Almanya’nın kurumsal skandallarının en sonuncusu Wirecard, değerli bir soruyu ortaya çıkardı. Almanya neden yatırımcıları koruyamıyor? Almanya …
Almanya’nın kurumsal skandallarının en sonuncusu Wirecard, değerli bir soruyu ortaya çıkardı. Almanya neden yatırımcıları koruyamıyor? Almanya’nın dışındakiler, görece aydınlanmış bir kapitalizm çeşidi olan Rhineland modeline hayran, lakin bu bireylerin Wirecard’ın iflasını ayrıntılı bir halde incelemesi gerekiyor.
Almanya’nın kurumsal düzenlemesinin en büyük sorunu, hissedarların idaresi sorumlu tutacak gücünün olmaması. Wirecard hissedarları, şirketin CEO’su Markus Braun’a yıllık toplantılarda sorular yöneltti. Lakin hissedarların, CEO’yu yanıt için sıkıştırma bahtı olmadı. Alman hukuku, bir şirketin idare şurası üyelerinin kimi soruları geçiştirmek için yüzeysel karşılıklar vermesine fırsat sağlıyor.
Hissedarların haklarında yaşanan bu erozyon, Almanya’nın kurumsal alanında bulunan meselelerden biri. Emsal bir sorun da, Almanya’nın iki katmanlı idare konseyi ve kontrol heyeti sisteminin, gerekli denetimleri sağlayamıyor olması. Wirecard’ın kontrol heyeti, idarenin usulsüzlükleri hakkında bir fikri olmadığını söyledi. Millet vekili Florian Toncar, dış kaynaklı kontrol şirketlerinin, direkt kontrol heyeti ütelerine rapor vermesi gerektiğini söyledi. Tüm bu süreçte en çok etkilenen ögelerden olan yatırımcıların ise özel kontrol hakları olmalı.
Fakat bunun yerine, kanunlar birleşme ve sermaye artırımları için süratli karar alınması emeliyle yatırımcıların idare konseyi üzerindeki tesirini kısıtladı. Yöneticiler birtakım küçük hissedarların şirketlerin stratejilerine mani olduğunu ve bu yolla kendileri için kar sağlamata çalıştıklarını öne sürdü. Lakin bu az suistimallerin önüne geçmek için, küçük hissedarların haklarını ellerinden almaktan çok daha az ziyan yaratabilecek tahliller bulunuyor. Yatırımcıların susturulması, kurumların soru sormayı seven etkin yatırımcıları ekarte etme konusundaki kararlılığını yansıtıyor.
Yakın vakitte, korona virüs nedeniyle sanal olarak gerçekleştirilen yıllık genel toplantılardaki artış, yatırımcı haklarını sınırlamak için yeni imkanlar tanıdı. Almanya’nın sermaye piyasalarına olan itimat nasıl inşa edilebilir? Başlangıç olarak, Almanya kurumsal idare sistemini elden geçirmeli ve şeffaf muhasebe düzenekleri oluşturmalı. Düzgün kurumsal idare, yaptırımların aktif bir biçimde uygulanmasını gerektiriyor. Toplu davalar ve İngiltere’deki üzere yatırımcılara yapılan bilgilendirmeler, Almanya’da çoktan geride kaldı.
Fakat, Financial Times’a nazaran, olumlu noktalardan bir tanesi, Avrupa Birliği’nin Hissedar Hakları Direktifi’ne nazaran, küçük hissedarlara kontrol heyeti tarafından önerilen maaş çerçevelerine karşı çıkma hakkı tanınıyor.
Yatırımcıların kullanabileceği bu oy bağlayıcı olmasa da, küçük bir adım. Alman şirketlerinden tazminat alacaklar için birebir vakitte 1879 yılında kabul edilen prosedür de mahzur oluşturuyor. Zira bu tarihte kitlesel usulsüzlükler ya da dolandırıcılıklar göz önünde bulundurulmamıştı.
Talepleri bulunan bireylerin, hayli vakit alıcı, riskli ve yargı sistemini tıkayan bir süreç olmasına karşın, ferdî olarak dava açmaları gerekiyor. Almanya’nın yatırımcılarına hak tanıması, Avrupa Birliği kanunlarının gerektirdiği en az şartları sağlamakla da bitmemeli.
Almanya’nın zayıflayan kurumsal sistemini toparlamak ve bunu koruyan kanunları düzenlemek için birçok çalışma yapılması lazım.
Bu sırada Wirecard skandalı, Almanya’nın yanılgılarından ders almak isteyenler için birçok ipucu veriyor. Yatırımcıların haklarını korumak ve güçlendirmek, bir ülkenin yatırım için muteber olmasını sağlamanın en değerli ögeleri.
