Gürcistan’da tartışmalara ve protesto şovlarına neden olan ve ‘yabancı ajan’ yasası olarak da bilinen ‘Yabancı Nüfuzun Şeffaflığı’ yasası, ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) tüm baskı ve yaptırım tehditlerine karşın yürürlüğe girdi.
Gürcistan Parlamento Başkanı Şalva Papuaşvili, Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili’nin vetosunu geçersiz kılarak kabul ettikleri yabancı casuslarla ilgili maddeyi imzaladığını duyurdu.
28 Mayıs’ta 7 saat süren tartışmaların akabinde Gürcistan Parlamentosu, Cumhurbaşkanı Zurabişvili’nin yabancı casuslara ait yasaya vetosunu aşarak özgün haliyle kabul etti.
Meclisteki yasa görüşmelerinde 84 milletvekili lehte, 4 milletvekili aleyhte oy kullanırken, Başbakan İrakli Kobakhidze, Gürcistan vatandaşının, bu ülkede kimin kimler tarafından finanse edildiğini, yabancı bir gücün Gürcistan’daki olumlu yahut olumsuz çıkarlarını kimin taşıdığını bilme hakkı olduğunu vurguladı.
AB üyeliği mi? Ukraynalaşma yolu mu?
2030’da Avrupa Birliği (AB) üyesi olmayı hedeflediklerini ve tam da bu yüzden açıklık ve şeffaflık için gayret verdiklerine dikkati çeken Kobakhidze, şunları kaydetti:
Yasaya reaksiyon veren ABD’nin, Gürcistan hükümeti yetkililerine yönelik vize kısıtlaması getirilmesine yönelik kararını da kıymetlendiren Kobakhidze, “Yaptırımlar konusu bizim için katiyetle önemli değil. Gürcü halkına ve Gürcü halkının seçtiği hükümete yaptırım yahut gibisi önlemlerle şantaj yapma teşebbüsü önemli değildir. Hiç kimse Gürcü halkını cezalandıramaz ve hiç kimse Gürcü halkının seçtiği hükümeti cezalandıramaz” dedi.
‘Gürcistan-ABD alakalarının gözden geçirilmesi gerekiyor’
ABD’den Tiflis hükümetine gelen yansıları ve bu ülkeyle alakaları kıymetlendiren İrakli Kobakhidze, Gürcistan ile ABD ortasındaki ilgilerin gözden geçirilmesi gerektiğini söz ederek, “Gürcistan-ABD alakalarını mümkün olduğunca geliştirmek için her şeyi yapacağız” dedi.
Gürcistan’da 2021 ile 2023 ortasında vazife yapan ABD’nin Tiflis Büyükelçisi Kelly Colleen Degnan’ı münasebetlere ziyan vermekle suçlayan Kobakhidze, “Bir evvelki büyükelçi çok fazla karışıklık yarattı. Yıllar içinde çok fazla karışıklık oldu. Bunun düzeltilmesi gerekiyor” diye konuştu.
Kobakhidze, 2021-2022 devrinde ABD’den finansman sağlanan kimi sivil toplum kuruluşlarının Gürcistan’da ihtilal teşebbüslerinde bulunduklarını, bunu bu yıl Tiflis’te “yabancı tesirin şeffaflığı” yasası aksisi şovlarda de denediklerini anlatarak, şunları lisana getirdi:
Önceki büyükelçinin devrinde pek çok şeyin karşıt gittiğini tekrarlayacağım. Gürcistan-ABD bağlarının sahiden gözden geçirilmesi gerekiyor. Gürcistan-ABD bağlarını mümkün olduğu kadar geliştirmek için her şeyi yapacağız. Bu Gürcü halkının çıkarınadır ve inanıyorum ki Amerika halkının da çıkarınadır”
Kobakhidze, iki ülke ortasındaki alakaları daha da güçlendirmek için ABD’li yetkililer ile görüştüğünü aktardı.
Gürcistan’daki yasaya ABD’den tepkiler
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 24 Mayıs’ta X hesabından yaptığı açıklamada, Gürcistan Parlamentosunda kabul edilen yabancı casus yasası nedeniyle vize kısıtlaması getireceklerini duyurmuştu.
Blinken, “(İktidar partisi) Gürcü Hayali’nin önerdiği ‘dış etki’ kanunuyla ilişkili olanlar da dahil olmak üzere, Gürcistan’da demokrasiyi baltalamaktan sorumlu olanlara yönelik yeni bir vize kısıtlama siyasetini duyuruyorum” tabirini kullanmıştı.
“Ayrıca, bugün ABD ile Gürcistan ortasındaki ikili işbirliğinin kapsamlı bir incelemesini başlatıyorum” kelamlarını aktaran Blinken, Gürcü önderlerin maddeyi yine gözden geçireceklerini, halkın demokratik ve Avrupa-Atlantik amaçlarına yanlışsız ilerlemeleri için gereken adımları atacaklarını umduğunu belirtmişti.
Gürcistan’dan ABD’nin vize kısıtlaması kararına tepki
Gürcistan’da iktidardaki Gürcü Hayali Partisi Siyasi Kurulundan yapılan yazılı açıklamada ise ABD tarafından, hükümet temsilcilerine vize kısıtlaması getirilmesi mümkünlüğünün Gürcistan aykırısı bir adım olduğu kaydedilmişti.
“Gürcistan’a yönelik şantaj ve tehdit politikası” yürütüldüğü savunulan açıklamada, bunun iki hükümran devlet ortasındaki iştirak ruhu ve stratejik işbirliğine alışılmamış olduğu belirtilmişti.
ABD’nin vize kısıtlaması kararının, Gürcistan’daki yasanın kabulü nedeniyle verildiğine işaret edilen açıklamada, “Bu olay dünya siyaset tarihine gri harflerle kaydedilecektir” tabiri kullanılmıştı.
Gürcistan’daki tartışmalı yasa
‘Yabancı Nüfuzun Şeffaflığı’ maddesindeki düzenleme, fonlarının yüzde 20’sinden fazlasını yurt dışından alan Gürcistan’daki kuruluşların “yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten organizasyon” olarak kaydolmalarını, aksi halde para cezalarıyla karşı karşıya kalmalarını öngörüyor. Kayıt sırasında, kurum ve kuruluşlar tarafından tüm gelirlerin yansıtılması gerekiyor.
Parlamentonun etrafında toplanan yasa aksisi göstericiler ise Parlamentonun kararına reaksiyon göstermişti.
Letonya, Estonya, İzlanda ve Litvanya dışişleri bakanları, Gürcistan’ın başşehri Tiflis’te 16 Mayıs’ta düzenlenen ‘Yabancı Nüfuzun Şeffaflığı‘ yasası tersi protesto gösterisine katılmıştı.