Az Gittik Uz Gittik: Dünya Sıralamasında Türkiye’de Kişi Başı Gelir 2001’e Döndü

Sözcü’den Tolga Uğur’un IMF’nin verilerinden derlediğine göre, ülkelerin refah ve gelişmişlik seviyelerinin önemli göstergelerinden olan kişi başına düşen milli gelir Türkiye’de 2022’de geriledi.

IMF’in verilerinde 1980 yılında Türkiye’nin kişi başına düşen milli geliri 2.133 dolar görünürken, dünyada 55’inci sırada yer almıştı. 

Enflasyonun büyüyüp serpilip bir hayat tarzı haline geldiği 1990’lı yılların başında Türkiye’de kişi başı gelir 3.738 dolar olurken, dünyanın 49’uncusu olmuştu.

2001 yılında da tarihin en ağır ekonomik krizlerinden bir olarak anılacak bir atak daha geçirecek Türkiye’nin gelir düzeyi kişi başına 3.083 dolara ve sıralaması 78’inciliğe kadar geriledi. 

2002 yılında iktidara gelen AK Parti ile dolar ve TL bazında sürekli artan rakamlara karşın Türkiye kişi başına düşen gelirde 60’lı sıralarda gezinecekti.

2013 yılından 2020 yılına dek sürekli gerileyen gelir düzeyi, 2018 yılından sonra dikkat çekti. 

2013’ten 2021 yılına de Türkiye’de dolar bazında kişi başına düşen milli gelir gerileyerek 10 bin doların altına kadar indi. Pandeminin yaşandığı 2020 yılında 8.610 dolar olarak görülen kişi başı gelir, dünyada 75’inci sırada yer aldı. Türkiye, pandemi sonrası gelirini rakamsal artırsa da sıralamada 2021’de 77, 2022’de de 2001 seviyesine dönerek 78’inci sırada yer aldı.

Yine aynı tahminlerde Türkiye’nin yeniden dünya ortalamasının üzerine çıkması 2024 yılında mümkün görünüyor. 2025 yılında kişi başı gelirin 15.898 dolara, 2028’de de 17.332 dolara çıkması bekleniyor ancak dünya da yerinde saymayacağından Türkiye’nin dünyadaki sıralamasında yerinin 67 ve 68’inci sıralar olması da öngörülüyor.

Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez de ‘Orta Sınıfın Çöküşünün Başlangıcı’ başlıklı yazısında, bu kesimin yok oluşunun 2021 yılında başladığını gelir dağılımındaki bozulmaların da 2022 ve 2023 yılında hissedildiğini belirtti. Eğilmez, ‘2013’den 2021’e geçişe bakarsak ülkenin toplam ortalama kişi başına geliri 12.495 dolardan 9.528 dolara düşmüş görünüyor’ derken, gelir gruplarındaki değişime dikkat çekiyor. En yüksek gelir gruplarında düşüş görülürken, ana kayıp en düşük üç gelir grubunda olduğundan orta gelir grubu aşağıya iniyor.