Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, bu yıl hem devam eden gübre krizinin hem de Türkiye’nin ziraî eserlerde ithalatçısı olduğu Rusya ve Ukrayna’nın ortasındaki tansiyonun, besin fiyatlarını artırıcı tesir yapabileceğini söyledi.
TZOB Genel Lideri Bayraktar, Rusya ve Ukrayna ortasında yaşanan sıkıntılar bağlamında ithalat kahırları, ziraî girdilerde yaşanan fiyat artışları ve kar yağışının üretime tesiri mevzularında açıklama yaptı.
Bayraktar, “Rusya ve Ukrayna ortasındaki buhrandan ötürü ithalatta sorun çıkması, başta ekmek olmak üzere besin fiyatlarını olumsuz etkileyecektir” dedi.
Eser bulunamamasının kıymetli ölçüde buğdayın işlenmiş eserlerinin ihracatının kısıtlanmasına ve fabrikalarının çalışmamasına sebep olacağına işaret eden Bayraktar, bunun önlemlerinin şimdiden alınması gerektiğini vurguladı.
Buğday ithalatının neredeyse tamamı Rusya ve Ukrayna’dan Bayraktar, Türkiye’nin geçen yıl toplam buğday ithalat ölçüsünün yüzde 86,6 ‘sını Rusya ve Ukrayna’dan gerçekleştirdiği bilgisini verdi.
Ayrıyeten arpa ithalat ölçüsünün yüzde 79,4 ‘ünün, ayçiçeği ithalat ölçüsünün yüzde 11,4’ünün ve soya ithalat ölçüsünün ise yüzde 13,3’ünün tekrar bu ülkelerden yapıldığını aktaran Bayraktar, “Bu ülkelerden en yüksek ithalat buğdayda yaşandı” dedi.
Stratejik eserlerde ithalata bağımlı olan Türkiye’nin, iki ülke ortasındaki buhrandan ziyan alabileceğine işaret eden Bayraktar, “Özellikle yerli üreticimiz bu bağımlılıktan en fazla olumsuz etkilenen kesim olmaktadır” diye konuştu.
Datalar Türkiye’de buğday üretiminin giderek azaldığını ortaya koyuyor. Ülkede geçtiğimiz yıl 17.6 milyon ton buğday üretilirken 6.4 milyon ton da ihraç edilmişti. ????
“Fiyatlar artacak, üretmekten öteki baht yok” Öte yandan Bayraktar, Türkiye’nin tüketimde gereksinim duyduğu buğday ve arpayı, çiftçiye verilecek takviyelerle rahatlıkla üretebileceğini vurguladı.
Bayraktar ayrıyeten, girdi maliyetlerindeki artışlara da dikkat çekti.
“Gübre fiyatları çeşitlerine nazaran bir evvelki aya nazaran yüzde 8-9 gerilese de, 2021 Ocak’a nazaran son bir yılda, amonyum sülfat gübresi yüzde 508, üre gübresi yüzde 314, CAN gübresi yüzde 300 oranında arttı” dedi.
Çiftçinin bu ay üst gübreleme yapması gerektiğini lakin gübre fiyatlarının çok yüksekliği nedeniyle üreticinin kâfi ölçüde gübre kullanamayacağını anlatan Bayraktar, “İlkbaharla birlikte yazlık ekim yapacak olan üreticilerimiz de yüksek fiyatlardan olumsuz tarafta etkilenecektir” diye konuştu.
Bu durumun besin enflasyonu tetikleyeceğinin altını çizen Bayraktar, şöyle devam etti:
“Yeterince gübre kullanamayacak üreticilerimiz eserinde randıman ve kalite kaybı yaşayacaktır. Bu durum yurtiçi eser fiyatlarını artırırken, tüketimin karşılanabilmesi için dünya fiyatlarının yüksek olduğu bu devirde ülkemizi daha fazla ziraî eser ithalatına mecbur bırakacaktır. Yüksek fiyattan yapılan ithalat ve yurtiçi eser fiyatlarının artması da zati yüksek seyreden besin enflasyonunu daha da artıracaktır.
Bu yıl ziraî üretimdeki problemler giderilemezse çok daha yüksek besin fiyatlarıyla karşı karşıya kalabiliriz. Ülkemizde hanehalkının gelirinin yaklaşık yüzde 50’si besine harcanıyor. Bu durum besin enflasyonunun halkımızı nasıl etkilediğini, beslenme alışkanlıklarını nasıl değiştirdiğini açıkça gösteriyor.
FAO’nun besin fiyatları endeksi ve varsayımları bu yılda memleketler arası piyasalarda istikrarın çok mümkün olmadığını gösteriyor. Ülkemizde üretimden kaynaklı besin eksikliğinin ithalatla karşılanması çok daha kıymetli olacaktır. Bunu önlemek için ne gerekiyorsa yapmalı ve bütün imkanlar zorlanmalıdır. Ülkemizde ekilmedik arazi bırakılmamalı, üreticiye kâfi takviyeler süratli bir formda ulaştırılmalıdır. Besin enflasyonunu önlemek için üretimi artırmaktan diğer dermanımız yoktur.”