Beyaz eşyacılardan vergi tepkisi

Paslanmaz çelikte ek gümrük vergisinin sene başında %12’ye çıkarılmasının akabinde, Çin, Endonezya ve Tayvan menşeli paslanmaz çelik eserlerine yönelik anti-damping soruşturmasının da gündeme gelmesi, üretimde paslanmaz çeliği ağır formda kullanan çok sayıda kesimde ek maliyet ve ihracat kaybı telaşı yarattı.

Antidamping vergisi kararı alınması durumunda beyaz eşya, küçük konut aletleri, mesken ve mutfak gereçleri, züccaciye ve medikal eserler üzere bölümlerde yaşanacak maliyet artışının içeride enflasyonu körükleyeceği, ihracatta ise rekabetçiliği ortadan kaldıracağını belirten kesim temsilcileri; bunun da yıllık 3-3,5 milyar dolarlık ihracat kaybına neden olacağına işaret ediyor.

Paslanmaz çelik ithalatında ek gümrük vergisi oranı yılın başında yüzde 8’den 12’ye çıkarılmıştı.

Türkiye pazarına haddelenmiş soğuk paslanmaz çelik üreten Posco Assan, Çin, Endonezya ve Tayvan’dan ithal edilen paslanmaz çeliğin haksız rekabet yarattığını belirterek antidamping soruşturma müracaatında bulunmuştu.

ÇOK SAYIDA DAL ETKİLENİYOR

Söz konusu gelişmenin akabinde Mesken ve Mutfak Eşyaları Federasyonu (EVFED), Mesken ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) , Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD), Küçük Konut Aletleri Endüstrici ve İhracatçıları Derneği (KESİD), Paslanmaz Çelik Derneği (PASDER), Paslanmaz Sanayi ve İş İnsanları Derneği (PASİD), Endüstriyel Mutfak Çamaşırhane Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TUSİD) ve Züccaciyeciler Derneği’nin (ZÜCDER) de ortalarında olduğu paslanmaz çelik kullanıcıları mevcut gümrük vergisinin sıfırlanması, antidamping soruşturmasının ise kapatılması daveti yaptı.

Toplantıda verilen bilgiye nazaran, son üç yılın ortalama bilgilerine nazaran; soğuk haddelenmiş paslanmaz çelikte Türkiye’nin yıllık gereksinimi 650 bin ton düzeyinde bulunuyor. Buna rağmen üretim kapasitesi ise 200 bin ton düzeylerinde.

Verilerden hareketle, yurtiçi üretimin talebin fakat üçte birini karşılayabildiğine işaret eden paslanmaz çelik kullanıcıları, bu nedenle ithalatın mecburî olduğunu belirterek ilave vergi uygulamasına karşı çıkıyor.

Türkiye’de kâfi üretimi olmayan bir sanayi girdisine gümrük vergisi uygulanmasının, eserin dünya fiyatlarının çok üstünde mal olmasına yol açarak paslanmaz çelik kullanıcısı yüzlerce firmanın faaliyetlerini sonlandırmasına sebep olacağını belirten EVSİD Başkanı Talha Özger, “Mevcut yüzde 12’lik ek verginin sıfırlanmasını ve antidamping soruşturmasının acilen kapatılmasını talep ediyoruz” dedi.

Özger’in verdiği bilgiye nazaran, farklı dallarda paslanmaz çelik kullanıcısı yaklaşık 45 bin firma toplamda 1 milyon kişinin üzerinde istihdam sağlıyor.

TUSİD Başkanı Bekir Topuz ise “Sene başında gümrük vergisinin artmasıyla mutfak ve endüstriyel mutfak kesiminin ihracatı şu ana kadar 300 milyon dolar geriye geldi. Bu formda devam ederse bölümümüzün ihracatı yıl sonunda 1 milyar dolar azalacak” dedi ve şunları söyledi:

“Diğer bölümlerle birlikte iddiam devletimiz 3-3.5 milyar dolar civarında bir ihracat kaybı yaşayacak. Ayrıyeten ek vergi iç pazarda da enflasyona neden olacak.”

‘İSTİHDAM ETKİLENİR’

Topuz, antidamping soruşturması açılması ve paslanmaz çeliğe tekrar bir vergi getirilmesi halinde Türk ihracatçıların artık uluslararsı pazarlarda uğraş etmesinin mümkün olmayacağını belirterek, “Bu bölümlerde 1 milyon kişi çalışıyor. Bizim iddiamıza nazaran 400 bin-500 bin ortası kişi işsiz kalır. Fabrikaları kapatmak zorunda kalırız” dedi.

Türkbesd Genel Sekreteri Ayşe Keskinkılıç da, beyaz eşya üretiminde çeliğin maliyetlerdeki hissesinin %25 olduğunu belirterek, “İlave vergilerin getireceği maliyet artışı yurt içinde enflasyon olarak tüketiciye yansıyacak, yurt dışında ise pazar kaybına neden olacak. Üretimde ve istihdamda kayıplar yaşanabilir” dedi.

Öte yandan dal temsilcilerinin verdiği bilgiye nazaran, paslanmaz çelik üretimine yönelik sıfırdan kurulacak bir tesisin fizibl olması için en az 1 milyon tonluk satış yapabileceği bir pazar olması gerekiyor. Fakat Türkiye’nin talebi mevcut durumda 650 bin ton düzeylerinde olduğu için paslanmaz çelik üretimine yönelik yatırım yapılmıyor. Bu durumda, hammadde olarak paslanmaz çelik kullanan çok sayıda bölüm üretim yapabilmek için zarurî olarak ithalata başvuruyor.

1 milyon tonluk üretim kapasitesine sahip tesis için gerekli yatırım meblağı ise 1.5 milyar dolar düzeyinde bulunuyor.