BES katılımcıları artık kredi kullanabilecek

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), 28 Eylül 2023’te yürürlüğe aldığı yönetmelikle, iştirakçilerin acil nakit muhtaçlığı durumunda BES mukavelelerini sonlandırmadan hesaplarındaki birikimlerini devlet katkısı hariç halde bankalara devrederek kredi kullanmasının önünü açtı. Ferdi emeklilik sistemindeki (BES) iştirakçiler birikimlerini “alacağın devranı yoluyla teminat göstererek” kredi kullanırken hem acil nakit gereksinimini karşılayabilecek hem de hak ve birikimlerini koruyabilecek.

SEDDK 2. Başkanı Mehmet Verim, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, birinci olarak Ocak 2022’de duyurulan ve 28 Eylül 2023’te sürece ait yordam ve temelleri belirlenen uygulamanın haziran ayı prestijiyle hayata geçtiğini söyledi.
Verim, “BES’te birikimi bulunan iştirakçiler, bankalardan kullanacakları krediler için ilgili BES hesaplarındaki birikimlerini kredi müddetiyle hudutlu olmak üzere bankaya devredip finansmana daha rahat erişim sağlayabilecek.” dedi.

Sürecin nasıl işleyeceğine ve katkılarına ait açıklamalarda bulunan randıman, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bankalar, Emeklilik Nezaret Merkezi (EGM) tarafından geliştirilen merkezi bilgi sistemi aracılığıyla kredi kullanacak iştirakçilerin BES birikimlerine dair gerekli sorgulamaları yapabilecek. Alacağın bölümü mukavelesinin onaylanması halinde bankalar, çekilen kredinin yüzde 20 fazlasına kadar fiyatı, örneğin 100 milyar liralık kredi için 120 milyar lirayı teminat olarak isteyecek. Bu meblağ kredi yükümlülükleri tamamlanana kadar Kurumumuz tarafından belirlenen ve bankaların seçeceği emeklilik yatırım fonuna (temlik fonu) devredilecek.”

“TEMİNAT OLARAK TUTULACAK BİRİKİMLER TEMLİK FONUNDA DEĞERLENECEK”

Mehmet Randıman, bankaların kredi borcu ödenmemesi ihtimaline karşı teminat olarak tutacağı birikimin temlik fonunda değerlenmeye devam edeceğini, hesapta kalan meblağın ise sonradan sisteme ödenecek katkı hissesi meblağları ile birlikte iştirakçinin tercihine nazaran yatırıma yönlendirileceğini söyledi.

Alacağını bankaya devreden iştirakçinin evre kontratı tamamlanana kadar birikimlerini öbür şirketlere aktaramayacağına dikkati çeken Randıman, şunları kaydetti:

“Kredi borcu ödendiğinde alacağın dönemi kontratı sona erecek ve temlik fonunda yer alan fiyatlar bu fondan çıkıp tekrar iştirakçinin tercih ettiği fonlara yönlendirilecek. Kredi borcu ödenmediğinde ise banka blokeli formda temlik fonunda pahalanan hisselerin satışını talep ediyor. Satılan fon hisselerinden elde edilen fiyatla banka alacağını alıyor, kalan fiyat olursa tekrar iştirakçinin BES hesabına aktarılıyor”

“ALACAĞIN BÖLÜMÜ İÇİN 4 FARKLI FON BELİRLENDİ”

SEDDK 2. Başkanı Verim, alacağın devri fonlarını kurmak için, alınan karara uygun olarak teklifte bulunan “Anadolu Hayat ve Emeklilik” ile “Türkiye Hayat ve Emeklilik” şirketlerini yetkilendirdiklerini söyledi.

Verim, “Alacağın zamanı için faizli ve faizsiz olmak üzere 4 başka fon belirlendi. Her iki şirket faizli ve faizsiz fon seçeneği sunacak. Anadolu Hayat ve Emeklilik şirketinin faizli fonu ile Türkiye Hayat ve Emeklilik şirketinin faizsiz fonu devreye alındı. Hacmin artacağı öngörüldüğü için kalan fonlar 1 Ocak 2025’te kullanıma açılacak.” biçiminde konuştu.

KISMEN ÖDEME UYGULAMASI

Mehmet Randıman, eğitim, doğal afet, evlilik ve konut alımı üzere durumlarda BES’ten çıkmadan ve sahip olunan haklardan vazgeçmeden hesaplarda biriken fiyatların, devlet katkısı dahil, yüzde 50’sini alabilme hakkı sağlayan Kısmen Ödeme Uygulaması’nın da 1 Temmuz’da devreye alınacağını hatırlattı.

EGM ve emeklilik şirketlerinin entegrasyon süreçlerinin tamamlandığını lisana getiren Randıman, test süreçlerinin başarılı geçtiğini anlattı. Randıman, doğal afet, evlilik ve mesken alacakların kısmen ödeme temellerinin belirlendiğini kaydederek, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Eğitim halini düzenleyen hususları bölümün talebi doğrultusunda revize edeceğiz. 18 yaş altı iştirakçiler sisteme 2 yıl evvel dahil olmaya başladı. Kısmen ödeme uygulamasında 5 yıl kuralı arandığı için bu alanda şimdi bir müracaat oluşmayacak. Kısmen ödeme alanındaki çekişlerin havuzu yüzde 1 etkileyeceğini öngörüyoruz. Hem kısmen ödeme hem de alacağın devranı uygulamalarıyla BES’e olan talep daha da artacaktır.”