Çin’e ek vergi uygulaması ABD enflasyonunu artıracak mı?

ABD idaresinin “adil olmayan” ticaret uygulamalarına karşılık olarak Çin’den yapılan çelik ve alüminyum, yarı iletkenler, elektrikli araçlar ve bataryalar üzere stratejik eserlerde yaklaşık 18 milyar dolarlık ithalata yönelik gümrük vergilerini artırma planı, reaksiyonlara yol açtı.

Bir müddettir Çin’i global tedarik zincirlerini zayıflatan birtakım ticari uygulamaları değiştirmesi istikametinde uyaran ABD idaresi, “Amerikalı personelleri ve işletmeleri Çin’in haksız ticaret uygulamalarından korumak” için harekete geçti.

Çin’in global pazarları yapay olarak düşük fiyatlı ihracat eserleriyle doldurduğunu öne süren ABD idaresi, Çin’in “adil olmayan” ticaret uygulamalarına cevap olarak bu ülkeden yapılan 18 milyar dolarlık ithalata yönelik gümrük vergilerini artırma kararı aldı.

Bu kapsamda, çelik ve alüminyum, yarı iletkenler, elektrikli araçlar, bataryalar, kritik mineraller, güneş pilleri, gemiden kıyıya vinçler ve tıbbi eserlerin yer aldığı stratejik dallar için tarifeler yükseltildi.

ABD idaresi, Çin’den ithal edilen eserlere yönelik tarife oranının elektrikli araçlarda yüzde 100’e, güneş pillerinde yüzde 50’ye, kimi çelik ve alüminyum eserleri, kritik mineraller ve gemiden kıyıya vinçlerde yüzde 25’e çıkarılacağını bildirdi.

UYARI İŞARETLERİ VERİLMİŞTİ

ABD idaresi, son haftalarda Çin’in pak güç üretimine yönelik yurt içi sübvansiyonlarına ait tasalarını lisana getirmişti.

Söz konusu sübvansiyonların Çin’de güneş panelleri ve elektrikli araçlar üzere eserlerin ölçü bakımından iç talebin hayli üzerinde üretilmesine yardımcı olduğunu savunan ABD’li yetkililer, şirketlerin üretim fazlasını global pazarlara aktarması hasebiyle öteki ülkelerdeki pak güç sanayilerinin tamamlanmasının zorlaşabileceği ikazında bulunmuştu.

Ülkenin Çin ile mal ticaret açığı bu yıl mart sonu prestijiyle 61 milyar dolara yaklaştı. ABD’de elektronik ekipman ve makine ithalatının neredeyse yarısı Çin’den yapılıyor.

Çin’in ABD’nin atağına, mineral yakıtlar, kimyasal ve ziraî eserler üzere alanlarda gümrük vergisi artışlarıyla karşılık vermesi durumunda ABD’nin ihracatının da bu durumdan etkileneceği belirtiliyor.

‘EKONOMİK BOZULMAYI ÖNLEME ARZUSU’

ABD Başkanı Joe Biden, Çin mallarına yönelik yeni tarifelerin, ABD’lilerin adil olmayan ticari uygulamalar nedeniyle geri kalmamasını sağlayacağını vurgulayarak, “​​​​​​​​Çin ile çatışma değil, adil rekabet istiyorum.” dedi.

ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai de gelecek hafta muhakkak tarifelerin zamanlaması ve istisnalarını yayınlayacaklarını tabir etti.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen de ABD Lideri Biden ile misyona geldiklerinden beri Amerikalı emekçilerin ve şirketlerin çıkarları için gerekli adımları atacaklarını söylediklerini anımsattı.

Geçen ay Pekin’e yaptığı ziyaret sırasında Çin’in endüstriyel kapasite fazlası konusundaki telaşları, ülkenin en üst kademelerindeki iktisat siyaset yapıcılarına ilettiğine işaret eden Yellen, “Başkan Biden ve ben, geçmişte yapay olarak ucuz Çin ithalatındaki artışların Amerikan toplulukları üzerindeki tesirlerini birinci elden gördük ve buna bir daha tolerans göstermeyeceğiz.” tabirini kullandı.

Yellen, kapasite fazlasına dair telaşların ABD’nin gelişmiş ekonomiler ve gelişmekte olan piyasalardaki ortakları tarafından da paylaşıldığını, bu korkunun nedeninin “Çin zıddı politika” değil, adil olmayan ekonomik uygulamalardan kaynaklanan ziyan verici ekonomik bozulmayı tedbire isteği olduğunu savundu.

İKİLİ İŞBİRLİĞİ ATMOSFERİNİ ETKİLEYECEK

Çin Ticaret Bakanlığı ise konuya ilişkin açıklamasında ABD’nin tarife artışlarının Biden’ın “Çin’in gelişimini bastırmama ve Çin ile bağları koparmama” tarafındaki kararlılığını ihlal ettiğini belirterek, bu atağın ikili işbirliği atmosferini önemli formda etkileyeceğini vurguladı.

Bakanlık, ABD’nin yanlışını derhal düzeltmesi ve Çin’e uygulanan ek gümrük vergilerini kaldırması gerektiğini belirtti.

Uzmanlar, vergi artışlarının Çin üzerindeki tesirinin kısa vadede sonlu olabileceğini, lakin dünyanın en büyük iki iktisadı ortasındaki bağlantılar konusunda artan jeopolitik dertlerin piyasa inancını zedeleyebileceğini tabir etti.

SEÇİM KAMPANYASI DEĞERLENDİRMESİ

ABD’li yetkililer, kelam konusu eserlerin ihracatındaki süratle büyüme ve daldaki çok kapasite göz önünde bulundurulduğunda, hakikat tedbirlerin alındığından emin olmalarının ülke için ehemmiyetine işaret ederek, tarife artışlarıyla ucuz Çin mallarının ABD’nin pak güç konusundaki ilerlemesini engellemesini önlemenin amaçlandığını bildirdi.

Uzmanlar ise yeni tarifelerde “adil rekabet” anlayışının dışında faktörler olabileceğini tabir etti.

Biden’ın, iktisat siyasetlerine düşük puan veren seçmenleri ikna etmek gayesiyle seçim yılında Çin ile karşı karşıya gelme riskini göze aldığına dikkati çeken uzmanlar, yeşil güç, yarı iletkenler ve klâsik altyapıya yönelik kamu yatırımlarının gelecekteki muvaffakiyetinin Biden’a kasım ayında tekrar seçilebilmesine yönelik avantaj sağlayabileceğini belirtti.

ABD’nin açıklamasına reaksiyon gösteren ve artan tarifeleri Biden’ın seçim kampanyası hareketi olarak değerlendiren Çin’in Xinhua ajansı da yaptığı haberde, “Yeni açıklanan tarife artışı, öncelikle Biden idaresinin, giderek zorlaşan başkanlık seçim kampanyasının ortasında Çin’e karşı sert görünmeye çalıştığı sembolik bir davranıştır.” sözünü kullandı.

ÇİN’DEN İTHAL EDİLEN ESERLERİN ÖDEMESİ ARTIRILACAK

Bazı Çin eserlerine yönelik tarifelerinin artırılmasının Biden’ın duruşunu müdafaasına yardımcı olduğunu belirten uzmanlar, yeni ithalat vergilerinin iktisat ve ferdi tüketiciler üzerinde yaratabileceği istenmeyen sonuçlara işaret etti.

ABD Ulusal Perakendeciler Birliğinden yapılan açıklamada, ABD idaresi ve Ticaret Temsilciliğinin tarifeleri genişleterek enflasyonist bir strateji seçmesi nedeniyle “hayal kırıklığı” yaşandığı belirtilerek, tüketim mallarına uygulanan bu tarifelerin sürdürülmesinin, tüketicilerin Çin’den ithal edilen eserler için ödediği fiyatları artıracağı kaydedildi.

“Tüketiciler enflasyonla gayrete devam ederken idarenin yapması gereken son şey ithal eserlere ABD’li ithalatçılar ve sonunda ABD’li tüketiciler tarafından ödenecek ek vergiler koymaktır.” sözüne yer verilen açıklamada, tarifelerin Çin’i ticari uygulamalarını değiştirmeye zorlamadığı vurgulandı.

Açıklamada, temel sıkıntıları ele alacak ve ABD şirketlerinin tedarik zincirlerini değiştirmeleri için gerçek teşvikler sağlayacak yeni bir stratejiye muhtaçlık olduğu vurgulandı.

YETKİLİLER ENFLASYONA TESİR ETMEYECEĞİNİ SAVUNDU

Ancak üst seviye yetkililer, bu tarifelerin enflasyonist tesiri olmayacağını, zira bunların iktisadın her alanını değil sadece muhakkak kesimleri hedeflediğini savundu.

Yetkililer, tüketicilerin, maliyetlerde artış yerine imalat ve fabrika inşaatlarında rekor seviyede istihdam sağlayan yatırımların devam etmesini beklemeleri gerektiğini tabir etti.