Gıda enflasyonu yoksula yüzde 108, zengine yüzde 50

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nisan ayı enflasyon sayılarını açıkladı. Buna nazaran enflasyon nisan ayında yüzde 69,80’e yükseldi. Aylık enflasyon yüzde 3,18 oldu. Besin enflasyonu ise  yüzde 68,50 olarak hesaplandı.

Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), enflasyon bilgilerinin akabinde yaptığı açıklamada, “En fakir gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 108 olurken, en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 50 oranında kaldı” sözlerine yer verdi.

Açıklamada ayrıyeten TÜİK’in Haziran 2022’de husus sepeti fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmesi üzerine DİSK’in TÜİK’e karşı açtığı davaya karşın unsur sepeti bilgilerinin hâlâ yayımlanmadığına da değinildi.

YOKSULUN BESİN ENFLASYONU YÜZDE 108

“TÜİK, Nisan 2024 periyodunda besin enflasyonunu yüzde 68,5 olarak açıkladı. Lakin bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan epey uzak bir oran” denilen açıklamada DİSK-AR’ın araştırmasına ilişkin datalara yer verildi.

DİSK-AR’ın  TÜİK datalarından yararlanarak yaptığı hesaplamaya nazaran resmi besin enflasyonu ortalama yüzde 68,5 olarak gerçekleşirken emeklilerde besin enflasyonu yüzde 84,1 oldu.

Üçüncü yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 78,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik kümenin besin enflasyonu yüzde 89,5 ve en fakir yüzde 20’lik gelir kümenin besin enflasyonu ise yüzde 107,6 olarak gerçekleşti.

“Yüksek gelir kümelerinin daha düşük besin enflasyonu hissettiği görülüyor” denilen açıklamada yüksek gelir kümelerinin besin enflasyonuna ait şunlar paylaşıldı:

Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 65,5 olurken, en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu ise yüzde 49,9 oldu. Böylelikle en fakir gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 108 olurken, en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 50 oranında kaldı. Bu durum enflasyonun gelir kümelerine, farklı toplumsal kesim ve sınıflara nazaran kıymetli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.

DİSK- AR, TÜİK, aylık Tüketici Eğilim Anketi gerçekleştirmesine karşın, bunun çıktısı olan “hissedilen/algılanan enflasyon”u açıklamadığını belirtirken “TÜİK, milletlerarası kuruluşların yaptığı üzere halkın hissettiği/algıladığı enflasyon oranı ve beklenen enflasyonu da elinde hazır bulunan dataları işleyerek yeni bir bilgi olarak yayımlamalıdır. TÜİK ayrıyeten gelir kümelerine nazaran enflasyon farklılaşmasını da açıklamalıdır” tabirlerine yer verdi.

GIDA ENFLASYONU İLE FARK AÇILDI

2005 ve 2024 bilgilerinin karşılaştırıldığı açıklamada son yıllarda besin enflasyonu ile genel enflasyon ortasındaki farkın açılmaya başladığı belirtilerek şunlar kaydedildi:

*2005 Nisan’da 115,6 olan TÜFE endeksi, Nisan 2024’te 2207,5’e yükseldi.

*2005 Nisan’da 111,9 olan besin fiyatları endeksi ise 2024 Nisan’da 3237,6’ya yükseldi.

*Nisan 2005’te yüzde 8 olan yıllık enflasyon oranı Nisan 2024’te yüzde 69,8 oldu.

*2005’te yüzde 3,5 olan yıllık besin enflasyonu ise Nisan 2024’te yüzde 68,5’e yükseldi.

*Öte yandan son yıllarda besin enflasyonu ile genel enflasyon ortasındaki fark açılmaya başladı. Nisan 2005’te TÜFE’yle tıpkı seyreden besin fiyatları endeksi Nisan 2024’te TÜFE’nin 1.030 puan (yüzde 46,6) üstüne çıktı.