Türkiye’deki yerleşik şirketlerin yurtdışı yatırımları artıyor. DEİK Yurtdışı Yatırımlar İş Konseyi’nin başkanlığına getirilen Kübra Orakçıoğlu Kazan, 2023’te 2033 şirketin yurtdışında toplam 50.8 milyar dolarlık yatırımı olduğunu belirtti. Kazan, “Bu şirketlerin toplam ihracatı 15 milyar dolar. Bizim gayemiz hakikat bilgilerle şirketleri muhtemel risklere karşı uyarmak. Yeni araştırmalar başlatarak bu resmi netleştireceğiz” dedi.
Pandeminin getirdiği lojistik krizi, milletlerarası maksatları olan firmaların hudut ötesi yatırımlarını artırdı. Pazara yakın olmanın ehemmiyetini gören şirketler, yurtdışında sıfırdan ya da satın alma yoluyla yeni yatırımlar yaptı. Ticaret Bakanlığı’nın bilgileri son devirde Türk şirketlerinin yurtdışındaki yatırımlarının değerli oranda arttığını gösterdi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), yurtdışında yatırım yapmak isteyen şirketlere rehberlik etmek gayesiyle kurduğu Yurtdışı Yatırımlar İş Konseyi’nin mesaisi de artan yatırımlarla birlikte ağırlaştı. Ocak ayında kurulun başkanlığına seçilen Kübra Orakçıoğlu Kazan, evvelki gün gazetecilerle bir ortaya gelerek yurtdışı yatırımlarla ilgili son durumu ve maksatlarını anlattı.
Kübra Orakçıoğlu Kazan
TOPLAM SERMAYE 50.8 MİLYAR DOLAR
Kübra Orakçıoğlu Kazan’ın verdiği bilgilere nazaran Türkiye kökenli şirketlerin yurtdışında yaptıkları yatırım 2022’de 4.9 milyar iken, bu sayı 2023’te 5.7 milyar dolara yükseldi. Kazan, “2013’te kurulan bu kurul çok etkin kullanılmıyordu. Biz yeni araştırmalar, anketler ve raporlarla ülkelerin risklerini ortaya koyuyoruz. Ülke risk endeksleri hazırlıyoruz. Şu anda bunun çalışmaları var. Dedik ki özel sektörün yurtdışı risk dinamiklerini biz kavrayalım, katkıda bulunalım. Bakanlıkla birlikte çalışıyoruz” dedi.
Kazan’ın bahsettiği Yurtdışı Yatırım Anketi’nin sonuncusu 2023’te tamamlandı. 2022 bilgileri sorulan şirketler, toplam yatırımlarını, istihdamlarını içeren karşılıklar verdiler.
Kübra Orakçıoğlu Kazan, anketin sonuçlarıyla ilgili şunları söyledi:
“Bu ankete nazaran Aralık 2022 prestijiyle Türkiye’de yerleşik gerçek ve hukuksal bireylerin yurtdışında sermaye durumu toplam 50.8 milyar dolar. Net yatırımların toplamı ise 54.1 milyar doları buluyor. Mevcut 2 bin 33 firma konseyi. Bu şirketler toplam 176 bin şahsa istihdam sağlıyor. Bu istihdamın 10 bini Türkiye’de götürülen çalışanlardan oluşuyor. Hepsinden kıymetlisi bu şirketler 15 milyar dolarlık ihracat katkısı yapmışlar. Bunun yüzde 61’i Avrupa Birliği ülkelerine gerçekleşiyor.”
HOLLANDA, ABD VE RUSYA
Türk şirketleri en çok nerelerde yatırım yapmayı tercih ediyor? Kazan’ın verdiği bilgilere nazaran Hollanda listenin başında. Amerika ve İngiltere de Türk şirketlerinin yatırım tercihinde birinciler ortasında.
Peki en çok ne hedefle gidiyoruz, hangi kesimlere yatırım yapıyoruz?
Kazan’ın bu soruya karşılığı ise şöyle: “Finans ve sigorta kesimleri yükte. Son üç-dört yıldır finans kesimi yatırımlarını artırdı. Bunda iş yapılacak ülkede evvel finans sistemini güçlendirmek gerektiği gerçeğinin tesiri büyük. Finansın akabinde Türkiye merkezli yatırımlarda madencilik ve çeşitli imalat alanlarını görüyoruz. Son periyotta dijital yatırımlarını artıran teknoloji şirketleri de dikkat çekiyor. Yurtdışında cevher niteliğinde şirketlerimiz var. Örneğin bir şirket Gana’da inşaat ve madencilik alanında faaliyet gösteriyor. Oradan İngiltere’ye ihracat yapıyor. Afrika’ya daima yatırım var. Türk şirketlerinin yurtdışı iştahı yüksek. Bilhassa Amerika’ya lojistik yatırım yapıyorlar.”