Atatürk’ün Naaşının Anıtkabir’e Naklinin Renkli Görüntüleri Ortaya Çıktı: ”Düğmelerini Kopararak Uğurladı”

Gürel, “İstanbullular, onu son defa uğurlamışlardır. Ülkemizin Yahudi vatandaşları; bu güzel insanı kendi (matem) geleneklerine göre ‘gömleklerinin ceketlerinin düğmelerini kopararak’ uğurlamıştır. Gömleklerin, ceketlerin düğmeleri kopartılarak uğurlamak; ‘senden sonra eksiğim’ demekmiş” dedi.

İtalyanlar tarafından sonradan renklendirildiği öğrenilen görüntülerde, Atatürk’ün Türk bayrağına sarılı naaşının top arabasıyla taşınması ve Anıtkabir’de düzenlenen törenden kareler yer aldı.

Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Başkan Başdanışmanı, araştırmacı Ahmet Gürel, 1997 yılından itibaren Mustafa Kemal Atatürk ile ilgili arşiv araştırması yaparak, sayısız fotoğraf ile görüntüsüne ulaştı.

Gürel, bu kapsamda Atatürk’ün naaşının 10 Kasım 1953 tarihinde Ankara Etnografya Müzesi’nden alınarak, Anıtkabir’e nakledildiği törenin renkli görüntülerine ulaştı. Gürel, görüntüleri Ege Üniversitesi’nde görev yapan bir öğretim üyesinden 4 yıl önce aldığını açıkladı.

Anıtkabir’de yapılan törene 3 yaşında anne ve babasıyla katılan Gürel, söz konusu görüntülerin daha sonradan İtalyanlar tarafından renklendirildiğini öğrendiğini belirtti.

Görüntülerde, Atatürk’ün Türk bayrağına sarılı naaşının top arabasında ve omuzlarda Etnografya Müzesi’nden Anıtkabir’e taşınması ile düzenlenen tören yer aldı.

Atatürk’ün naaşının, törende konuşan Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın “Şimdi seni kurtardığın vatanın her köşesinden gönderilen mukaddes topraklara veriyoruz. Senin hakiki yerin daima inandığın ve bağlandığın Türk milletinin minnet dolu sinesidir. Nur içinde yat” sözlerin sonrası Anıtkabir merdivenlerinden ebedi istirahatgahına askerlerin omzunda taşındığı görüldü.

Atatürk’ün naaşının Anıtkabir’e yolculuğu sırasında çekilen görüntülerde; cadde ve sokakları, evlerinin balkon ve pencerelerini dolduran vatandaşlar da yer aldı. Gürel, Atatürk’ün ölümünün 85’inci yıl dönümünde, DHA’ya yaptığı açıklamada, Ulu Önder’in vefatının ardından Dolmabahçe Sarayı’ndan Ankara’ya uzanan yolculuğunu anlattı.

“Mustafa Kemal’i, 10 Kasım 1938 sabahı kaybettik. Ölüm belgesini imzalayanlardan Prof. Mehmet Kamil Berk, Atatürk’ün çenesini ipek mendille bağladı” diyen Gürel sözlerine şöyle devam etti:

”9 gün boyunca, Atatürk’ün önünden, İstanbullular hıçkıra hıçkıra geçmişlerdir. On binlerce kişi, Atatürk’ü son kez görmek için Dolmabahçe Sarayı’nı ziyaret etmiştir. 17 Kasım 1938’de sarayda çıkan izdihamda 11 kişi ölmüştür. Cenaze namazı, 19 Kasım sabahı yerel saatle 08.10’da İslam Tetkikleri Enstitüsü Müdürü Ord. Prof. Mehmed Şerafeddin Yaltkaya tarafından Türkçe olarak kılınmıştır. Dini tören sırasında fotoğraf çekimine izin verilmemiştir.”

Dolmabahçe’den alınan Atatürk’ün naaşının Fındıklı ve Haliç üzerinden Eminönü’ne ulaştırıldığını hatırlatan Gürel, “İstanbullular, onu son defa uğurlamışlardır. Ülkemizin Yahudi vatandaşları; bu güzel insanı kendi (matem) geleneklerine göre ‘gömleklerinin ceketlerinin düğmelerini kopararak’ uğurlamıştır. Gömleklerin, ceketlerin düğmeleri kopartılarak uğurlamak; ‘senden sonra eksiğim’ demekmiş. Naaş önce Zafer Torpidosu’na alınır ve daha sonra da Yavuz Zırhlısı’na. Yavuz Zırhlısı’nın selam atışına, İngiliz, Sovyet, Alman, Fransız, Rumen ve Yunan gemileri iştirak etmişlerdir” dedi.

”Aynı gece naaşı, İzmit’e oradan da aynı günün akşamı 20.30’da Ankara’ya götürülmüştür. 20 Kasım 1938’de Ankara’da başta Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Meclis Başkanı Abdülhalik Renda, Başbakan Celal Bayar, hükümet bakanları olmak üzere devlet erkanı tarafından karşılanan cenaze, TBMM önünde hazırlanan katafalka konulmuştur” diyen Gürel sözlerine şöyle devam etti:

”Ankara halkı, liderlerini saygı ile uğurlarken İngiltere’nin en büyük askeri Mareşal Birdwood, tek ayağı üzerinde Halk Evi balkonundan Atatürk’ü selamlamıştır. 21 Kasım 1938 günü, onun naaşı Ulus Meydanı’ndan, Etnografya Müzesi’ne ulaşırken 80 Türk askeri onun top arabasını taşımışlardır. Atatürk, 12 milletvekilinin omuzunda ve yabancı devletlerden gelenlerin de katıldığı tören ile Ankara Etnografya Müzesi’ndeki geçici kabrindeki katafalkta konmuştur.”

Gürel, 21 Kasım 1938 günü Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün, Atatürk üzerine bir radyo konuşması yaptığını belirterek, şunları kaydetti:

‘Ankara’daki Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nden (GATA) bu amaçla gelen patolog Prof. Lütfi Aksu tarafından Atatürk’ün naaşı mumyalanmıştır. Atatürk’ün naaşı, Etnografya Müzesi’nde 15 yıl kalmıştır. Atatürk’ün anıt mezarı Anıtkabir’in yapımına 9 Ekim 1944’te başlanmış ve inşası 1 Eylül 1953’te tamamlanmıştır. 10 Kasım 1953’te Atatürk’ün cenazesi, Ankara Etnografya Müzesi’nden alınarak, Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın katıldığı bir törenle Anıtkabir’e getirilmiştir. Orada konuşmasını yaptıktan sonra ebedi istirahatgahına indirildi. O törende bulunmanın onurunu ömür boyu yaşamaktayım.’

İşte o anlar!