İngiltere’de kişiye özel kanser aşısı: Denemeler başlıyor

İngiltere’de tedavi gören binlerce kanser hastasının, şahsa has aşılarla yeni bir tedavi cinsinin denemelerine başlaması bekleniyor.

Ulusal Sıhhat Hizmetleri (NHS) kapsamında otuz hastane Kanser Aşısı Projesine kaydoldu.

Bu sistem, kanser hastalarını mRNA teknolojisini kullanan denemelerle eşleştiriyor.

mRNA teknolojisi mevcut Covid aşılarında da kullanılıyor.

Aşılar, kanser tedavisi sonrası kalan kanser hücrelerini tanıyıp yok etmek ve hastalığın tekrarlama riskini azaltmak için bağışıklık sistemini harekete geçirecek formda tasarlandı.

55 yaşındaki Elliot Pfebve, İngiltere’de bağırsak kanserine karşı şahsa has bir aşı ile tedavi edilen birinci hasta.

Kişiye özel aşıda birinci deneme 55 yaşındaki bağırsak kanseri hastası Elliot Pfebve’ye yapıldı

Daha evvel ameliyat olan ve kemoterapi gören Elliot’a aşı Birmingham’daki Queen Elizabeth Hastanesi’nde yapıldı.

Heyecanlı olduğunu söyleyen Elliot, aşı için “Başarılı olursa bu tıbbi bir atılım olacak. Binlerce beşere yardımcı olabilir, umut verebilir” dedi.

Elliot’ın birinci tedavisinden sonra yapılan testler, kan sirkülasyonunda hala kanserli DNA modülleri olduğunu gösterdi. Bu da hastayı kanserin nüksetmesi riskiyle karşı karşıya bırakıyor.

Bu nedenle, Alman ilaç şirketi BioNTech tarafından üretilen ve Pfizer-BioNTech Covid aşısıyla birebir mRNA teknolojisini kullanan bir deneme aşısı için kaydoldu.

KİŞİYE ÖZEL KANSER AŞISI NEDİR?

Aşılar ekseriyetle hastalığı tedbire maksadıyla geliştirilir.

Kanser aşıları ise teşhis konulduktan sonra tedavi emelli kullanılabilir.

Nasıl klâsik aşılar bağışıklık sistemini düşman bakteri yahut virüse karşı hazırlıyorsa, kanser aşısı da hastanın kanserini aramaya hazırlar.

Elliot’ın tedavisinde, tümörden alınan bir örnek BioNTech’in Almanya’daki laboratuvarlarına gönderildi ve burada onun kanserine mahsus 20 kadar mutasyon tespit edildi.

Bu bilgiler ışığında, Elliot’ın hücrelerine, kanser hücrelerine has mutasyona uğramış makus proteinleri üretmeleri için talimat verecek halde mRNA kullanılarak bir aşı oluşturuldu.

Aşı, bedende saklanmakta usta olan ve daha sonra yine ortaya çıkan kanser hücrelerini açığa çıkaracak biçimde hareket ediyor.

Böylece aşının bağışıklık sistemini, kalan kanser izlerini arayıp yok etmesi için harekete geçirmesi ve gelecek yıllarda kansersiz olma bahtının artırılması amaçlanıyor.

Birmingham Queen Elizabeth Hastanesi’nden denemenin baş araştırmacısı Dr. Victoria Kunene, “Bu yeni bir periyot. Bunun ardında mantıklı bir bilim var. Bunun standart bakım haline gelmesini, hastaların kanser nüksü riskini azaltmalarına yardımcı olmasını umut ediyorum” dedi.

Ancak şimdi erken etapta bulunulduğu ve mRNA kanser tedavisi aşılarının potansiyeli konusunda büyük bir optimistlik olsa da, bunların deneysel etapta ve sırf klinik çalışmaların bir modülü oldukları uyarısı yapılıyor.

İngiltere, Almanya, Belçika, İspanya ve İsveç’te 200’den fazla hasta denemeye dahil edilecek ve 15 doza kadar şahsileştirilmiş aşı uygulanacak.

Çalışmanın 2027 yılına kadar tamamlanması beklenmiyor.

Aşıların klasik kemoterapiye nazaran daha az yan tesir yaratması umuluyor.

Elliot, aşıyı takiben hafif bir ateş dışında öteki bir sorun yaşamadığını söyledi.

NHS’nin kanserden sorumlu klinik yöneticisi Prof Peter Johnson, “Başarılı bir ameliyattan sonra bile, bedende birkaç kanser hücresi kaldığı için kanserlerin bazen geri dönebileceğini biliyoruz lakin bu kalan hücreleri maksat alacak bir aşı bunu durdurmanın yolu olabilir” dedi.

Geçtiğimiz ay Londra’da bir hastaya, cilt kanserinin en ölümcül tipi olan melanoma karşı bireye mahsus bir mRNA aşısı uygulandı.

Moderna tarafından üretilen bu aşı Covid aşılarıyla birebir teknolojiyi kullandı.

Moderna ve BioNTech, akciğer, göğüs ve mesane kanseri de dahil olmak üzere bir dizi tümör tipine karşı mRNA aşıları denemelerine başladı ya da başlamayı planlıyor.

BAĞIRSAK KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELER?

• Dışkıda değişiklikler – ishal yahut kabızlık gibi
• Normalden daha sık yahut daha seyrek dışkı yapma
• Dışkıda kırmızı yahut siyah görünümlü kan
• Anüste kanama
• Tuvalete yeni gitmiş olsanız bile sık sık dışkı yapma muhtaçlığı hissetme
• Karın ağrısı
• Karında bir yumru
• Şişkinlik
• Kilo kaybı
• Sebepsiz yere çok yorgun hissetmek

Bu semptomların kimileri çok yaygın ve diğer şartlardan kaynaklanabilecek olsa da, bir doktora danışılması kıymetlidir.