Çin’den ABD’ye Tayvan yansısı

Bakanlık Sözcüsü Vu Çien yaptığı yazılı açıklamada, ABD donanmasına bağlı Arleigh Burke sınıfı güdümlü füze destroyerleri USS John S. McCain ve USS Curtis Wilbur Tayvan Boğazı’ndan geçişine ait değerlendirmede bulundu.

Çin Halk Kurtuluş Ordusuna (ÇHKO) bağlı hava ve deniz ögelerinin bölgeye sevk edilerek, ABD savaş gemilerinin boğazdan geçişlerini tamamlayana kadar izlediğini belirten Sözcü Vu, geçişi “güç gösterisi ve provokasyon” olarak nitelendirdi.

Vu, ÇHKO’nun ulusal güvenliği ve toprak bütünlüğünü korumak ve her an tüm provokatif hareket ve tehditlere karşılık vermek için hazır ve teyakkuzda olduğunu kaydederek, şunları söyledi: “ABD gemilerinin bu hareketi Tayvan’ın bağımsızlığını savunan ayrılıkçı ögelere yanlış sinyal gönderdi, Tayvan Boğazı bölgesinin barış ve istikrarını önemli halde tehlikeye attı. Bu harekete katiyetle karşı çıkıyoruz.”

ABD Donanması yaptığı açıklamada, “gemilerin Tayvan Boğazı’ndan milletlerarası hukuka uygun, rutin geçiş gerçekleştirdiğini” kaydetmişti.

ÇİN – TAYVAN UYUŞMAZLIĞI

Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyi’nde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik bağ tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Konseyinde yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın milletlerarası örgütlerdeki pozisyonu bilinmeyen hale gelmişti.

Pekin idaresi, “Tek Çin” unsurunu benimseyerek Çin’i memleketler arası toplumda yalnızca kendilerinin temsil ettiğini savunuyor ve Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilgiler kurmasına, BM’de ve öteki milletlerarası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.