Biden, Şi ile görüşmesinin ardından Çin liderine ‘diktatör’ dedi

Görüşmeler sonrası gazetecilere açıklamalarda bulunan ABD Başkanı Joe Biden, zirve sonrası daha önce diktatör olarak nitelendirdiği Şi ile ilgili fikrini değiştirip değiştirmediği ile ilgili sorulara verdiği yanıtında, “Bakın, bana göre hala öyle. Bizimkinden tamamen farklı olan komünist bir ülkeyi yöneten bir adam olması anlamında o bir diktatör” ifadelerini kullandı.

İki ülke arasındaki ilişkilerin son derece gergin bir aşamada olduğu bilinirken, Biden, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in 18-19 Haziran tarihlerinde Pekin’e yaptığı ‘farklılıkları yumuşatma’ ziyareti sonrası yaptığı açıklamasında, Çin liderine hitap ederken ‘diktatör’ kelimesini kullanmıştı.

Biden’ın bu sözlerinin önümüzdeki yıl gerçekleşecek başkanlık seçimleri için bir iç politika aracı olduğu iddia edilirken, Pekin’de sert tepkilere neden olmuş, Washington ikiyüzlülükle suçlanmıştı.

Tüm dünyanın beklediği Biden-Şi zirvesi, Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi kapsamında San Francisco’da gerçekleşti.

Biden, toplantının başında konuğuna hitaben yaptığı giriş konuşmasına, “Her zaman olduğu gibi yüz yüze görüşmenin yerini hiçbir şey tutamaz. Tartışmalarımızı her zaman açık sözlü bulmuş ve takdir etmişimdir” ifadeleriyle başlarken, Çinli mevkidaşıyla ‘her zaman aynı fikirde olmadıklarını’ itiraf eden ABD Başkanı, “Ancak rekabetin çatışmaya dönüşmemesini sağlamalıyız ve rekabeti her zaman sorumlu bir şekilde yönetmek zorundayız” diye konuşmuştu.

‘Dünya, ABD ve Çin’e yetecek kadar büyük’

Çin Devlet Başkanı Şi de görüşmenin başlangıcında iki ülkenin farklı tarihe, kültüre, sosyal sisteme ve kalkınma güzergahına sahip olduğunu, bu yüzden görüş farklılıklarının normal olduğu ancak iki taraf birbirine saygı duyduğu, barış içinde yaşadığı ve kazan-kazan işbirliğini hedeflediği sürece bunları aşabileceği ve büyük ülkeler arasında sağlıklı ilişki kurulabileceğini vurguladı.

Şi’den ‘Tayvan’ı desteklemeyin’ mesajı

Şi, Biden ile görüşmesinde, Washington yönetimine, egemenlik ihtilafı içinde olduğu Tayvan’ın bağımsızlığını desteklememesi ve ihracat kısıtlamaları, yatırım kontrolleri ve tek taraflı yaptırımlarla Çin’in teknolojik gelişimini engellemeye çalışmaması gerektiği mesajını verdi.

Tayvan sorununun, Çin-ABD ilişkilerinde en önemli ve hassas mesele olduğunun altını çizen Şi, Washington’dan, Tayvan konusunda Biden ile geçen yıl Endonezya’nın Bali Adası’nda yaptıkları görüşmede verilen sözlerin tutulmasını istedi.

Şi, “ABD, Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemeyeceğine dair taahhüdünü yerine getirecek somut adımlar atmalı, Tayvan’ı silahlandırmaya son vermeli ve Çin ile barışçı birleşmesini desteklemeli” dedi.

Çin lideri, Ada ile yeniden birleşmeyi gerçekleştirmekte kararlı olduklarını, bunun engellenemeyeceğini vurguladı.