Erkeklerin bu bahislere iştirak oranı daha düşük olsa da genel olarak bakıldığında erkeklerin de yarısının bayanlarla benzeri görüşte olduğu görülüyor.

ORAN YÜZDE 22 DÜZEYİNDE

Tıpkı araştırmaya nazaran toplumun yüzde 22’si bayan ve erkeklere eşit davranıldığını düşünürken, yüzde 55’i eşit davranılmadığı görüşünde bulunuyor. Bu hususta bayan ve erkelerin görüşü emsal düzeyde. Gerek toplumda, gerek aile içinde gerekse de işte toplumun yarısı bayan ve erkeğe eşit davranılmadığını düşünüyor. Bayan ve erkek eşitliğini muhafazaya yönelik kanunların olduğunu düşünenlerin de oranı yalnızca yüzde 31 seviyesinde kalıyor.

DÜNYADA SALGININ TESİRLERİ TARTIŞILIYOR

MEMLEKETLER ARASI Çalışma Örgütü’nün “Dünyada istihdam ve toplumsal görünüm 2022” raporuna nazaran, koronavirüs salgının bayan istihdamı üzerindeki olumsuz tesiri tüm dünyada sorun olmaya devam edecek. ILO “küresel salgının bayan istihdamı üzerindeki orantısız tesirinin gelecek yıllarda global seviyede azalacağını, lakin epeyce büyük bir açığın tekrar de devam edeceğini” öngörüyor.