Elekronik sigara, hücre DNA’sına zarar veriyor

Geçen hafta Antalya’da gerçekleştirilen Türk Toraks Derneği’nin 27’nci Yıllık Kongresi’nde ‘Ergenlerde Büyük Tehdit! Yeni Jenerasyon Tütün Ürünleri’ başlıklı oturuma katılmak üzere Türkiye’ye gelen Avrupa Teneffüs Derneği Bilimsel Komite Üyesi Prof. Dr. Andrew Bush ve  Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Kısmı’ndan Doç. Dr. Pelin Duru Çetinkaya açıklamalarda bulundu.

Prof. Dr. Bush, ergenler, çocuklar, hatta gebeler ortasında dahi kullanımı çok artan ve elektronik sigara, iqos, puff bar üzere farklı form ve isimlerle piyasada satılan ‘alternatif’ tütün eserlerinin tehlikelerine dikkat çekti.

Prof. Dr. Bush, evdeki e-sigara sıvılarını içme sonucu 2-3 yaşındaki bebeklerde dahi e-sigara zehirlenmelerine rastladıklarını kaydetti. Gerçekleştirilen bilimsel oturumda sanayinin esrar dahi içeren kimi eserleri artık “astımlı hastaların kullandığı inhaler (fısfıs)” formunda satışa sunduğuna da dikkat çekildi.

“BİN 200’DEN FAZLA GENDE DEĞİŞİKLİĞE NEDEN OLUYOR”

E-sigaraların sanıldığı üzere suçsuz olmadığını anlatan Prof. Dr. Bush, bu aygıtlar yüzünden tütün eseri kullanımının 10-11 yaşa kadar düştüğünü vurguladı. Prof. Dr. Bush’un sunumundaki en dikkat çeken bilgilerden biri de yapılan araştırmalara nazaran e-sigaranın bin 200’den fazla gende değişikliğe neden olduğuydu.

Prof. Dr. Bush tütün eseri kullanma yaşının bu kadar düşmesinin, ileride akciğer kanseri görülme yaşını da çok daha erkene çekme kaygısı doğurduğuna dikkat çekti.

Doç. Dr. Pelin Duru Çetinkaya da ülkemizde 10 yaşından itibaren elektronik sigara kullananlara şahit olduklarını anlattı:

“16 yaşın altında yapılmış bir araştırmaya nazaran çocukların yüzde 5’i tertipli, yüzde 20’si ise orta sıra olmak üzere elektronik sigara ve eserlerini kullanıyor. Çocuklarımızdan evvel ne yazık ki ebeveynler, eğitimciler ve sağlıkçılar tehlikeyi bilmiyor. Yapılan araştırmalarda görülmüş ki bu eserlerin neredeyse üçte birinde Cannabis yani esrar var. Bir sürü kanserojen unsur var. Elektronik sigara kullanmasa bile bir çocuk bunun sıvılarını içerek toksik zehirlenmeler yaşayabiliyor. 6 yaşında bu biçimde zehirlenme olaylarımız oldu.”

“EBEVEYNLER SESİNİ ÇIKARMIYOR”

Bu eserlerin ziyanlı olmadığı ve her yerde kullanılabileceği algısıyla ebeveynlerin, çocuklarının yanında dahi kullandığına işaret eden Doç. Dr. Çetinkaya, şöyle devam etti:

“Yine ülkemizde yapılan bir çalışmada gördük ki yüzde 70’i meskenlerinde, yüzde 40’ı iş yerinde bu eserleri kullanıyor. İsmine istediğiniz kadar buhar deyin, bunlar da duman çıkarıyor. Eğitimcilerimizin farkına varamadığı durumlar da var. Çocuk okulda flash bellek formunda avucunun içerisinde saklıyor ve bunları soluyor. Lakin ortama dumanı saldığında sigaradaki üzere makus bir koku olmuyor. Zira içinde aromalar var, çilek, meyve aroması üzere. Öğretmenler de bunun aslında bir tütün eseri olduğunun farkına varmıyor. Ebeveynler bir ilaç kullanması gerektiğinde her şeyi sorgularken bunları şartsız kuralsız sorgulamadan çocuklarının kullanmasına sesini çıkarmıyor. Hamileler bile kullanıyor. Ülkemizde yapılmış bir çalışmada hamilelerde elektronik sigara kullanımının yüzde 5’lerde olduğu ortaya çıkmıştı 5 yıl evvel. Şu an bu oran eminim daha yüksektir.”

“AYNI AĞIZLIKLA 5-6 ÇOCUK KULLANIYOR”

İki çocuğunun olduğunu ve her ikisinin okullarında yaygın bir biçimde bu eserlerin kullanıldığını vurgulayan Doç. Dr. Çetinkaya, sözlerini şöyle noktaladı:

“Bir de Puff Bar dedikleri tek kullanımlık eserler var. Bir çocuk alıyor, 5-6 çocuk birebir eseri birebir ağızlıkla kullanıyor. Akciğer, kalp damar sistemi, kanser, bulaşıcı hastalıklara yer hazırlıyor. Sigara bırakma polikliniklerinde yalnızca 5 tabipten birisi elektronik sigara ve yeni kuşak tütün eserleri hakkında hastadan sorgu alıyor. Meslektaşlarımız da bunu bilmiyor. Örneğin son vakitlerde çocuk yaş hastalarda çok sık duyduğumuz pnömotoraks yani akciğer sönmesi tablosunda, altta yatan neden elektronik sigara eserleri olabilir mi, bunun sorgulanması lazım.”

“CİDDİ TEDBİRLER ALINMALI”

Prof. Dr. Andrew Bush ise “Çocuk tabipleri bu eserlerin tehlikelerini biraz daha uygun biliyor. Lakin yetişkin doktorları sigaranın zararlarına daha çok odaklandıkları için daha az ziyanlı olan bir şeye yönlendirmek istiyor hastalarını. Lakin e-sigaraların daha az ziyanlı olduğuna dair elimizde rastgele bir delil yok. Hatta sanki daha fazla ziyanlı olabilir mi? Bununla ilgili ispatlar konuşuluyor artık. Münasebetiyle bu sıcak kimyasalların ciğerlerimize çekilmesi hiç de inançlı değil ve tehlikeli. Ergenlik periyodunda sigara içildiği vakit yetişkinlik hayatında akciğer kanseri geliştirme riski kat kat artıyor. Kanser görülme yaşını ileride çok daha genç nüfusta görebiliriz. Bu beni çok kaygılandırıyor. Bir felaketin olmasını beklemeden bu eserlerin tüketilmesine yönelik önemli tedbirler alınmalı” diye konuştu.

İngiltere ve Avrupa’nın pek çok ülkesinde satışı hür olan ve bu eserlerin özel mağazalarının bulunduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Bush, Türkiye’de elektronik sigara satışının yasak olmasının değerli bir avantaj ve muvaffakiyet olduğunu da vurguladı. Lakin yalnızca kağıt üzerindeki yasakların tesirli olamayacağını tabir eden Bush, bilhassa çocuklara bu eserlerin satışını yapanlara mahpus cezasına varan önemli yaptırımlar getirilmesi gerektiğini kaydetti.