Hayat ‘Keşke’lerle geçmez

Hayat boyu karşılaştığımız olaylar ve yaptığımız seçimler, vakit zaman pişmanlık hissiyle yüzleşmemize neden olur. Bu his, geçmişteki kararlarımızı sorgulamamıza, tahminen de bazen kendimizi gereğinden fazla eleştirmemize yol açar. ‘’Ancak pişmanlıklardan ders çıkarmak ve gelecekte daha şuurlu tercihler yapabilmek için bu hisleri kabul etmek ve anlamak gerekir. Aslında her pişmanlık, bizi daha bilge ve olgun bir birey olma yolunda ilerletir’’ diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, yaşa nazaran yaşanan pişmanlıkları ve keşkelerden kurtulma yollarını şöyle anlattı:

BU DURUMLA NASIL BAŞA ÇIKABİLİRİZ?

Pişmanlık duyguları kronikleşirse sıhhatimize ziyan vermeye başlar. Hasebiyle ‘keşke’leri azaltma yollarını bilmeliyiz. İşte yapabilecekleriniz:

Farkındalık: Pişmanlık hissiyle baş etmeye çalışırken kimi şeylerin denetiminizde olmadığını ve geçmişi değiştiremeyeceğinizi fark etmeniz değerli. Kimi bilimsel araştırmalar kabul etmenin ‘keşkelerin’ neden olduğu gerilim ve depresyonu hafiflettiğini ya da önlediğini göstermektedir.

“Keşke” yerine “iyi ki” diyebileceklerinizi listeleyin: Her “keşke” dediğinizde, bir “iyi ki” bulmaya çalışın. Bilhassa küçük sıkıntıları gözünüzde büyütmeyin. Hoş şeyler düşünüp, onları aklınızdan silin.

Pişmanlık terapisi: Geçmişe çok takılı kalırsak gelecekte davranışlarımızı değiştirecek motivasyonu bulmakta zorlanabiliriz. Pişmanlıkla baş etmenin yolu kabul etmekten geçer. Arkadaşlarınızla bir ortaya gelin ve birbirinizin en komik pişmanlık öykülerini paylaşın. Bu, yalnızca kahkaha atmaya değil, tıpkı vakitte “Herkes kusur yapar, ben de insanım” gerçeğini kabullenmeye yardımcı olur.

Pişmanlıkları tekrar çerçeveleme: Her pişmanlık aslında bir öğrenme tecrübesidir. “Bu acı dolu pişmanlığı nasıl komik bir anekdota dönüştürebilirim?” diye düşünmek, gelecekte birebir kusurları tekrarlamamak için faydalı dersler çıkarmanıza yardımcı olur. Pişmanlık, hayatın kaçınılmaz bir modülü olsa da, onlardan ders alarak gelecekte daha şuurlu seçimler yapabiliriz. Gençken daha fazla risk alın, orta yaşta aile ve dostlarla vakit geçirin ve ileri yaşlarda kendinize daha fazla öncelik verin. Böylelikle, “keşke”ler yerini “iyi ki”lere bırakır. Unutmayın, hayatın tadını çıkarmak için hiçbir vakit geç değildir.

HANGİ YAŞLARDAN ELERDEN PİŞMANLIK DUYARIZ?

Pişmanlıklar vakitle değişkenlik gösterir. Yani çoklukla bu durum bazen benzerlik gösterse de her yaşta farklı hislere neden olur. Ergenlikten yaşlılığa pişmanlığın yaşattığı hisleri şöyle özetleyebiliriz:

Ergenlik ve 20’li yaşların başları

Bu yaşlar, hayatımızın “acaba”larla dolu bir devridir. Bu yaşlarda, “keşke o imtihanda A yerine B şıkkını işaretlemiş olsaydım” yahut “Neden o partide kalkıp oynadım ki?” üzere ıstıraplarla karşılaşırız. Bir yandan dünya keşfedilmeyi beklerken, öbür yandan her adımımızı toplumsal medyada paylaşmanın verdiği hamasetle bazen tuhaf ve komik yanılgılar yaparız. Bu yıllar, birebir vakitte ‘ne istediğimizi ve ne istemediğimizi’ öğrenme sürecidir. Aşk ve ilgiler konusunda da epey karmaşık bir periyottur. Bu periyotta, “Ah keşke ona yüreğimi toplayıp hislerimi açıklasaydım” üzere pişmanlıklarla doludur. Ekseriyetle yanlış bireye aşık olabilirsiniz. Bu tahminen de gerçek aşkı bulma konusunda kulağa küpe olacak dersler verir. Bu yıllar tıpkı vakitte hayatın “neden olmasın?” dediğimiz devri olabilir, lakin bazen bu “neden olmasın” cümleleri “ah keşke olmasaydı”lara dönüşebilir.

20’li yaşların sonları ile 40’lı yaşların başları

Bu periyot, hayatın “şimdi yahut asla” periyodu üzere bir şeydir, burada alınan kararlar çoklukla “o an ne güzeldi” ya da “neden bunu yaptım?” halinde ikiye ayrılır. Bu yaşlarda, tahminen de dünya tipi yapmak için mesleği bir kenara atma üzere coşkulu lakin pek de pratik olmayan kararlar alınır. Kariyer seçimleri çoklukla “Keşke o iş teklifini kabul etseydim” yahut “Neden kendi işimi kurma fikrini o kadar ciddiye almamışım?” diye sorgulatır. Bu devirdeki finansal kararlar çoklukla, pişmanlık duyulacak tiptendir. Düşünmeden harcayıp, bir ay borç içinde zorlanarak geçirebilirsiniz. Alakalar konusunda ise, “Keşke evlenmeseydim” üzere kanılar bir türlü peşinizi bırakmaz.  Genel olarak, 20’li 30’lu yaşlar, hayatın “deneme tahtası” üzeredir; bize bazen yalnızca akıntıya kapılmak gerektiğini, ancak yüzme bilmenin de yararlı olduğunu öğretir. Bu periyot, ömrün bize “Her şeyi istikrarda tutmaya çalış, fakat bazen yalnızca rüzgarın nereye estiğini gör” dediği bir serüvendir.

40’lı yaşların sonları ile 60’lı yaşların başları

40’lı yaşların sonları ile 60’lı yaşların başları ortasında, “orta yaş krizi” devreye girer ve bu devirdeki pişmanlıklar çoklukla, “Ah keşke gençken daha fazla macera yaşasaydım” yahut “Keşke gençken bu kadar seçici olmasaydım”  üzere nostaljik niyetlere dönüşür. 40’lı ve 60’lı yaşlar, aşkın yalnızca gençlerin monopolünde olmadığını lakin katiyetle gençler kadar eğlenceli olabileceğini hatırlatan bir devirdir. Bu devirdeki en büyük derslerden biri, hayatın tadını çıkarmak olduğunu anlamaktır. Yani, tahminen de 40’lı ve 60’lı yaşlar, hayatın “en azından denedim” mottosuyla en düzgün yaşandığı vakitlerdir.

60’lı yaşların sonları ve sonrası 

60’lı yaşların sonrasında “Neden gençken o kadar çok vaktim yok diye yakınmışım ki? Artık elimde çokça vakit var lakin ne yapacağımı bilemiyorum!” üzere vakit idaresiyle ilgili pişmanlıklar yaşayabilirsiniz. 60 yaş sonrası devir, hayatın “Eh, en azından denemiş olduk” diyerek gülüp geçebileceğiniz, komik ve tatlı anılarla dolu bir vakti tabir eder. Tahminen de bu devir, gençlerin sıkça yaptığı yanılgılara gülmek ve “Biz o yaşlardayken…” diye başlayan kıssalarla günü kurtarmak için kusursuz bir fırsattır.