Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi: Türkiye’de durum ‘çok vahim’

3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde, Milletlerarası Hudut Tanımayan Gazeteciler (RSF) Örgütü’nün 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi, Türkiye’nin basın özgürlüğü açısından bulunduğu noktayı gözler önüne serdi.

Türkiye, 180 ülkenin yer aldığı endekste basın özgürlüğü sıralamasında 158’inci sırada yer aldı.

Geçen yıl 165’inci sırada olan Türkiye’nin yedi sıralık ilerleyişi, medya özgürlüğü açısından bir düzgüne gidiş olarak yorumlanmadı, medya özgürlüğü durumu prestijiyle Türkiye tekrar “çok vahim” kategorisinde kaldı.

Türkiye’nin sıralamadaki yükselişinin, geçen yılki endekste Türkiye’nin önünde yer alan Hindistan, Azerbaycan, Rusya, Belarus ve Bangladeş üzere ülkelerin son bir yılda bilhassa “politik” ve “güvenlik” göstergeleri bakımından daha büyük kayıp vermesinden kaynaklandığına vurgu yapıldı.

‘EDOĞAN’IN PARTİSİNİN TEKRAR SEÇİLMESİ KAYGI KAYNAĞI’

Ayrıca, seçim sürecinde kamu yayıncılığının tarafgirliğinin, onlarca gazetecinin tutuklanmasının ve cezasızlık üzere gelişmelerin Türkiye’yi, medyaya yönelik “politik” faktörler bakımından en çok gerileyen ülkelerden biri haline getirdiğine işaret edildi. Gazeteciler hakkında 6 Şubat sarsıntılarının akabinde ”dezenformasyon” argümanıyla yürütülen soruşturmaların ve kovuşturmaların da işlerin ”yasal” alanda da yeterli gitmediğinin gözler önüne serdiği de kaydedildi.

Raporda, “Türkiye’de Recep Tayyip Erdoğan’ın partisinin yine seçilmesi kaygı kaynağı. Türkiye, gazeteci tutuklamaya devam ediyor, neredeyse sistematik online sansür ve yargı denetimiyle medyayı zayıflatmayı sürdürüyor” tespiti de öne çıktı. 

TÜRKİYE, 2002’DE 99’UNCU SIRADAYDI

Raporda, “Türkiye, Doğu Avrupa ve Orta Asya (EECA) bölgesinde siyasi gösterge olarak en önemli gerileme yaşayan ülkelerden oldu. Genel skor olarak 2023’te 100 üzerinden 33,97 puan toplayan Türkiye, 2024’te 31,6 ile (2,37 puanlık kayıp) yetinmek zorunda kaldı” bilgisine yer verildi.

Türkiye, 2002 yılında 99’uncu sırada kendine yer bulduğu sıralamada 2016’da 151, 2017’de 155, 2018 ile 2019’da 157’nciliğe kadar gerilemiş, 2020’de 154, 2021’de 153, 2022’de 149, geçen yıl da 165’inci sırada gösterilmişti.

Örgütün Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, “Ne yazık ki Türkiye’de iktidar merkezli baskıların, yargı üzerinden çeviri edilen baskıların kesimi nitekim fonksiyonsuz hale getirmeye başladığını görüyoruz” dedi.

Önderoğlu, gazetecilerin hukukî açıdan yaşadığı zorlukları da lisana getirerek “Türkiye’de her üç ayda bir 200’den fazla medya temsilcisi mahkemelere çıkıyor. Her üç ayda bir 10-15’i mahkûm oluyor; 10-15’i beraat ediyor ancak bu yargılamaların sonunun gelmediğini görüyoruz” diye konuştu.