Yurtdışı turlarında senet formülü… Kredi kartı yasaklanınca yeni yöntemler çıktı

Geçen yıl Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) yurtdışı alışverişte taksitlendirme imkânını büsbütün kaldırılınca turizmci talebin canlanması için farklı ödeme sistemleri geliştirdi. Edindiğimiz bilgilere nazaran, kimi acenteler senet sistemine dönerken, kimileri da kredi kartı olmadan taksit yapıyor. Bunu da müşterinin istediğine nazaran ödemeyi aylara bölerek sağlıyor. Kimileri da ödemede kolaylık sağlamak için toplam meblağın yüzde 25’ini ön ödeme formuna alıyor; kalanının da çeşit tarihinden 45 gün evvel ödenmesini istiyor. Böylelikle ödeme esnekliği sağlamış oluyor. Turizmcilere nazaran, bu ödeme kolaylığı aracılığıyla toplam talepte yüzde 30’luk bir artış öngörülüyor. Biz de acenteleri aradık, ayrıntıları öğrendik.

Acenteler, bu ödeme sistemini talebin güçlenmesi için müşterilerine sundukları ödeme kolaylığı olarak tanımlıyorlar.

Bu durumun yasal olup olmadığını sorduğumuzda ise bir sorun olmadığını, zira bunun kredi kartına taksit uygulaması değil, müşteriyle bir mukavele olduğunu ve her ay ödenecek fiyatın elden, IBAN yoluyla ya da mail order sistemiyle ödenebileceğini belirtiyorlar.

NASIL TAKSİT YAPIYORLAR?

Acenteler öncelikle tıp bedelinin yüzde 25’ini ön ödeme halinde alıyor. Kalan ödeme ise eşit olacak formda aylara bölünüyor. Kimi acenteler ön ödeme ve son ödeme formunda planlarken, kimileri ise cins tarihine kaç ay varsa o ay kadar taksit yapabiliyor.

Acenteler ödemeyi ya da TL olarak kabul edebiliyor. Lakin TL olarak anlaşılırsa şimdiki kur üzerinden hesaplandığı için ödemenin yapılacağı günün ödeme kaideleri geçerli oluyor. Yani son ödeme tarihinde şayet kur artmışsa ortadaki fark da isteniyor.

15 YIL ÖNCESİNE GERİ DÖNÜLDÜ

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Lideri Başdanışmanı Hamit Kuk, acentelerin müşteriyle ortasındaki taksit sistemini şöyle anlattı: “Ekonomik önlemler ismi altında kredi kartına taksit kaldırıldı. Lakin parası olan da taksit yaptırmak istiyor. Acente de kredi kartına yapamadığından olağan taksit yapıyor. Onu da senetlendirme biçiminde yapıyor. 10-15 sene evvel de bu sistem vardı, artık eski sisteme döndü. Bu yasak değil, müşteri ile acente ortasında bir alışveriş. Lakin senet sistemi her müşteriye yapılmıyor. Garantiye almak için şöyle de yapılıyor: Örneğin vatandaş 4 ay sonraki çeşide yazıyor kendini ve çeşide kadar 4 ay içerisinde 4 taksit yapayım diyor. Yolcu tatile çıkacağı vakte kadar taksitlerini ödemiş oluyor. Bu sistemde senet bile düzenlenmiyor. Tatil protokolüne yazıyor, vatandaş da maaşını alınca acentenin hesabına yatırıyor.” Kuk ayrıyeten, ödeme kolaylığının en az yüzde 30 talepte olumlu istikamette artış sağlayacağını da belirtti.

Hamit Kuk

‘ÖDEMELERİ DOKÜMAN KARŞILIĞI YAPIN’

Peki, ödeme esnekliği sunulan vatandaş nelere dikkat etmeli? Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanvekili Avukat İbrahim Güllü, şunları önerdi:

– Ödemeler kesinlikle bir evrak üzerinden gerçekleşmeli. Tüketicinin hak araması açısından yaptığı ödemeyi ispatlaması için evraka dayalı süreç yapılmalı. Evrak olduğu takdirde vatandaş bir dert yaşamayacaktır.

– En inançlı yol, ödemenin şirketin banka hesabına yapılması. Fakat ödeme elden ya da senetle yapılacaksa, yapılan mukaveleye açıkça kaç senet yapıldığının yazılması gerekiyor.

– IBAN’a ödeme yaparken de açıklamaya ne karşılığı ödeme yapıldığı belirtilmeli.

HER 5 ŞAHISTAN 1’İ BAŞVURUYOR

Prontotour da ‘P Taksit Ödeme’ ismi altında bir ödeme sistemi sunuyor. Prontotour Yönetim Kurulu Lideri Ali Onaran, “P Taksit bir kredilendirme değil, müşteri tatile gitmeden 30 gün önceye kadar ödemeyi böldüğümüz bir sistem. Örneğin müşteri 1.000 dolarlık bir tipi 5 ay evvelden alırsa ödemeyi 4’e bölebiliyor. Bu bir taksit değil, yalnızca ödeme kolaylığı. Her 5-6 şahıstan biri P kolayı uyguluyor” bilgisini verdi.

Ali Onaran