Kars’ın Sarıkamış ilçesinde, 1’inci Dünya Savaşı’nda Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak için başlattığı, çok sayıda …
Kars’ın Sarıkamış ilçesinde, 1’inci Dünya Savaşı’nda Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak için başlattığı, çok sayıda askerin Allahuekber ve Soğanlı dağları başta olmak üzere yöredeki çatışmalar ve dondurucu soğuklar nedeniyle şehit düştüğü Sarıkamış Harekatı, 106’ncı yılında anılacak.
Son 140 yılın en acı olaylarından birisi olan harekatta şehit olan askerleri anmak için bu yıl Sarıkamış başta olmak üzere yurdun birçok yerinde ocak ayının birinci haftasında yeni tip koronavirüs (Kovid-19) önlemleri alınarak az sayıda kişinin iştirakiyle etkinlikler yapılacak.
Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selçuk Ural, Sarıkamış Harekatı’nın çetin bir coğrafyada, kışın en soğuk devrinde başladığını söyledi.
Sarıkamış Harekatı’nın yeterli başladığını lakin 23 Aralık’ta 10’uncu Kolordu’nun harekat planının dışına çıktığını anlatan Ural, “15 Aralık’tan başlayıp 40-45 gün devam eden ve çok acı soğukların olduğu bir periyotta 22 Aralık’ta Sarıkamış Harekatı başlatıldı. Harekat için 3 kolordu görevlendirilmişti, 11. Kolordu, Karakurt tarafında şov taarruzu yaparken temel 9 ve 10’uncu Kolordu ise Allahuekber Dağları’nın güney eteklerinde başlattıkları taarruz harekatıyla düşmanı Sarıkamış önlerinde kuşatmayı ve yok etmeyi planlanmıştı.” dedi.
Hem soğuklarla hem de düşmanlarla uğraş edildi
Ural, Osmanlı Ordusu’nun 26 ve 29 Aralık’ta Sarıkamış’a büyük taarruzlarda bulunduğunu belirterek, harekatı omuzlayan 9. Kolordu’nun çetin bir coğrafyada hem soğuklarla hem de düşmanla uğraş ettiğini anlattı.
Coğrafik bilgi eksiği ve harita yetersizliği ile ölçümlerdeki yanlışlıkların, harekatın 25 Aralık gecesi başlatılmasına sebebiyet verdiğini aktaran Ural, şöyle konuştu:
Sarıkamış Harekatında Rus Ordusu’nunun önemli kayıplar verdiğini lisana getiren Ural, harekatın sonuçlarına bakıldığında çok elem verici gelişmelerin de yaşandığını belirtti.
Harekatta Ruslar’a önemli bir darbe vuruldu
Çok sayıda askerin harekatta şehit düştüğüne işaret eden Ural, şunları kaydetti:
Ural, Sarıkamış’ta askerlerin kahramanca çaba verdiğini vurgulayarak, “Sarıkamış bir kahramanlık hikayesidir zira olağan koşullarda yaz periyodunda bir askerin 20 kilometre yürüyebileceği bir ortamda 1,5 metreyi bulmuş karların içerisinde o kadar aslanın vatanı kurtarmak, bu coğrafyaya hüviyeti vermek ismine uğraş ettiği bir coğrafyadan bahsediyoruz. Her bir yerinde binlerce, on binlerce şehidin yattığı coğrafyadayız. Fedakarlığın azmin, kararlığın bir göstergesidir Sarıkamış.” sözlerini kullandı.
Sarıkamış’ın, tüm bölge coğrafyasının kurtulduğu, Türkiye Cumhuriyeti çabasının verildiği ve bağımsızlığın elde edildiği bir coğrafyadaki fedakarlık olduğunu belirten Ural, “Askeriyle, sivil halkıyla sahiden burada Ruslar’a, Ermeniler’e karşı büyük gayretler verildi. Zira daha sonra sayfalar, tarihin alamayacağı acılarla doludur. Bir coğrafya düşünün, 20 kilometrelik alanda tam 13 büyük şehitliğin ve yaklaşık 45 bin civarında askerin şehit olduğu bir yer. Bu askerler, beşerler buralarda ‘Rus bayrağı dalgalanmasın, Ay yıldızlı bayrağımız dalgalansın’ diye bu kadar fedakarlık göstererek sıkıntılar çekti.” diye konuştu.