14 yıllık ‘Diyar ray masalı’ yine gündemde

Diyarbakır’da birinci kere 2010 yılında HDP’li Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir tarafından gündeme getirilen hafif raylı sistem ile ilgili dünya bankası ile devrin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan yardımcısı Bülent Arınç ile görüşmeler yapılarak dayanak istendi. 2012 yılında projesi ve maliyeti çıkarıldı, 250 milyon liralık maliyet çıkarılmasına karşın bir türlü başlanılamadı. 30 Mart 2014’teki yerel seçimlerinde belediye başkanı seçilen Gültan Kışanak tarafından tamamlanması beklenen ve yılan öyküsüne dönen proje daima gündemde tutulmasına karşın bir türlü hayata geçirilemedi. 

Kışanak’ın terör soruşturması kapsamında tutuklanmasıyla 1 Kasım 2016 günü Ankara Etimesgut Kaymakamı Cumali Atilla kayyum olarak atandı. 

YERE GÖĞE SIĞDIRAMADIĞI PROJE YALNIZCA LAFTA KALDI

2017 yılında projesi Başbakanlık tarafından onaylanan hafif raylı sistemin 14 kilometre uzunlukta 18 durak olacağı tekrar maket projelerle şaşaalı bir basın toplantısıyla kayyum Cumali Atilla tarafından kamuoyuna duyuruldu. Atilla, Kent trafiğini rahatlatacak bu projede tıpkı anda 30 vagonun çalışacağını, 3 vagonun ise acil durumlar için hazır bekleyeceğini, tarihi Surlara ziyan vermemesi için de rayların etrafına özel izolasyon yapılacağını belirtti. Atilla, “Raylı sistem iki etaplı çalışacak. Ulaşım ana planı kapsamında Ekinciler Caddesi’ni yayalaştırma projemiz var. Bu caddeden Yalnızca tramvay geçecek. Ekinciler Caddesi’ndeki bölgeyi araç trafiğinden arındıracağız. Birinci etap, 14 kilometre uzunluğunda raylı sistem, Dağkapı’dan başlayıp, Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne ulaşacak. 2. etap ise, Diclekent kavşağından, 500 konutlar istikâmetine kadar gidecek. Raylı sistemimiz, kentin trafik problemini da değerli oranda rahatlatacak. Diyarbakır’ımıza iyi, uğurlu olsun” dedi, fakat yalnızca demekle kaldı. Zira projeye dair bir kazma dahi vurulmadı. 

3 YILDA YAPMADI, OY VERİN YAPAYIM DEDİ, KADAYIF FATURALARIYLA GÜNDEME GELDİ

31 Mart 2019 yerel seçimlerinde kayyum iken AKP’den Büyükşehir Belediye Lider adayı olan Cumali Atilla kayyum olarak vazife yaptığı 3 yılda bir kazma dahi vurmadığı projeyi bu defa lokal seçim vaadi ortasına aldı. Seçilmesi halinde hafif raylı sistemi hayata geçireceğini vaat etse de seçimi açık orta farklı kaybetti. HDP’li rakibi Dr. Selçuk Mızraklı Belediye Lideri seçilince kayyum Atilla apar topar kentten ayrıldıktan sonra Ankara Altındağ’a kaymakam olarak atandıktan sonra ismi adapsız ihaleler, çerez ve burma kadayıf harcamamalarıyla ilgili şaibeli yüksek faturalarla gündeme geldi. 

KUYUMCU BELGESİNDE İSMİ GEÇİNCE MERKEZE ALINDI

HDP’den lider seçilen Selçuk Mızraklı’nın misyon mühleti ise 5 ay sürdü. 19 Ağustos 2019 günü Vali Hasan Basri Gülezoğlu kayyum olarak atandı. Güzeloğlu’da kayyum olduktan sonra düzenlediği basın toplantısında bayat bir gereç haline gelen hafif raylı sistemi gündeme getirip projeyi en kısa vakitte hayata geçireceklerini ileri sürdü. Fakat Vali Güzeloğlu’nun ismi, kar hissesi ismi altında kamu görevlilerine yüksek faiz veren ve akabinde yüklü ölçüde parayla kaçarken yakalanan Zerya Kuyumculuk belgesinde geçince mülkiyeliler kararnamesiyle merkeze çekilince hafif raylı sistem diğer bahara kaldı. 

BİLBOARDLAR GÖRSELLERLE SÜSLÜ CÜMLELERLE DONATILDI

12 Mayıs 2022’de Ali İhsan Su Diyarbakır Valiliğine atanınca tıpkı vakitte Büyükşehir Belediyesine de kayyum oldu. Hafif raylı sistem tekrar gündeme geldi ve 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde AKP’nin seçim vaadi ortasına girdi, kentteki billboardlar projenin maket görselleriyle süslendi, “Böyle olacak, Diyarbakır’a yakışacak” üzere süslü cümlelerle pazarlansa da tekrar tek bir çivi çakılmadı. Üstelik 2023 yılında Vilayetler Bankası bu proje için 642 milyon lira ödenek gönderdi, lakin kayyumlar “İhtiyaç yok” diyerek projeye başlamayınca para geri gitti. 2017 yılından beri Vilayetler Bankası bu proje için ödene ayırdı, lakin proje yalnızca reklam panolarındaki görselleriyle kaldı.

DEM PARTİ GELDİ 14 YIL SONRA YENİDEN TIPKI NAKARAT

Serra Bucak’ın DEM Partiden Büyükşehir Belediye Başkanı seçilmesiyle hafif raylı sistem yeniden sumen altından çıkarılarak Diyarbakır’ın gündemine taşındı.

Belediyenin resmi web sayfasında, hafif raylı sistem Projesini hayata geçirmek için çalışmalara başlandığı, toplu taşımayı rahatlatmak, halka konforlu, inançlı ve ucuz toplu ulaşım hizmeti sağlamak emeliyle 8 yıldır rafta bekletilen projenin revize edildiği bildirildi. Bir uçtan öbür uca 37 dakikalık bir müddette günlük 75 bin yolcu taşınmasının planlandığı, 2040 yılına kadar bu kapasitenin artırılarak devam ettirileceği vaat edildi. Proje revizyonu bittikten sonra proje ihalesi ile imaline bu yıl içinde başlanacağı ileri sürüldü. 14 yılda 3 belediye başkanı, 3 kayyum gören Diyarbakır Büyükşehir Belediyesinde proje ile ilgili tek bir adım atılmadı.