Merkeze bağlı Dölek köyünde dağlardan toplanan birkaç farklı çamurun birleşimiyle yapılan, konutların bahçelerinde bilhassa bayanların el …
Kentin 10’uncu coğrafik işaretli eseri olarak kayıt altına alınan güveç, çorbadan sarmaya, etten zerzevat yemeklerine birçok yiyeceğe farklı lezzet katan otantik pişirme kabı olarak öne çıkıyor.
Köylerde hala klasik tekniklerle üretilen güveçler, köye gelen esnaf tarafından alınarak civar vilayetlerde de satışa sunuluyor. Dölek köyünde 65 yaşındaki Şengül Çolak, AA muhabirine, çocukluğundan beri güveç üretimiyle uğraştığını söyledi.
YOLU OLMAYAN YERDEN ALIYORLAR
Güveç kabının yemeğin lezzetine lezzet kattığına dikkati çeken Çolak, şöyle devam etti: “Yapımı çok zahmetli. Dağın gerisinden, yolu olmayan noktalardan çamur alıyoruz.
Her çamurdan da yapamıyoruz. Çamuru karıştırıp sonrasında ayaklarımızla ezerek ıslatıyor, elimizle form veriyoruz. Taşla düzleştirip kurutuyor, tandırda yakıyoruz.
Birçok süreçten geçiriyoruz. Artık kullanımı güç diye çelik tencereler tercih ediliyor. Evvelden yemekler bu kaplarda yapılırdı. Bu eseri yapıp köy olarak satardık. Güveç kabı verip arpa, buğday, un üzere materyaller alarak geçimimizi sağlardık.”
‘TOPRAĞI SIRTIMIZDA DAĞLARDAN TAŞIYORUZ’
Çolak, güveçleri köye gelen özel müşterileri ile tüccarlara sattıklarını anlattı. Emekli öğretmen Kenti Çolak (67) da Dölek güvecinin en ayırt edici özelliğinin bölgenin toprak karışımından üretilmesi olduğunu aktardı.
Güveç kaplarının topraktan üretilmiş bir cins organik yemek kabı olduğunu belirten Çolak, “Bu güveç kaplarının yapıldığı toprağı sırtımızda dağlardan taşıyoruz. Yeni yerler bulduk lakin oralara da yol açılması gerekiyor. Yoksa inanılmaz zahmetli bir taşıma süreci var. Yetkililerden de bu noktada dayanak bekliyoruz.” dedi.
Eşi Şengül Çolak’ın güveç üretimi konusunda maharetli olduğunu, kendisinin de yardım ettiğini lisana getiren Çolak, kapların kalite ve büyüklüğüne nazaran fiyatlarının 25 ile 80 lira ortasında değiştiğini söz etti.
Çolak, 20 kişinin yemek yiyeceği büyüklükte güveçler yapabildiklerini de kaydederek, bu kaplarda yapılan yemeğin lezzetinin arttığını ve bir hafta bozulmadan saklanabildiğini vurguladı.
TALEP ÇOK
Köy sakinlerinden Naci Balaban ise güveç imalinin nesilden jenerasyona aktarılan ve bilhassa bayanların başrolde olduğu bir sanat olduğuna işaret etti.
Bir vakitler köyde herkesin güveç yapıp satarak geçimini sağladığını, kıtlık vakitlerinde dahi köyde kasvet yaşanmadığını anlatan Balaban, “Bölge vilayetlerine kamyon kamyon güveç satardık. Hanlar güveçlerimizle dolardı. Erzurum’dan Ağrı’ya her yere Dölek güveci giderdi.” tabirlerini kullandı.
Balaban, esere talebin çok olduğunu lakin eskisi kadar yapanın kalmadığını, gençlerin çok ilgi göstermediğini belirterek, bilhassa ramazanlarda çok ilgi gördüğünü kelamlarına ekledi.
