Erken emeklilik fırsatı! İşte formülü…

Hürriyet’ten Noyan Doğan’ın yazısı:

Hem kısa çalışma ödeneğinde hem de nakdi fiyat dayanağında primler yatmadığından, bu durum emekliliğin de ertelenmesine neden oluyor. Çalışanın prim gün sayısı eksiği yoksa ve emeklilik için yaşı bekliyorsa sorun yok; lakin prim gün sayısı eksikse, kısa çalışma ve nakdi fiyat takviyesi müddeti emeklilik müddetini uzatıyor. İş kanunu da kısa çalışma ödeneği müddetince ödenmeyen primler için çalışanlara bu primleri borçlanarak ödeme imkânı tanımıyor.

ÇALIŞMAYAN YARARLANABİLİR

Gelelim, prim gün sayısı eksik olanların ve toplumsal garantisi olmayanların nasıl emekli olacağına. Bu işin formülü, isteğe bağlı sigortalılık. Pekala, nedir isteğe bağlık sigortalılık ve kimler bu imkandan yararlanabilir?

Rastgele bir toplumsal güvenlik kurumuna bağlı olmayan ve zarurî sigortalı olmayı gerektirmeyecek formda çalışanlar ile sigortalı olarak çalışmakla birlikte bir ay içinde 30 günden az çalışan yahut part-time çalışanlar, anne-babadan ya da eşten ötürü emekli aylığı almayanlar isteğe bağlı sigortalı olabilirler.

Toplumsal güvenlik kurumuna bağlıymış ve mecburî sigortalıymış üzere her ay sistemli primlerin ödenmesi halinde yaş ve prim üzere kaideleri yerine getirenler emekli olabilir ve emekli aylığı almaya hak kazanır.

Çalışmaya orta vermiş olanlar ya da prim gün sayısı eksik olanlar da isteğe bağlı sigortalı olup, eksik prim gün sayılarını tamamlayıp, emekli olabilir, emekli maaşı alabilir hatta sıhhat hizmetinden de yararlanabilirler. İsteğe bağlı sigorta yaptıranlar, Bağ-Kur kapsamında sayılıyor ve Bağ-Kurluların sahip olduğu koşullara tabi oluyorlar.

EN DÜŞÜK PRİM 1.144 LİRA

Pekala, sigortalı olunması için Toplumsal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ne kadar prim ödenmesi gerekiyor? Sigorta yaptıracak olanlar, muhakkak limitler dahilinde aylık ödeyecekleri prim meblağını kendileri belirleyebiliyor.

En az ödenecek prim ise brüt minimum fiyatın yüzde 32’si. Bu yıl için taban fiyatın brüt meblağı 3 bin 577 lira. Bunun yüzde 32’si, 1.144 lira ediyor. İsteğe bağlı sigorta yaptıracaksanız aylık en düşük 1.144 lira prim ödemeniz gerekiyor.

Ödediğiniz primin yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve vefat sigortaları primi, yüzde 12’si de genel sıhhat sigortası primi olarak ödeniyor. Emeklilikte maaşım yüksek olsun diyorsanız, daha yüksek prim ödeyebiliyorsunuz.

Bunun da üst limiti, 8.584 lira. Daha açık bir anlatımla, isteğe bağlı sigorta yaptıracak olanlar aylık 1.144 lira ile 8.584 lira ortasında fiyatı prim olarak SGK’ya ödeyebilirler.

NE VAKİT EMEKLİ OLUNUR?

Husus isteğe bağlı sigortalılık olunca en çok da ne vakit emekli olunacağı merak ediliyor. Bağ-Kurlu ne vakit emekli olabiliyorsa, isteğe bağlı sigorta yaptıranlar da birebir müddette emekli olabiliyor.

1 Mayıs 2008 ve sonrası birinci defa sigortalı olan erkeklerin 9000 gün prim ödemeleri ve 60 yaşını doldurmuş olması gerekiyor. 60 yaşı, 31 Aralık 2035 tarihine kadar geçerli.

Bu tarihten sonra emeklilik yaşı kademeli artıyor. Bayanlar ise 1 Mayıs 2008 ve sonrası birinci kere sigortalı olanlar, 9000 gün prim ödemeleri ve 58 yaşını doldurmaları halinde emekliliğe hak kazanıyor, 58 yaşı 31 Aralık 2035 tarihine kadar geçerli. Bu tarihten sonra emeklilik yaşı kademeli artıyor.