Avrupa Ekonomik Alanı Nedir? AEA’ya Üye Ülkeler Kimlerden Oluşur?

AEA (European Economic Area), 1 Ocak 1994 tarihinde, Avrupa Serbest Ticaret Birliği ve Avrupa Birliği üyesi ülkeler ortasında yapılan bir muahede sonucunda oluşturulmuştur.Bu kurum Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyesi ülkelerin, Avrupa Birliği’ne girmeden, Avrupa tek pazarına katılmalarına imkan sağlar.

AEA’nın kuruluşunun ardındaki temel maksat, Avrupa’da ticari pürüzleri ortadan kaldırmak ve mal, hizmet, sermaye ve insan gücü üzere dört temel özgürlüğün serbest dolanımını sağlamaktı. Bu sayede üye ülkelerin ekonomik kalkınması ve refah düzeylerinin artırılması hedeflendi.

• Mal Özgürlüğü: Üye ülkeler ortasında gümrüksüz ve kota olmaksızın mal ticareti yapılabilir.

• Hizmet Özgürlüğü: Şirketler, üye ülkelerde faaliyet göstermek ve hizmet sunmak için serbestçe dolaşabilir.

• Sermaye Özgürlüğü: Üye ülkeler ortasında sermaye akışı hürdür. Yatırımlar ve finansal süreçler çarçabuk gerçekleştirilebilir.

• İnsan Gücü Özgürlüğü: Üye ülke vatandaşları, öbür üye ülkelerde serbestçe çalışabilir, eğitim alabilir ve ikamet edebilir.

• Avrupa Birliği Üyeleri: Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan.

• EFTA Üyeleri: Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn.

• İsviçre

• Artan Ticaret: Üye ülkeler ortasında ticaret hacmi değerli ölçüde artmıştır.

• Ekonomik Büyüme: Tek pazarın genişlemesiyle birlikte üye ülkelerin ekonomileri de büyümüştür.

• Daha Düşük Fiyatlar: Artan rekabet sayesinde tüketiciler için eser ve hizmet fiyatları düşmüştür.

• Daha Fazla İş Fırsatı: Tek pazar, üye ülkelerde yeni iş imkanlarının oluşmasına yer hazırlamıştır.

• Yaşam Standardında Artış: Artan refah ve kalkınma, üye ülkelerde ömür standartlarının yükselmesine katkıda bulunmuştur.

Buna karşılık olarak bu ülkeler Avrupa Birliği hukukunun bir kısmını de olsa kabul etmek durumundadırlar.

AEA ülkeleri, AB üyesi ülkelere kıyasla birtakım farklılıklara sahiptir. Örneğin, AEA ülkeleri AB maddelerinin tamamını uygulamamaktadır ve AB kurumlarında temsil edilmemektedir.

Türkiye, AEA üyesi değildir. Fakat, 1996 yılından beri AB ile Gümrük Birliği Mutabakatı’na sahiptir. Bu muahede, Türkiye’ye AEA’ya misal formda kimi ticari avantajlar sağlamaktadır.