Yaz geldi, pazar tezgahlarında ve market reyonlarında meyve – zerzevat bollaştı. Eser olmasına karşın haftalardır yüksek seyreden fiyatlar bu …
Lakin fiyatı düşen yalnızca zerzevat kümesi eserler oldu. Yaz aylarını şenlendiren meyveler ise kilosu 10-20 lira ortasında değişen fiyatlara satılıyor.
MAKAS AÇILMAYA DEVAM EDİYOR
Meyve üretici bölgelerden verilen bilgiye nazaran, evvel ılık ve kuru geçen mevsim kuralları akabinde ani yağışlar ve çiçeklenme devirlerindeki don hadiseleri rekolteyi epeyce etkiledi. Buna eklenen aracı fiyatlarıyla birlikte üretici ve tüketici ortasındaki makas açılmaya devam ediyor.
Buna nazaran son iki haftalık devirde pazarda kilosu 4-7 lira ortasında satılan domates 3-4 lira, kilosu 5-7 lira olan patlıcan ve kabak 4 lira, 8-12 lira olan biber kilo fiyatları 5-6 lira, demeti 5-6 lira olan semizotu 3.5 lira oldu.
Bezelye 5 lira, soğan 1.5-2 lira, patates 2 lira, limon 4-5 lira, fasulye 6-7 lira ortasında değişen fiyatlara satılıyor.
Çilek kilosu 10 lira iken, erik 10-14 lira, kayısı 12 lira, şeftali/nektari 12 lira, kiraz 18 lira, vişne ise 10 lira, yeni dünya (malta eriği) 14 liraya satılıyor.
KALİTE FARKI YÜKSEK
Meyve ve zerzevat ortasındaki keskin fiyat farkları hal fiyatlarında da net halde görülüyor. 7 Haziran Pazartesi ve 8 Haziran Salı günü hal fiyatlarına bakıldığında; İstanbul Hali’nde bezelye 3 lira, biber çeşitleri 2-6 lira, domates 1.5-5 lira, fasulye 3-5 lira, kabak ve patlıcan 2 lira, pazı 1 lira fiyatla çıkıyor.
Antalya Hali’nde ise biber çeşitleri 1-3 lira, domates 1.5-4 lira, kabak ve patlıcan 1 liraya satılıyor. Kumluca üretici hal fiyatlarına nazaran; domates 2 liradan, salatalık 50 kuruştan, biber çeşitleri 2-4 liradan, patlıcan ve kabak 2 liradan satılıyor.
Meyvelerde de fiyat kaliteye nazaran belirleniyor lakin her kalite kümesinde çok önemli farklar var. İstanbul Hali’nde birinci kalite çilek 10-15 lira, ikinci kalite eser ise 7-10 liraya satılıyor.
Erik kalitesine nazaran 4-10 lira, malta eriği 8 lira, karpuz 50 kuruş-2 lira, kayısı 10 lira, kiraz kalitesine nazaran 5-15 ve 20-40 lira ortasında, nektari ve şeftali 10-12 lira ortası fiyata çıkıyor.
Erkenci meyve çeşitlerinin yoğunluklu olduğu Mersin Hali’nde ise çilek çeşitlerine nazaran 3.5 liradan 10 liraya kadar değişen fiyatlara satılıyor. Erik çeşitleri 4-9 lira, karpuz 50 kuruş-1 lira, kayısı 3-8 lira, nektari 3.5-7 lira, şeftali 2.75-5.5 lira olarak fiyatlanıyor.
DON VURUNCA ÇİÇEK YANDI
Kıymetli zerzevat üretici bölgelerden Kumluca’da zerzevat kümesi eserlerde bir problem görünmüyor. Tedarik zinciri meselesiz işliyor. Kumluca Ziraat Odası Lideri Hidayet Kökce, meyve kümesinde ise bölgede yaşanan don olaylarının randımanı etkilediğini söz etti. Kökce, “Meyvelerin çiçek açtığı periyotta don olayları yaşandı, çiçekler yandı. Evvelki dönem portakal ve zeytinde olduğu üzere bu yıl da yaz meyvelerini etkiledi” diye konuştu.
10 LİRA ALTI SIKINTI
Kirazda en erken periyotta piyasaya giren eserleri sağlayan İzmir Kemalpaşa’da kiraz hasadı bitti. Kemalpaşa Ziraat Odası Lideri Bülent Oray, “Burada kirazı 5 liraya sattık. Dönem öncesinde yüzde 25 – 30 kayıp bekliyorduk lakin yüzde 40 düzeyini gördük.
18 Şubat’ta gece eksi 5 derecede don yaşandı. Yanmalar oldu. Yalnızca kirazda değil şeftali ve erik cinslerini de etkiledi. Lakin geçmiş yıllara nazaran kalite daha âlâ durumda. Üreticiler maliyetine satıyorlar, o denli bahçeler vardı ki maliyetini çıkaracak kadar eser bile elde edemedi” dedi.
İstanbul Umum Pazarcılar Esnaf Odası Lideri Mesut Şengün, pazarda zerzevat kümesinde fiyatların düştüğünü, mevsim bolluğunun hissedildiğini söyledi. Şengün, şunları söyledi:
“İlerleyen günlerde meyve üretici bölgelerin piyasaya katılmasıyla fiyatlarda bir gevşeme olabilir. Lakin meyve zerzevata oranla aslında daha az ve zahmetli üretimi var. Nakliye masrafları da çok yüksek. Fiyat biraz aşağı iner lakin kilosu 8-10 liranın altında yaz meyvesi az olacaktır.”
RANDIMANDA KAYIP YÜZDE 40 OLDU
Akdeniz Ziraat Odası Lideri Musa Yılmaz, üretici ve tüketici ortasındaki ‘fahiş’ fiyat farklarının büyük bir sorun olarak devam ettiğini belirtirken, meyvede bu yıl iklim nedeniyle yaşanan kayıpların da fiyatlarda tesirli olduğunu söyledi.
Yılmaz, “Bölgede şeftali, kayısı ve erik var yeni dünya ise artık son günleri. Örneğin kısmında şeftaliyi tüccar 2-3 lira ortasında alıyor, çiftçi hale getirebilirse 5 liraya satabiliyor. Fakat her çiftçinin bu türlü bir imkânı yok.
Eserlerimizin randımanı de az. Geçen yıla nazaran yüzde 40 randıman kaybı var. Kış aylarında hava çok ılık gitti, bahçeler uyandı, çiçek açtı. Tam çiçek periyodunda yağmur kar başladı. Bundan kaynaklı kayıplar oldu. Yüksek bölgelerde rekolte kaybı fazla” dedi.
