Çin ‘Sıfır Covid’ politikasına daha ne kadar dayanabilir?

Son iki yıldır Çin’in Covid’in yayılmasını engellemek için uyguladığı sert tedbirler, sokağa çıkma yasakları ve agresif yasaklar karşılığını vermiş üzere duruyor.

2020’de dünyanın geri kalanında çok sayıda olay ve vefat görülürken Çin Devlet Lideri Şi Cinping, sert tedbirlerin sonuç verdiğini ve ülkesinin virüsle uğraşta başarılı olduğunu açıkladı.

Hem Çin anakarasında hem de Hong Kong’da sert tedbirler, “Sıfır Covid” siyaseti için uygulandı.

Lakin sonra işler değişmeye başladı.

Sıfı Covid, yani Covid-19 bulaşmış hiçbir insanın kalmamasına yönelik siyaset, birinci olarak Delta varyantının ortaya çıkmasıyla ziyan görmeye başladı. 2021’de ülke kısıtlamaları hafifletmişken, daha süratli yayılan Delta varyantına karşı tekrar sert tedbirler aldı.

Artık Omicron varyantıyla birlikte, o periyot başlarda oluşan soru işaretleri yine ortaya çıktı.

Çin anakarasında her gün binlerce yeni hadise bildiriliyor. O denli ki kuzeydoğusundaki Jilin bölgesinde milyonlarca insan tekrar sokağa çıkma kısıtlamalarıyla karşı karşıya. Bu, salgının ortaya çıktığı Wuhan’dan sonra Çin’in birinci sefer bir eyaleti büsbütün kapattığı ikinci örnek.

Uzunca bir mühlet neredeyse Covid-19 olayı görülmeyen Hong Kong’da da her gün 30 bin olay ve 200’ün üzerinde mevt görülüyor.

Hastanelere virüslü şahısların ağır olarak başvurduğu ve kimilerinin ağır bakıma muhtaçlığı olduğu haberleri de veriliyor.

Bu durum son iki yıldır Hong Kong’da hiç görülmemişti.

İŞARETLER GELMEYE BAŞLADI

Çin hükümeti resmi olarak Sıfır Covid siyasetinden vazgeçmiş değil. Fakat virüsle baş etmenin en âlâ sisteminin bu olmayabileceğine inandığı konusunda birtakım işaretler veriyor.

Bu hafta başında Çin Ulusal Sıhhat Kurulu, merkezi bölgelerde hafif hadiselerin hastanelere alınmak yerine konutta karantinaya girebileceğini açıkladı. Hastaların karantinasına son verilmesi için de kaideler hafifletildi.

BBC’ye konunşan Hong Kong Ünviersitesi’nden Prof. Jin Dong-yan, daha evvel ülkede asemptomatik hadiselerin bile hastaneye kaldırıldığını söylüyor:

“Şimdi bölgesel olarak karantinaya alma teklifi, aslında hastanede bakıma gereksinimi olmayan çok sayıda insan olduğu gerçeğini kabul ettiklerini gösteriyor.”

Bu bakış açısı değişimi, yavaş yavaş da olsa her yerde görülebiliyor.

Geçen yıl, salgın hastalıklar konusunda Çin hükümetine danışmanlık veren epidemiyolog Zhang Wenhong, “Çin’in bir noktada virüsle birlikte yaşamayı öğrenmesi gerektiğini” söyledi.

Bu kelamların üzerine çok sert tenkitler aldı; bazıları Çin’in pandemi siyasetini eleştiren Batı’yla işbirliği yaptığını, bazıları de “hain” olduğunu söyledi.

Lakin bu hafta paylaştığı bir toplumsal iletisinde “Çin şimdilik Sıfır Covid siyasetini uygulamak durumunda olabilir lakin daha sürdürülebilir bir siyasete geçiş yapmaktan da korkmamalı” sözlerini kullandı ve bu sefer tıpkı biçimde sert tenkitlerle karşılaşmadı. Hatta birçokları kendisine katıldığını yazdı.

SİYASET VE PANDEMİ

Pekala Çin daha ne kadar dayanabilir?

Uzmanlar bu yılın sonuna kadar önemli bir siyaset değişimi beklemiyor. Bilhassa son devirde Omicron’la birlikte artan olayların hastanelerde yeni bir yük oluşturması ihtimali, bu türlü bir değişim mümkünlüğünü zorlaştırıyor.

Bu türlü bir değişim, şu an Hong Kong’da olduğu üzere meyyit sayılarında da önemli bir artışa yol açabilir.

Ülke ya kısa devirde çok sayıda olay ve vefat görecek ve uzun vadede Covid-19’la yaşamayı öğrenecek ya da bu siyasete devam edecek.

Uzmanlar, bilhassa Komünist Parti Kongresi öncesi Çin’in birinci seçeneği tercih edeceğini varsayım ediyor.

Çin Komünist Partisi’nin 20. parti kongresi, ülke için son on yılın en kıymetli siyasi olaylarından biri. Bu, kağıt üzerinde Şi Cinping’in vazifeden ayrılacağı, iki devirlik devlet başkanlığının sonunun geleceği kongre olacak.

Lakin bu iki periyotluk kısıtlama, Şi Cinping’in bir defa daha çok güçlü formda seçileceği ve gücünü konsolide edeceğine yönelik inancın artmasıyla birlikte kaldırıldı.