Fatih Sultan Mehmet’in şahsi eşyaları Topkapı Sarayı’nda sergileniyor

Henüz 21 yaşındayken, dünya siyaset tarihinin en kıymetli devletleri ortasında gösterilen Bizans İmparatorluğu’nun başşehri İstanbul’u fetheden Fatih Sultan Mehmet, kente kazandırdığı yapıtlarla de asırlar uzunluğu isminden kelam ettiriyor. 

Dünyanın en büyük saray müzelerinden biri olan ve mimarisiyle dikkatleri üzerine çeken Topkapı Sarayı, Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’a kazandırdığı en kıymetli yapı olarak gösteriliyor.

Saray, Sultan Abdülmecit’in Dolmabahçe Sarayı’nı yaptırmasına kadar devletin idari merkezi pozisyonundayken 1924’ten itibaren ise müze olarak kullanılıyor.

Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Haliç ortasında bulunan ve İstanbul’un sembolik yapılarından biri olan Topkapı Sarayı’nda, Osmanlı periyoduna ilişkin koleksiyonlar, mimari yapılar ile yaklaşık 300 bin arşiv evrak bulunuyor. 

Askeri dehası ve devlet adamlığı kimliği ile bilinen Fatih Sultan Mehmet bilim, kültür ve sanat alanında da kente pek çok eser kazandırdı.

Bunların başında ise İstanbul’daki birinci külliye olma özelliğine sahip Fatih Mescidi ve Külliyesi geliyor. İstanbul’un fethinden sonra Sultan Mehmet tarafından inşa ettirilen külliyede medrese, kütüphane, darüşşifa, hamam, çarşı ve türbeler yer alıyor. 

Fatih Sultan Mehmet’in yaptırdığı yapıtlardan 20 kapısı, 65 caddesi, 17’den fazla han ve 4 bin dükkanıyla Osmanlı’dan bugüne miras kalan Kapalıçarşı, kente gelen yerli ve yabancı turistlerin en sık ziyaret ettiği yerler ortasında bulunuyor. 

Fatih’in ünlü portresi 2020’de İstanbul’a getirildi 

İstanbul’u fethettikten sonra adeta tekrar imar eden Fatih Sultan Mehmet, 3 Mayıs 1481’deki vefatının akabinde ismini taşıyan Fatih Camisi’ndeki türbeye defnedildi.

Fatih’in kılıçları, kaftanları, zırhları ve yüzükleri üzere şahsi eşyaları günümüze kadar ihtimamla korunarak Topkapı Sarayı’nda sergileniyor. 

Sanata ilgisiyle bilinen Fatih Sultan Mehmet, 1480 yılında diplomatik bir vazife için İstanbul’da bulunan Venedikli ressam Gentile Bellini’ye portresini çizdirdi.

Uzun yıllar Birleşik Krallık’ın başşehri Londra’daki National Gallery’de sergilenen portre, 2020’de İstanbul Belediye Sarayı’na getirildi. 

Yine Bellini tarafından çizilen ve Fatih Sultan Mehmet ile oğlu Cem Sultan’ın resmedildiği varsayılan tablo da İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından 2020’de Londra’daki bir müzayededen satın alınarak İstanbul Belediye Sarayı’nda sergilenmeye başladı. 

Ayrıca Fatih Sultan Mehmet’in İtalyan sanatçı Costanzo de Ferrara’ya yaptırdığı, ön yüzeyinde “Bizans İmparatoru Muhammed” yazan ve dünyada yalnızca 4 adet bulunan madalyon da 2023’te İBB tarafından satın alınıp İstanbul Belediye Sarayı’na getirildi. 

Kılıçları ve kaftanları Topkapı Sarayı’nda sergileniyor 

Milli Saraylar Topkapı Sarayı Daire Başkanı İlhan Kocaman, sarayın Fatih Sultan Mehmet devrinde kullanılmaya başlandığını söyledi. 

Fatih Sultan Mehmet’in 1457’den itibaren fiilen Topkapı Sarayı’nı kullandığı belirten Kocaman, bu sebeple o periyottan kalma Fatih’e ilişkin özel eşyaların da ortasında olduğu birçok yapıtın envanterlerinde bulunduğunu lisana getirdi. 

Bu yapıtların başında Fatih Sultan Mehmet’in tahta çıkarken ve kılıç kuşanma merasimlerinde kullandığı kılıçların olduğunu aktaran Kocaman, şöyle devam etti: 

“Biz bunların birini Fatih Köşkü dediğimiz yerde, bir adedini de silahlar kısmında sergilemekteyiz. Onun ötesinde kaftanlar ortasındaki en kıymetli yapıtların başında da zırhlı kaftan gelmektedir. 2 tane zırhlı kaftanı var ve bu kaftanlar da ipek olmasına ve içinde zırh olmasına karşın günümüze kadar çok fazla bir bozulmaya uğramadan gelmiştir. Onun ötesinde tekrar Fatih Sultan Mehmet’in vefat ettiği vakit üzerindeki kıyafetler de çıkarılmış ve onu da yeniden biz bu depoda koruma etmekteyiz.” 

Eserlerin bugüne kadar gelme sürecini hakkında bilgi veren Kocaman, “Sarayda padişahların şahsen kullanmış oldukları eserler çabucak vefatıyla birlikte aşikâr bir tertip içerisinde, örneğin kıyafet ise bohçaya sarılır, üzerine damgası vurulur, envanteri belirlenir ve hazinenin saklanmış olduğu yere konarak koruma edilirdi” dedi. 

Söz konusu yapıtların Cumhuriyet periyodunda de kayıt altına alındığını, defterlere işlendiğini ve korumasının yapıldığını söz eden Kocaman, “Günümüzde de Ulusal Saraylar Başkanlığına ilişkin uzmanlarımız tarafından onların kondisyonlarına bakılıyor. Şayet bir bozulma görülürse atölyelerimiz var, atölyedeki uzmanlarımız tarafından onarımları ve konservasyonları yapılmaktadır” diye konuştu. 

Topkapı Sarayı’nın genel yapısı Fatih devrinde belirlendi 

Tarihi yapıtların korumasının kolay olmadığına dikkati çeken Kocaman, şöyle devam etti: 

“Gerek onarımı, gerek konservasyonu, gerekse koruması, depoda olsun, tefrişte olsun, vitrinde olsun elbette ki aşikâr kuralar içerisinde yapılması gerekiyor. Bunların çağdaş manada koruması ve sergilenmesi, Ulusal Saraylar Başkanlığı olarak biz bunların nasıl yapılacağını çok yeterli biliyoruz. Tarihi bir yapıtın gerek sergilenmesi gerekse koruması için çağdaş tedbirler ne ise onların tamamı alınmıştır. Vitrinlerin iklimlendirilmesi, güvenliği gerek kamera ile gerekse alarmlar ile koruması sağlanmaktadır. Günümüzde biz bunları bu formda koruma ediyoruz.” 

Topkapı Sarayı’nda Fatih Sultan Mehmet’e ilişkin eşyalar ortasında en dikkat çekenlerin kılıçları olduğunu söyleyen Kocaman, “Topkapı Sarayı’nın Seferlik Koğuşu’nda ‘Elbise-i Hümayun’ diye belirlediğimiz kısımda sergilemiş olduğumuz zırhlı kaftanları öne çıkıyor” dedi. 

Bunların ötesinde birçok yapıtın sarayın mutfaklarında, silahlar kısmında ve öbür kısımlarda sergilendiğini belirten Kocaman, Topkapı Sarayı’nda Fatih periyodunun en değerli yapıtının saraydaki yapılar olduğunu, sarayın genel yapısının Fatih devrinde belirlendiğini belirtti.