Hasan Sözbilir’den ‘İzmir’ uyarısı: 7.1 büyüklüğünde deprem üretebilir

İzmir’deki 5 fay üzerinde yaklaşık 6 yıldır çalıştıklarını söz eden İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Genel Jeoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, İzmir, Güzelbahçe, Yağcılar, Seferihisar ve Tuzla fayları ile ilgili çalışmaları tamamladıklarını söyledi. 

İzmir fayındaki son sarsıntının 1688 yılında meydana geldiğini anlatan Sözbilir, “Yaklaşık 340 yıl geçmiş. O fayın sarsıntı tekrarlama aralığı biraz daha geniş, yaklaşık bin yıla yakın. Hasebiyle İzmir fayının da yakın bir gelecekte kırılma bahtı olmadığını düşünüyorum lakin İzmir’deki Tuzla fayı 2 bin yılda bir kırılan bir fay ve 2 bin yıldır kırılmadığını görüyoruz. Hasebiyle Tuzla fayı açısından İzmir’in zelzele tehlikesinin kıymetlendirilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Tuzla fayının İzmir’in en uzun faylarından biri olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Sözbilir, denizde ve Doğanbey’de başlayıp kuzeyde de Bornova’ya kadar devam eden fayın yaklaşık 50 kilometre uzunluğa sahip olduğunu vurgulayarak, “Fay uzunluğu nedeniyle yaklaşık 7.1’e kadar sarsıntı üretme potansiyeline sahip. 2 bin yıldır kırılmadığı için fayın yakın bir vakitte kırılma ihtimali yüksek” dedi.

‘KENTSEL DÖNÜŞÜM İLE İLGİLİ BİR YOL HARİTASI ÇİZİLMELİ’

Tuzla fayının kırılma vaktinin yaklaşmasına paralel olarak acil olarak alınması gereken tedbirlerle ilgili de bilgi veren Prof. Dr. Hasan Sözbilir, şöyle konuştu:

-Türkiye ölçeğinde 1999 sarsıntısından sonra gerek üniversiteler gerek sivil toplum örgütleri gerekse belediyeler olarak çok kıymetli çalışmalar yapıldı.

-Ama bilhassa Elazığ, İzmir, 6 Şubat yahut Van sarsıntıları zelzeleye hazır olmadığımızı gösterdi. Daha süratli bir formda tedbir almak gerekiyor.

-Toplum olarak hem zelzele sırasında hem de daha sonrasında yapılması gerekenlerle ilgili daha şuurlu olmamız gerekiyor. Kentsel dönüşüm ile ilgili bir yol haritası çizilmeli. Her ilin kendine nazaran bir kentsel dönüşüm çerçevesi çizilmeli. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nın (AFAD) Vilayet Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) 81 vilayet için 2020’nin sonunda tamamlanmıştı. İzmir için 127 tane hareket vardı.

-Bunlar tamamlanmadığı sürece ‘Depreme hazırız’ deme talihimiz yok. Fay, yer ve bina üçlüsünün çok güzel halde tahlil edilmesi gerekiyor.

-Faylarımızı tanımaya devam etmeliyiz zira birlikte yaşıyoruz, onlar canlı varlıklar. Fayların anlaşılması için Türkiye ölçeğinde bir proje başlatıldı. Yerle ilgili sorunlar İzmir’de çok yüksek. Bilhassa denize yakın yerlerde sıvılaşma tehlikesi var.

‘YAKIN BİR GELECEKTE MANİSA FAYININ KIRILMA BAHTI YOK’

Prof. Dr. Sözbilir, son günlerde gündeme gelen Manisa’daki sarsıntı riskiyle ilgili olarak ise, şu sözleri kullandı:

-Manisa’nın değişik yerlerinden geçen 32 tane fay var. En kıymetlisi Manisa fayı, bu fay Manisa vilayet merkezinden geçip kuzeyde Spil Dağı ile sınırlanıyor.

-Çalışmalarda bu fayın yakın bir gelecekte zelzele üretme potansiyelinin olmadığını saptadık. Çok yakın bir gelecekte kırılma bahtı yok.

-Çünkü son sarsıntısını 1845 yılında yapmış. Fayın sarsıntı tekrarlama aralığı da 900 yıl civarında.

-O yüzden yakın bir gelecekte bu fayın kırılma bahtı yok. Bu fayın üzerindeki çalışmaları kentsel dönüşüm mantığıyla gerçekleştirebiliriz. Vilayet hudutları içerisinde geri kalan 31 tane fayın özellikleri tam olarak bilinmediğinden onlarla ilgili tehlike devam ediyor.