İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin içinde bulunduğu helikopter Azerbaycan dönüşünde kayboldu. Uçağın sert iniş yaptığı açıklanırken, kaza yapmış olabileceği üzerinde duruluyor. Reisi ile beraberindeki heyeti arama çalışmaları için Tahran’ın talebi üzerine Türkiye de grup gönderdi.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyeti taşıyan helikopterin makus hava şartları yüzünden ormanlık alanda sert iniş yaptığı bildirildi. Olay, Reisi’nin, İran’ın kuzeybatı eyaleti Doğu Azerbaycan’da, Azerbaycan hududunda bulunan bir barajın açılışını yaptıktan sonra dönüşü sırasında meydana geldi. Konvoyda bulunan üç helikopterden ikisi problemsiz halde iniş yaparken Reisi’nin bulunduğu helikopterin Culfa kenti yakınlarında sert iniş yaptığı belirtildi. Kaza yapmış olabileceği üzerinde durulan helikopterde Dışişleri Bakanı Hüseyin Abdullahiyan, Doğu Azerbaycan Valisi Malek Rahmati ve manevî başkan Ali Hamaney’in temsilcisi Ayetullah Muhammed Ali Ale-Haşim bulunuyordu.
İran Cumhurbaşkanı Reisi, dün Azerbaycanlı mevkidaşı İlham Aliyev ile birlikte Aras Irmağı üzerinde ortaklaşa inşa edilen üçüncü baraj olan Kız Kalesi’nin açılışını gerçekleştirmişti. Kaza dönüş yolunda yaşandı.
BÖLGEDE AĞIR SİS VE YAĞIŞ VAR
240 farklı arama kurtarma takımının bölgeye yönlendirildiği kaydedilirken, makus hava şartları nedeniyle hava kurtarma takımlarının dönmek zorunda kaldığı, bu nedenle çalışmaların karadan sürdüğü bildirildi. İranlı yetkililer tarafından Reisi’nin helikopterinin sert iniş yaptığının bildirilmesinin üzerinden 8 saat geçmesinin akabinde İran Doğu Azerbaycan İhtilal Muhafızları Komutanlığı, helikopterin yerinin tespit edildiğini bildirdi fakat ayrıntılı bilgi paylaşılmadı.
Reisi ve Dışişleri Bakanı Abdullahiyan’ın helikopterin içinden çekilmiş kaza öncesine ilişkin imgeleri.
‘DURUM ENDİŞE VERİCİ’
İran resmi haber ajansı IRNA da, helikopter ve kaza yerindeki mürettebattan birinin cep telefonundan sinyal alındığını ve bölgeye askerler sevk edildiğini bildirdi. İranlı bir yetkili Reuters’a “Helikopter kazasının akabinde Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Emirabdullahiyan’ın hayatı risk altında” açıklamasında bulundu. Yetkili, hâlâ umutlu olduklarını lakin olay yerinden gelen bilgilerin çok tasa verici olduğunu tez etti.
İran Kızılay Lider Yardımcısı dün gece Türkiye saatiyle 00.45’te yaptığı açıklamada, helikopterin bulunduğuna ihtimal verilen noktalardan birine 3 saat uzaklıkta olduklarını söyledi.
TÜRK TAKIMLAR YARDIMA GİTTİ
Tahran’ın talebi üzerine Türk arama kurtarma gruplarının de bölgeye gönderildiği açıklandı. AFAD’dan yapılan açıklamada, “İran, ülkemizden gece görüşlü arama kurtarma helikopteri talep etmiştir. Van ve Erzurum AFAD vilayet müdürlüklerimizden 32 dağcı arama kurtarma çalışanı ile 6 araç bölgeye intikal etmek üzere yola çıkmıştır. Ayrıyeten Ankara, Diyarbakır ve Konya’dan 15’er kişilik dağcı arama kurtarma işçimiz teyakkuz halindedir” denildi. Ulusal Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da arama kurtarma faaliyetlerine katılmak üzere bir Akıncı İHA ve bir gece görüş kabiliyetli Cougar tipi helikopter gönderildiği belirtildi. Akıncı’nın dün gece bölgede yaptığı arama uçuşu onbinlerce kişi tarafından online platformlardan canlı takip edildi.
İran Dini Lideri Ali Hamaney
‘AKSAMA YAŞANMAYACAK’
İran’ın dini başkanı Ali Hamaney de, Cumhurbaşkanı Reisi ve beraberindekilerin selameti için herkesten dua istedi. Hamaney yaptığı konuşmada, “Yüce Allah’ın Cumhurbaşkanı ve yanındaki arkadaşlarını millete bağışlamasını umuyoruz. Herkes dua etsin. İran halkı endişelenmesin, ülkenin işlerinde rastgele bir aksama meydana gelmeyecektir” tabirlerini kullandı.
‘DUA EDİN’ PAYLAŞIMI
İran Cumhurbaşkan Reisi’nin helikopter kazası sonrasında İran resmi televizyonu, Reisi için selamet duaları yayınlayarak İranlıları dua etmeye çağırdı. Reisi’nin Instagram hesabından yapılan paylaşımda ise “Benim için dua edin” sözlerine yer verildi. Başşehir Tahran’daki Veli-yi Asr Meydanı’nda toplanan halk, Reisi ve beraberindeki yetkililer için dua etti.
DESTEK AÇIKLAMALARI
İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Reisi’nin helikopterinin bulunması için tüm imkânların seferber edilmesi talimatını verirken, kaza nedeniyle İran’a takviye bildirileri yağdı.
-Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan X platformunda yaptığı paylaşımda, “İran Cumhurbaşkanı, kardeşim Sayın İbrahim Reisi ve heyetinin bir helikopter kazası geçirmiş olması bizleri derinden üzmüştür. Türkiye Cumhuriyeti olarak İran makamlarıyla tam irtibat ve uyum halinde hadiseyi yakından takip ettiğimizi ve gereken her türlü takviyesi vermeye hazır olduğumuzu söz etmek istiyorum. Komşumuz, dost ve kardeş İran halkına ve hükûmetine milletim ismine geçmiş olsun dileklerimi iletiyor, Sayın Reisi ve heyetinden bir an evvel uygun haberler almayı umuyorum” ifadelerini kullandı.
-Türk Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada da “Arama kurtarma faaliyetlerine her türlü dayanağın sağlanması için harekete geçilmiştir” denildi.
-Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de, “Komşu, dost ve kardeş bir ülke olan Azerbaycan her türlü dayanağı vermeye hazırdır” dedi.
– ABD Dışişleri Bakanlığı, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi taşıyan ve “sert iniş” yaptığı belirtilen helikopter kazasıyla ilgili gelişmeleri yakından takip ettiklerini açıkladı.
– AB Kurulunun kriz idaresi ve insani yardımlardan sorumlu üyesi Janez Lenarcic de, X hesabından yaptığı açıklamada, İran’ın yardım talebi üzerine helikopter kazası nedeniyle Copernicus Acil Durum İdare Hizmeti’nin aktive edildiğini duyurdu.
-Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Erivan’ın İran’dan gelen haberler karşısında şok olduğunu belirterek, X’te, “Kurtarma operasyonları devam ederken, İran’ın yakın ve dost komşusu olan Ermenistan, gerekli her türlü takviyesi sağlamaya hazırdır” paylaşımında bulundu.
–Birleşmiş Milletler (BM), Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, “Genel Sekreter Antonio Guterres, İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin helikopterinde yaşanan olaya ait haberleri tasayla takip ediyor” açıklamasında bulundu.
GÜVENLİK KURULU ACİL TOPLANDI
Arama kurtarma çalışmalarının sürdüğü bölgede ağır sis ve yağış olduğu bildirilirken, İran Ulusal Güvenlik Kurulu Ali Hamaney’in de iştirakiyle acil toplantı kararı aldı.
SABOTAJ KUŞKUSU VE ÖLDÜ İDDİASI
3 helikopter ortasından Reisi’nin bulunduğu helikopterin kaza geçirmesi, hava koşullarının makûs olduğunun bilinmesine karşın helikopterin havalanması akıllara sabotaj ihtimalini getirirken, kaza haberinin duyulmasının akabinde birkaç saat içerisinde İsrail medyasında İbrahim Reisi’nin hayatını kaybettiğine dair argümanlar yayınlandı.
ABD ÜRETİMİ HELİKOPTER
Reisi’yi taşıyan çeşitli helikopterler bulunuyor. Milletlerarası yaptırımlar İran’ın kesim temin etmesini zorlaştırıyor. Askeri hava filosu da büyük ölçüde 1979 İslam Devrimi’nden öncesine dayanıyor. Reisi’nin dün, ABD imali Bell 412 helikopter ile havalandığını gösteren fotoğraflar yayınlandı.
İRAN DİNİ LİDERİ HAMANEY’İN VELİAHTI İBRAHİM REİSİ KİMDİR?
-Sert bir rejim yanlısı olduğu bilinen İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in potansiyel halefi olarak görülüyor.
-1988 yılında İran devrim lideri Humeyni’nin talimatıyla hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren komitede yer aldı. O periyot yaklaşık 3 bin kişinin idam edildiği öne sürülüyor.
-Siyasi tutukluların idam edilmesinde ve 2009’daki toplumsal çalkantıların bastırılmasında oynadığı rol nedeniyle Kasım 2019’da ABD tarafından yaptırım listesine alındı.
-63 yaşındaki Reisi daha önce İran yargısını yönetiyordu. 2017’de, ölçülü din adamı Hasan Ruhani’ye karşı cumhurbaşkanlığına adaylığını koydu fakat seçimleri kaybetti.
-2021’de yapılan ve İran tarihinin en düşük iştirakinin yaşandığı seçimlerde oyların yaklaşık yüzde 62’sini alarak cumhurbaşkanı seçildi.